Πώς να μάθουμε τα παιδιά μας να κοιμούνται

Update 2012: Βλέπω από τα στατιστικά του blog οι περισσότερες μαμάδες μπαίνουν σ’αυτό εδώ το άρθρο! το ξαναδιάβαζα τις προάλλες λοιπόν και δεν μπορώ να μην σχολιάσω μετά από 4 χρόνια που πρωτο-πόσταρα αυτό το άρθρο μερικά πράγματα… Αρχικά να πω ότι όταν το πρώτο έβαλα εδώ, ήταν ένα copy paste από μήνυμα μιας φίλης μου η οποία όπως λέει και κάτω, δεν το είχε δοκιμάσει, αλλά είχε διαβάσει το βιβλίο. Έτσι μου το έστειλε μετά από συνομιλία για τον δύσκολο ύπνο των παιδιών. Το δοκίμασα λοιπόν μια ή δυο φορές στον Γιώργο και δεν το ξαναχρησιμοποίησα μιας και το παιδί πλάνταζε στο κλάμα και αντί να κοιμηθεί, απλά ξυπνούσε και μέσα στα νεύρα για το κακό που του έκανα, κοιμόταν μετά από αρκετή προσπάθεια (παραπάνω από όση μου χρειαζόταν συνήθως)! Πολύ πιθανόν αν συνέχιζα, να συνήθιζε κι αυτός την όλη διαδικασία, αλλά δεν το έκανα, γιατί ως γνωστών ΔΕΝ πιστεύω πως το κλάμα του μωρού είναι απλά ένας τρόπος να μας κουμαντάρει, αλλά ένας τρόπος να μας δείξει την ανάγκη του. Και όσο η ανάγκη του μωρού/παιδιού μου, είναι να κοιμάται μαζί μου, την δέχομαι (ακόμα κι αν δεν με βολεύει κάποιες φορές), και την καλύπτω. Παρ’όλα αυτά, αν και δεν συμφωνώ με αρκετά από αυτή τη μέθοδο, για χάρη της πολυφωνίας, θα αφήσω αυτό ο blog post γιατί κάποια μαμά μπορεί να την βρει χρήσιμη και πολύ καλύτερη από το να αφήνει ο μωρό της να κλαίει μέχρι να κοιμηθεί (cry it out τρόπος). Ήθελα όμως να υπάρχει κι αυτός ο πρόλογος 😉

Εδώ μπορείτε να διαβάσετε τον δικό μου τρόπο!

 

Είναι μια μέθοδος που χρησιμοποιούν πολλοί γονείς. Εγώ δεν την δοκίμασα, μιας και ήμουν της λογικής να αφήσω το μωρό μου να βγάλει δικό του πρόγραμμα, αλλά και επειδή ξέρω οτι δεν είμαι τόσο καλή στο να τηρώ ευλαβικά κάποιο πρόγραμμα. Όσες μπορούν, ιδού η μέθοδος.

Η μέθοδος αποτελείται από 2 μερη, εξίσου σημαντικά και τα δυό (παρακάτω θα σας εξηγήσω και το γιατί).

Ο κύριος στόχος της μεθόδου είναι να μάθει στο μωρό να κοιμάται μόνο του, δηλαδή μόνο του να γυρίζει το «διακόπτη» από την κατάσταση εγρήγορσης στην κατάσταση ύπνου.

E.A.S.Y – Μέρος 1

Η όλη φιλοσοφία της μεθόδου “EASY”στηρίζεται στην αρχή ότι τα μωρά (μέχρι ας πούμε 2 ετών) έχουν μια επαναλαμβανόμενη ρουτίνα που κωδικοποιείται ως εξής:

Ε : Εat (φαγητό)
A: Αctivity (δραστηριότητα)
S: Sleep (ύπνος)
Y: time for You (προσωπικός χρόνος – για σένα)

Έτσι, αν για παράδειγμα πάρουμε ένα μωρό 2 μηνών και υποθέσουμε ότι αυτό θέλει φαγητό κάθε 3 ώρες, τότε θα έχει περίπου το εξής πρόγραμμα (βάζω 1 τέταρτο της ώρας κάθε φορά για την προετοιμασία μπιμπερό, ζέσταμα γάλατος κλπ., αν δεν θηλάζετε, ενώ αν θηλάζετε αυτό το τέταρτο το κερδίζετε σαν χρόνο). Δέχτηκα, εξάλλου, (ίσως από αφέλεια) ότι θα θέλει να κοιμηθεί συνεχόμενα απο τις 1:30 π.μ. μέχρι τις 6:30 π.μ. – ότι δηλαδή θα αντέξει χωρίς φαγητό για 5 ώρες.

Φυσικά, τα πολύ μικρά μωρά (αυτά που ζυγίζουν κάτω από 3 κιλά) μάλλον τρώνε πιο συχνά, κατά συνέπεια το πρόγραμμα γι’ αυτά θα πρέπει να προσαρμοστεί ανάλογα.

6:30 – 7:00 πμ: Αφύπνιση – φαγητό
7:00 – 8:00 πμ: Δραστηριότητα
8:00 – 10:00 πμ: Ύπνος
8:00 – 9:45 πμ: Χρόνος για μαμά/μπαμπά

10:00 – 10:30 πμ: Αφύπνιση – φαγητό
10:30 – 11:30 πμ: Δραστηριότητα (πχ και βόλτα με το καρότσι/μάρσιππο)
11:30πμ – 1:00 μμ: Ύπνος (ίσως και κατά τη διάρκεια της βόλτας)
11:30πμ – 12:45μμ: Χρόνος για μαμά/μπαμπά

1:00μμ – 1:30μμ: Αφύπνιση – φαγητό
1:30 μμ – 2:30μμ: Δραστηριότητα
2:30μμ – 4:00μμ: Ύπνος
2:30μμ – 3:45μμ: Χρόνος για μαμά/μπαμπά

4:00μμ – 4:30μμ: Αφύπνιση – φαγητό
4:30 μμ – 5:30μμ: Δραστηριότητα (καλή ώρα για το μπάνιο του αν ειναι καλοκαίρι)
5:30μμ – 7:00μμ: Ύπνος
5:30μμ – 6:45μμ: Χρόνος για μαμά/μπαμπά

7:00μμ – 7:30μμ: Αφύπνιση – φαγητό
7:30 μμ – 8:30μμ: Δραστηριότητα (καλή ώρα για το μπάνιο του αν ειναι χειμώνας)
8:30μμ – 10:00μμ: Ύπνος
8:30μμ – 9:45μμ: Χρόνος για μαμά/μπαμπά

10:00μμ – 10:30μμ: Αφύπνιση – φαγητό
10:30 μμ – 11:30μμ: Δραστηριότητα (αν μπορείτε μειώστε ή καταργήστε αυτή τη δραστηριότητα)
11:30μμ – 1:00πμ: Ύπνος
11:30μμ – 00:45μμ: Χρόνος για μαμά/μπαμπά

1:00πμ – 1:30πμ: Αφύπνιση – φαγητό (αυτό το βραδινό τάισμα το βιβλίο το λέει dream feed)
1:30πμ – 6:30πμ: Ύπνος (ευχόμαστε να είναι έτσι)
Αποφύγετε, αν μπορείτε να παίξετε με το μωρό ανάμεσα στο γεύμα αυτό και την ώρα που θα νυστάξει, ή απασχολείστε το για πολύ λίγο (15 λεπτά, μισή ώρα το πολύ), έτσι ώστε να μάθει την διαφορά ανάμεσα στην νύχτα και στη μέρα.

Αυτό το ωράριο φυσικά πρέπει να το προσαρμόσετε στο μωρό. Κάποια μωρά αντέχουν πιο πολλές ώρες ξύπνια και περισσότερο χρόνο ανάμεσα σε δυο γεύματα σε σχέση με άλλα.

Σε ένα μικρό μωρό ο χρόνος δραστηριότητας είναι περιορισμένος σε σχέση με τα υπόλοιπα, ο ύπνος είναι το πιο μεγάλο διάστημα. Όσο μεγαλώνει, αυξάνεται ο χρόνος δραστηριότητας (δηλαδή ο χρόνος που αντέχει ξύπνιο) εις βάρος του ύπνου. Ένα πιο μεγάλο μωρό μπορεί να έχει δυο περιόδους δραστηριότητας ανάμεσα σε δυο ύπνους.

Γενικά, το ωράριο θα προσαρμοστεί στο μωρό και όχι το μωρό στο ωράριο. Έτσι πχ αν ξυπνήσει πιο νωρίς και πεινάει θα το ταϊσετε. Επίσης μπορεί να νυστάξει λίγο πιο νωρίς ή λίγο πιο αργά. Τα δυο πιο σημαντικά πράγματα είναι:
1. Η αλληλουχία των δραστηριοτήτων (και όχι οι ακριβείς ώρες)
2. Να ακολουθείτε κάποια ρουτίνα μόλις τη βρείτε, για το δικό σας καλό και για του μωρού. Αυτή η ρουτίνα φυσικά θα αλλάζει όσο μεγαλώνει το μωρό όπως έγραψα και πιο πάνω.

E.A.S.Y – Μέρος 2

Όπως είπα και πιο πάνω, ο κύριος στόχος της μεθόδου EASY (από το βιβλίο “The Baby Whisperer”) είναι να μάθει στο μωρό να κοιμάται μόνο του. Αυτό σημαίνει ότι θα μας έχει πολύ λίγο ανάγκη (και μετά από κάποιο διάστημα καθόλου ανάγκη) για να κοιμηθεί.
Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι ήμουν και είμαι εντελώς αντίθετη σε κάτι βάρβαρες μεθόδους που λένε «Άσε το παιδί να κλάψει μέχρι να κουραστεί» και άλλα παρόμοια, ακόμη κι εκείνες τις συμβουλές που λένε να μην το παίρνεις συχνά αγκαλιά, ιδίως τον πρώτο καιρό, για να μην κακομαθαίνει. Πιστεύω ότι για ένα μωρό (κυρίως ένα νεογέννητο) ΟΛΟΣ ο κόσμος είναι η μαμά και ο μπαμπάς του. Καταλαβαίνει μόνο δύο καταστασεις: τους εχει ή δεν τους έχει, δεν μπορεί να κατανοήσει την κατάσταση «θα έρθουν σε λίγο, αργότερα κλπ», απλούστατα γιατί δεν έχει ακόμη μνήμη και εμπειρία! Τέλος πάντων αυτό είναι θέμα που θα μας αποσχολήσει σε άλλη καταχώρηση, έτσι το αφήνω εδώ.

Όμως θέλω να πω ότι από ένα σημείο και μετά, θα πρέπει να καλλιεργήσουμε μια εμπιστοσύνη από την πλευρά του μωρού, ότι ακόμη και αν δεν το έχουμε αγκαλιά ή δεν είμαστε δίπλα του, αυτό δεν σημαίνει ότι το εγκαταλείψαμε για πάντα! Επίσης από ένα σημείο και μετά, ξέρω ότι τα μωρά και κυρίως αυτά που θηλάζουν χρησιμοποιούν το κλάμα (εννοείται, όχι συνειδητά αλλά ενστικτωδώς) σαν όπλο και το θήλασμα για επιβεβαίωση, ακόμη και όταν δεν πεινάνε (εγώ ένοιωθα για μήνες και μήνες σαν μια μεγάλη πιπίλα, μέχρι που κόντεψα να καταρρεύσω). Τα μωράκια είναι πολύ χειριστικά, και είναι μηχανισμός επιβίωσης γι αυτά, αλλά σε όλα τα πράγματα πρέπει να υπάρχει ένα όριο! Το ξύπνημα κάθε τόσο για επιβεβαίωση ότι η μαμά είναι εκεί κοντά είναι ΟΚ για κάποιο καιρό, αλλα οι μαμάδες/μπαμπάδες και το ίδιο το μωρό χρειάζεται κάποια στιγμή να βρουν ένα ωράριο που να τους επιτρέπει να κοιμούνται τουλάχιστον 5 ή 6 ώρες συνεχόμενες, για να μπορούν να ξεκουράζονται. Ιδίως αν η μαμά/μπαμπάς έχουν να πάνε και στην δουλειά την άλλη μέρα, αυτό είναι απολύτως απαραίτητο (σας μιλάω σαν μια ταλαιπωρημένη από αυτή την κατάσταση).

Είναι σημαντικό να καταλάβουμε οτι το μωρό χρειάζεται μια ρουτίνα, επομένως δεν του ζητάμε να φάει την ώρα που είναι να κοιμηθεί, ούτε να κοιμηθεί την ώρα που είναι να παίξει κλπ. Πρέπει να παρατηρήσουμε το μωρό για κάποιο διάστημα και να καταγράψουμε (με χαρτί και μολύβι) πότε και πόσο κοιμάται, πότε τρώει κλπ. Επομένως θα ξέρουμε πότε (περίπου) κάνει τα διάφορα πράγματα, κυρίως πότε είναι που κοιμάται!

Υπενθυμίζω την κωδικοποιημένη αυτή ρουτίνα που ανέφερα και παραπάνω:

Ε : Εat (φαγητό)
A: Αctivity (δραστηριότητα)
S: Sleep (ύπνος)
Y: time for You (προσωπικός χρόνος για σένα)

Οταν δούμε ότι το μωρό έφαγε, έπαιξε λιγάκι και έχει αρχίσει να νυστάζει (είμαστε μέσα στο «παράθυρο ύπνου», παρακάτω εξηγώ τί είναι αυτό), ελέγχουμε αν θέλει άλλαγμα, ή μήπως θέλει και άλλο φαγητό. Πηγαίνουμε στο δωμάτιό του και κλείνουμε και τις κουρτίνες/παντζούρια. Το αγκαλιάζουμε/φιλαμε και όλα τα άλλα σαλιαρίσματα που κάνουν οι γονείς, ίσως και λίγο νανούρισμα και το βάζουμε στο κρεββάτι του, νυσταγμένο αλλά ΞΥΠΝΙΟ. Μόλις περάσει 1 λεπτό και συνειδητοποιήσει ότι ΤΟΛΜΗΣΑΤΕ να κάνετε κάτι τέτοιο, δύο πιθανότητες υπάρχουν:

Α) Το παιδί αρχίζει να κλαίει και να ωρύεται – το ξαναπαίρνουμε αγκαλιά, το χτυπάμε απαλά και καθησυχαστικά στην πλάτη για 1 με 2 λεπτά, ή μέχρι να σταματήσει το κλάμα. Με το που σταματάει να ωρύεται το ξαναβάζουμε στο κρεββάτι του ΞΥΠΝΙΟ (αυτό το λέμε pick up- put down, συντομογραφία: PU-PD). Τη δεύτερη φορά το αφήνουμε λίγο παραπάνω στο κρεββάτι και προσπαθούμε το ηρεμήσουμε, αν είναι δυνατόν χωρίς να το πάρουμε αγκαλιά. Αν δε γίνεται χωρίς αγκαλιά, πάρτε το πάλι για 1-2 λεπτά κλπ. Αυτό μπορεί να πρέπει να επαναληφθεί πολλές φορές (ίσως και 20 – 30 φορές), μέχρις ότου σταματήσει να κλαίει γοερά και είτε να κοιμηθεί είτε να πάει στην πιθανότητα ή στάδιο Β’:
Β) Το παιδί παραμένει σχετικά ήρεμο και ξύπνιο (ίσως να κλαίει λιγάκι ή να γκρινιάζει) και περιμένει να δει τί θα γίνει (Θα φύγει η μαμά; Θα μείνει η μαμά; Καθόμαστε και του μιλάμε/τραγουδάμε χαμηλόφωνα και ίσως του χαϊδεύουμε λίγο την κοιλίτσα/πλατίτσα (αυτό ας το πούμε ΧΑΔΑΚΙΑ). Αν το πάρει ο ύπνος, φεύγουμε από το δωμάτιο. Αν παραμείνει ξύπνιο, του μιλάμε όλο και πιο χαμηλόφωνα και το χαιδεύουμε και μετά αφήνουμε το χέρι μας πάνω στην κοιλίτσα /πλατίτσα του χωρίς πια να μιλάμε ούτε και να κινούμε το χερι μας, μέχρις ότου αποκοιμηθεί. Κατόπιν φεύγουμε από το δωμάτιο.

Αν ξαναξυπνήσει πηγαίνουμε πάλι στο δωμάτιο και ανάλογα με την κατάσταση είτε το παίρνουμε για λίγο αγκαλιά (PU-PD) είτε προσπαθούμε να το καθησυχάσουμε (ΧΑΔΑΚΙΑ)

ΔΥΣΤΥΧΩΣ, μπορεί να πρέπει να κάνετε πολλές φορές την ίδια διαδικασία, είτε με το PU-PD είτε με τα ΧΑΔΑΚΙΑ, μέχρι να αποφασίσει το μπεμπάκι ότι έτσι θα είναι η κατάσταση και (ίσως και απο την κούραση) αποφασίσει να κοιμηθεί. Αν ξεπεράσετε το διάστημα που κανονικά κοιμάται σ’ εκείνη τη φάση (πχ την μιάμιση ώρα, αν κοιμάται μιάμιση ώρα), κάντε διακοπή ημιχρόνου του αγώνα, πάρτε το αγκαλιά και πάρτε το απόφαση ότι αυτή ήταν για την ώρα. Χάσατε μια μάχη, αλλά ο πόλεμος συνεχίζεται! Περιμένουμε τώρα την επόμενη περίοδο ύπνου (με βάση την ρουτίνα EASY) για να επαναλάβουμε την προσπάθεια. Θεωρήστε την φάση αυτή σαν να κοιμήθηκε (παρόλο που μπορεί να είσαστε εξουθενωμένη) και συνεχίστε στο επόμενο στάδιο της EASY.

Αν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας λερωθεί, αλλάξτε το όσο πιο γρήγορα μπορείτε και επιστρέψτε στο δωμάτιο για να συνεχίσετε από εκεί που είσασταν.

Λογικά αυτή η εκπαίδευση θα πρέπει να οδηγήσει σε μια κατάσταση όπου το κανονικό είναι το στάδιο Β), δηλαδή το βάζετε στο κρεββάτι, του μιλάτε για λίγο (αγάπες, λουλούδια κλπ) ενώ εκείνο είναι ξαπλωμένο, και μετά είτε κοιμάται σε 10-15 λεπτά είτε φεύγετε ενώ εκείνο είναι ακόμη ξύπνιο (οπότε μπορεί για λίγο να μιλάει μόνο του, να χαζοπαίζει με το αρκουδάκι του αν έχει κλπ. – μέχρι και μισή ώρα ή τρία τέταρτα μπορεί να κάνει έτσι) και στο τέλος αποκοιμηθεί μόνο του.

Ένα άλλο σημαντικό σημείο είναι αυτό που στο βιβλίο το ονομάζει «παράθυρο ύπνου»: Είναι το διάστημα κατά το οποίο το μωρό είναι σε κατάσταση υπνηλίας. Αν το βάλετε για ύπνο πιο νωρίς, δεν θα νυστάζει ακόμη και απλώς θα το εκνευρίσετε, ενώ αν το βάλετε αργότερα είτε θα του έχει φύγει η νύστα (ακριβώς όπως και σε έναν ενήλικα) είτε θα έχει πλέον παρακουραστεί και ειναι πιθανό για αυτόν τον λόγο να μη μπορεί να κλείσει το διακόπτη (κοινώς «τα έχει παίξει»), και επομένως να ειναι πολύ δύσκολο να το πείσετε να κοιμηθεί. Αν έεχει περάσει το «παράθυρο του ύπνου», το καλύτερο μάλλον θα είναι να υπερπηδήσετε αυτό το στάδιο του EASY και να πάτε στο επόμενο, γιατί μπορεί αν επιμείνετε, να ανακατέψετε και τον επόμενο κύκλο της ρουτίνας. Βλέποντας και κάνοντας, που λένε. Καλό είναι όμως να είσαστε λίγο πιο προσεκτικοί στην αρχή και να μη χάνετε τα «παράθυρα ύπνου» όσο γίνεται, μέχρι να γίνει το μωράκι σας λίγο πιο ανθεκτικό στην κούραση.

Και ένα τελευταίο σημαντικό σημείο: μην τρέχετε πανικόβλητες στο δωμάτιο να πάρετε το μωρό αγκαλιά κάθε φορά που κάνει κάποιο θόρυβο, λίγο κλάμα ή γκρίνια. Μπορεί να είναι μέσα στον ύπνο του και να ξανακοιμηθεί μόνο του (κι εμείς οι μεγάλοι πολλές φορές ξυπνάμε έτσι και πάλι ξαναβυθιζόμαστε στον ύπνο). Πηγαίνετε μέσα μόνο αν καταλάβετε ότι όντως ξύπνησε και χρειάζεται κάτι. Αλλιώς μπορεί να το ενοχλήσετε χωρίς λόγο.

Γενικά, είναι πιο εύκολο να πετύχετε αυτή την εκπαίδευση για τον ύπνο με ένα μωρό στο οποίο δεν έχετε πειραματιστεί με βάρβαρες μεθόδους του τύπου «άστο να κλάψει» κλπ, κι έτσι σας έχει εμπιστοσύνη.

Αυτά είναι όσα μπόρεσα να ξαναφέρω στη μνήμη μου από το βιβλίο και όσα χρησιμοποίησα περισσότερο από όλες τις συμβουλές που περιέχει. Αλλά, κορίτσια, όλα είναι πολύ συνοπτικά. Επομένως, μην βαράτε αν άφησα απ’ έξω κάποια σημαντικά πράγματα!

Βάζω εδώ και τη σύνδεση (link) για το βιβλιο:

http://http://www.amazon.co.uk/Secrets-Baby-Whisperer-Connect-Communicate/dp/0091857023

Πηγή: Μήνυμα που μου έγραψε μια φίλη μετά από συζήτηση περί κουραστικού ύπνου των μωρών όταν ο Γιώργος ήταν ακόμη βρέφος.