Tag Archives: βιβλίο

Ένα γράμμα στον γιατρό μου!

Standard

grammata

Η Μιρέλλα Μάνεση είχε την ιδέα να γραφτεί ένα βιβλίο που ονόμασε «Ένα γράμμα στον γιατρό μου» και κυκλοφορεί online δωρεάν για όσες θα ενδιαφερόντουσαν να το διαβάσουν/τυπώσουν.  Έστειλε πρόσκληση και μαζί με άλλες 49 μαμάδες, έγραψαν την άσχημη εμπειρία του τοκετού τους ώστε να την διαβάσει ο γυναικολόγος τους. Έγινε ομαδική δουλειά και δημιουργήθηκε ένα αριστούργημα.

Την Μιρέλλα, την γνωρίζω Facebookικα από ομάδες που έχουν σχέση με τον φυσιολογικό/φυσικό τοκετό, τον φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική (vbac) και τον φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική στο σπίτι (hvbac). Την θαυμάζω για την μαχητικότητά της, τις γνώσεις τις και το τσαγανό της! Την ζηλεύω αρκετά (με την καλή έννοια πάντα) για τον όμορφο δεύτερο τοκετό της που μπορείτε να διαβάσετε στο παρακάτω βιβλίο που μπορείτε να διαβάσετε εδώ! Εύχομαι αυτό το βιβλίο να καταφέρει να βάλει σε σκέψεις έστω και λίγους γυναικολόγους και να δώσει κουράγιο σε μαμάδες που δεν κατάφεραν να έχουν τον τοκετό που τους άξιζε, αλλά και να δώσει θάρρος και γνώσεις σε όσες πρόκειται να γίνουν για πρώτη ή για δεύτερη, τρίτη, κ.ο.κ. μαμάδες! Μπράβο Μιρέλλα! Μπράβο σε όσες ασχολήθηκαν για αυτόν τον θησαυρό! Δεν ξέρω πως κατάφερα να μην καταλάβω πως μπορούσα να στείλω κι εγώ το δικό μου γράμμα στους γιατρούς μου, αλλά μετά την συζήτηση/συνέντευξη, θα τους γράψω κι εγώ δυο λογάκια, έτσι για να μου φύγει το άχτι!

Ακολουθεί η συνέντευξή μου με την Μιρέλλα 🙂

Ε: Μιρέλλα, μπορείς μέσα σε μια μικρή παράγραφο, να περιγράψεις αυτό το βιβλίο?

Α: Το βιβλιο αποτελειται απο φωνες γυναικων που αντιμετωπιστηκαν ασχημα την ιεροτερη στιγμη της ζωης τους, στον τοκετο. Το πρωτο μερος αναφερεται σε ιατρικες πληροφοριες με λεπτομερη βιβλιογραφια και εχει σκοπο την ενημερωση. Το δευτερο μερος ειναι τα γραμματα των γυναικων προς το γιατρο τους και ο.τι ηθελε καθεμια να πει. Το βιβλιο κλεινει με ενα ‘δωρακι’ για καθε εγκυο ,ενα πλανο τοκετου το οποιο δινει καθε πιθανη επιλογη για ολα τα σταδια του τοκετου και μετα απο αυτον. Ετσι η εγκυος μπορει να αποφασισει πως θελει να εξελιχθουν τα γεγονοτα ,να τα συζητησει με το γιατρο της και να γνωριζει ποια ειναι τα δικαιωματα της ωστε να τα διεκδικησει.

Ε: Ποιές είναι οι δικές σου εμπειρίες τοκετού?

Α: Γέννησα το πρώτο μου παιδί με προγραμματισμένη καισαρική. Μέχρι την προηγούμενη μέρα ήξερα ότι πάμε για φυσιολογικό και ότι ο γιατρός μου με στηρίζει. Με ενημέρωσε πως εχω στενη λεκανη και το μωρο ειναι μεγαλο και ψηλα και δε θα μπορεσει να γεννηθει. Η καισαρικη ηταν υποθεση 30 λεπτων, αναρρωσα γρηγορα και ευκολα δεν μπορω να πω πως ταλαιπωρηθηκα πολυ. Αλλα μου στοιχισε ψυχολογικα παρα πολυ. Οταν εμαθα πως η αιτια της καισαρικης μου δεν στεκει καθολου ιατρικα, ενιωσα σαν να με εχουν βιασει. Η ολη διαδικασια σε συνδυασμο με τις λανθασμενες οδηγιες του προσωπικου του μαιευτηριου με δυσκολεψαν παρα πολυ με το θηλασμο. Παρολα αυτα θηλασα την κορη μου (η οποια θηλαζει ακομα 2,5 χρονια μετα) και παραλληλα τον ανηψιο μου μεχρι 6 μηνων, ο οποιος εχει 3 μερες διαφορα με την κορη μου. Στο δευτερο παιδι αποφασισα να διεκδικησω αυτα που αξιζουν και δικαιουμαστε το παιδι μου κι εγω. Επειτα απο πολυ διαβασμα και ψαξιμο , βρηκα την καταλληλη ομαδα (γιατρο και μαια) και μαζι τους και τον αντρα μου γεννησαμε το γιο μου με εναν υπεροχο φυσικο τοκετο στο σπιτι. Η εμπειρια ειναι ανεπαναληπτη και αποτελεσε μεγαλο μαθημα ζωης για την οικογενεια μου.

Ε: Πως σου ήρθε να γράψεις αυτό το βιβλίο?

Α: Αφοτου γεννησα το πρωτο μου παιδι και αρχισα να ενημερωνομαι για το θεμα των τοκετων, ανακαλυψα πως ειμαι κλασικη περιπτωση ελληνιδας επιτοκου. Συγκεκριμενα ειμαι μια απτις 6 στις 10 περιπου. Εκανα καιρο για να το χωνεψω και να το δεχτω. Μεσω των ομαδων vbac και hvbac του facebook ειδα οτι μεταξυ των γυναικων υπαρχει μια πολυ μεγαλη αλληλεγγυη και αλληλουποστηριξη σε τετοιο βαθμο που καθεμια μας να αποτελει πηγη δυναμης για την αλλη. Καθε φορα που προκειται να γεννησει καποια κοπελα απτην ομαδα , ειναι σαν να γενναμε ολες…ετσι σκεφτηκα αυτη τη δυναμη να την κανουμε αξιοποιησουμε με καποιον τροπο Η ιδεα ηταν τελειως της στιγμης. Χωρις καν να την αναλυσω στο μυαλο μου εγραψα μια αναρτηση στις 15-1-13 οντας εγκυος »ειχα μια ιδεα που μαρεσε ετσι φευγαλεα που τη σκεφτηκα αλλα δεν ξερω κατα ποσο ειναι πραγματοποιησιμη.. να φτιαχναμε ενα βιβλιο , κατι σαν τα λευκωματα που ειχαμε στο σχολειο, και να γραφαμε η καθεμια απο ενα κειμενο , το οποιο να αναφερεται στον πρωην γιατρο της , που της εκανε την αναιτια καισαρικη.. να ελεγε η καθεμια τι νιωθει και οσα θα ηθελε να του πει. κι επειτα να το στελναμε σε ολους αυτους τους γιατρους. να δουν οτι δεν ειναι απλα μια τρελη πελατισσα που δεν ξερει τι της γινεται , αλλα πολλες γυναικες που εμαθαν επιτελους τα δικαιωματα τους και ποσο τους στοιχισε αυτο..» και καπως ετσι ξεκινησαμε…

Ε: Πιστεύεις οτι θα το διαβάσει ο γυναικολόγος σου?

Α: Δεν εχω ιδεα αλλα θελω να πιστευω πως απο περιεργεια θα το κοιταξει.

Ε: Ποια αντίδραση πιστεύεις πως θα έχει ένας γυναικολόγος όταν διαβάσει αυτό το βιβλίο?

Α: Εχω σκεφτει τα παντα…απο απαξιωση, θυμο, ειρωνια μεχρι θαυμασμο , αυτοαξιολογηση και αναθεωρηση.. Σιγουρα θα υπαρξουν ποικιλες αντιδρασεις.

Ε: Ποια αντίδραση θα ήθελες να έχει ο κάθε γυναικολόγος που θα το διαβάσει?

Α: Θα ηθελα να αναλογιστει το μεριδιο της ευθυνης του και να φερει στο μυαλο του ολα αυτα τα μωρουδισια προσωπα που τον πρωτοαντικρυσαν. Θεωρω ευλογια να βοηθας μια μητερα να φερει στον κοσμο το παιδι της και να εισαι τα πρωτα χερια που θα το κρατησουν και τα πρωτα ματια που θα δει. Κακα τα ψεμματα ,καποιοι ανθρωποι δεν αλλαζουν. Ο γιατρος που κανει καισαρικες για να ξεμπερδευει και να γεμιζει τις τσεπες του δε θα νιωσει τιποτα, το ξερουμε αυτο. Αυτος ομως που εκανε οτι του εμαθαν (σ’ αυτην την περιπτωση ειναι και παρα πολλες μαιες) ισως σκεφτει αν αυτα που εμαθε ειναι τελικα σωστα, ή εστω ανθρωπινα. Ολοι οι επαγγελματιες περιγεννητικης φροντιδας θα μπορουσαν ισως να ευαισθητοποιηθουν με το θεμα του θηλασμου, στο οποιο υπαρχει τεραστια παραπληροφορηση.

Ε: Πως ένιωσες διαβάζοντας τα γράμματα που σου έστελναν όλες αυτές οι μαμάδες?

Α: Εχω διαβασει παρα πολλες φορες τα γραμματα. Καθε φορα μου βγαζουν το ιδιο συναισθημα.. στενοχωρια και αγανακτιση. Στην αρχη με παιρνει παντα απο κατω και θυμωνω πολυ αλλα πολυ γρηγορα επικεντρωνομαι στο στοχο μας. Την ενημερωση των νεων μαμαδων και την προσπαθεια για αλλαγη της ελληνικης βιομηχανιας τοκετων. Τελικα νιωθω υπερηφανη για ολες μας. Αυτο που μου κανει παντα μεγαλη εντυπωση ειναι πως αναμεσα στις μαμαδες που εγραψαν γραμμα υπαρχουν μαιες και βοηθοι μητροτητας υπερμαχοι του φυσικου τοκετου. Και σκεφτομαι…αν δεν μπορεσαν αυτες να γεννησουν οπως ηθελαν πως να το κανουμε εμεις που δεν εχουμε τις γνωσεις τους και εμπιστευομαστε τυφλα το γιατρο μας..?

Το δικό μου γράμμα στον γιατρό #1 και #2!

Όταν έμεινα πρώτη φορά έγκυος, είχα την εντύπωση πως το να γεννήσει μια έγκυος, είναι πράμα φυσικό. Δεν χρειάζεται μεγάλη γνώση, δεν χρειάζεται μεγάλη τέχνη, χρειάζεται απλά να πας… και να γεννήσεις! Όπως έκαναν όλες οι γυναίκες πριν από μένα. Όπως έκανε η γιαγιά μου, η μαμά μου, έ… έτσι θα έκανα κι εγώ!

Δεν μου έδειξες πως είσαι άνθρωπος που δεν θα έπρεπε να σε εμπιστευτώ. Ίσα ίσα μεγάλος γιατρός, έμπειρος, σε δημόσιο μαιευτήριο με γέννες πολλές! Όλα ήταν καλά στην υγεία μου αλλά και του μωρού. Δεν είχα ανησυχήσει σε κάτι και απλά σου ζήτησα να μην χρησιμοποιήσουμε επισκληρίδιο γιατί ήθελα να την ζήσω αυτή την εμπειρία στο έπακρο! Συμφώνησες!

Είχα κλείσει τις 40 εβδομάδες και 40+1 έφτασα στο μαιευτήριο να με δεις για να μου πεις να κάνω βόλτες αν και δεν ήμουν έτοιμη, για να δούμε αν θα γίνει κάτι και αν δεν γινόταν, θα έμπαινα για πρόκληση. Δεν ήξερα τι εστί πρόκληση, ούτε μου είπες. Ήξερα ότι όλες έτσι γεννάνε. Πάνε, κάνουν πρόκληση και γεννάνε όλο χαρά! Ήθελα να δω το μωρό που με κλωτσούσε τόσο καιρό. Το μωρό που θα με έκανε μαμά. Και την επόμενη μέρα μπήκα τελικά για πρόκληση. Μία μέρα μετά τα γενέθλια του άντρα μου. Είχε και πλάκα νόμιζα! Έκανα αμάν για να αφήσετε τον άντρα μου να έρθει στο δωμάτιο μου, απέναντι από τον χώρο που μία μία έμπαινε για να γεννήσει, με ανοιχτή την πόρτα. Είχα αρχίσει να μην νιώθω καλά. Να κρυώνω, να με πιάνει ο φόβος, και στα ενδιάμεσα να μπαίνουν μαθητευόμενοι γιατροί και μαίες να με εξετάζουν για να μου πουν πως δεν γίνεται τίποτα! Διπλή δόση ωκυτοκίνης και τίποτα! Άκουγα να φωνάζουν γιατροί σε μαμάδες να σπρώξουν, άλλες να βογκάνε, άλλες να κλαίνε κι εγώ προσπαθούσα να μην βγάλω άχνα. Να είμαι δυνατή, να μην κουνιέμαι από την θέση μου γιατί δεν έπιανε ο καρδιοτοκογράφος και εκεί ανάσκελα στο κρεβάτι του πόνου, ντροπιασμένη, να περιμένω απλά να έρθει ένα μωρό που δεν έλεγε να κουνηθεί! Και μετά από 8 ώρες ατελείωτων πόνων δίχως παύση, δεν άντεξα και ζήτησα επισκληρίδιο! Είχε έρθει το τέλος της βάρδια σου! Είχες κάνει 7 καισαρικές εκείνη την μέρα μιας και φαίνεται οι γυναίκες πια δεν ξέρουν να γεννήσουν. Και έτσι η δικαιολογία ήταν πως δεν υπήρχε το σετάκι για να μου βάλετε επισκληρίδιο! Όχι δεν θα έπαιρνα το ρίσκο να γίνει κάποιο λάθος στην σπονδυλική μου στήλη με το άλλο σετάκι. Αν και η μαία το είπε πως δεν μπορούσε να μιλήσει γιατί θα έχανε τη δουλειά της, το ήξερα κι από πριν ότι αυτά ήταν απλά κουραφέξαλα! Μπήκα για καισαρική! Δεν τράβηξα τον ορό από το χέρι μου να σηκωθώ να φύγω. Ένιωθα άρρωστη, αδύναμη και αδικημένη. Που να βρω το κουράγιο? Ναι το ξέρω πως αν του το έλεγα, ο άντρας μου θα με σήκωνε να φύγουμε, αλλά που να βρω το κουράγιο??? Ξύπνησα σε κάτι σαν αποθηκούλα. Κανείς δεν μου ευχήθηκε για το μωρό μου. Νόμιζα πως κάτι του είχε συμβεί και δεν μου το έλεγαν, κι εγώ μισοξύπνια μισοκοιμισμένη φοβόμουν να ρωτήσω, γιατί τι θα έκανα αν μου έλεγαν ότι δεν ζούσε? Όταν πια με πήραν στο δωμάτιο, δεν θυμόμουν πότε μου έδωσαν το παιδί! Το είδα στο βίντεο για να θυμηθώ την στιγμή που αντίκρισα πρώτη φορά το παιδί μου! Κι εσύ ήρθες, πήρες τα χρήματα σου και περήφανα μου είπες ότι όλα πήγαν καλά! Κι εγώ προσπάθησα να κάνω ότι το πίστεψα και να φαίνομαι δυνατή σε όλους, γιατί στο κάτω κάτω, είχα πια το παιδί μου δίπλα και το θήλαζα. Τουλάχιστον αυτό το είχα καταφέρει! Με πρόδωσες γιατρέ #1! Επειδή είχες σχολάσει! Επειδή δεν σε ένοιαζε! Πολύ απλά! 

Στο δεύτερο παιδί, είχα ψιλοδιαβάσει! Βρήκα γιατρό να κάνει φυσιολογικούς τοκετούς μετά από καισαρική (vbac) και θα το προσπαθούσαμε. Για γέννα στο σπίτι δεν το σκέφτηκα και πολύ εδώ στο νησί. Ήμουν φοβισμένη… Όλα και σ’αυτόν τον τοκετό πήγαιναν περίφημα! Και στις 38 εβδομάδες ήρθα γιατρέ #2 να με εξετάσεις! Και μόλις πριν λίγες μέρες (3μιση χρόνια μετά) συνειδητοποίησα και έμαθα, πως στην εξέταση αυτή, βάζεις πάντα και μισό υποθετάκι για πρόκληση τοκετού! Μπορεί και να δεχόμουν ρε γιατρέ μου! Αλλά κρυφά? Γιατί κρυφά να προκαλείς κάτι στο σώμα μου??? 

Την δεύτερη μέρα της εξέτασης, ξύπνησα με σπασμένα νερά. Είχα ξετρελαθεί από την χαρά μου! Η τύχη ήταν με το μέρος μου! Ετοίμασα την βαλίτσα μου, έκανα το ντουσάκι μου, φίλησα το αγοράκι μου, και έφυγα με τον μπαμπά του να πάμε να γεννήσουμε την αδερφούλα του! Τα πονάκια είχαν ξεκινήσει και ήταν τόσο πιο γλυκά από την προηγούμενη φορά. Είχαμε συζητήσει γιατρέ, θυμάσαι? Plan A, plan B, plan C! Όλες οι εκδοχές. Μέχρι και την περίπτωση ξανά καισαρικής, να βάλουμε επισκληρίδιο. Αυτή τη φορά να δω το μωρό μου να γεννιέται! Μαγική στιγμή, στιγμή που θα έμενε στο μυαλό μου για πάντα! Έστω να καταφέρω αυτό γιατρέ, ναι? Και συμφώνησες! Θυμάσαι??? Εγώ θυμάμαι!

Κεχρωσμένο αμνιακό υγρό (ειχε κάνει κακά η Ναταλία μέσα στον σάκο)! Αυτό ήταν το μόνο που δεν είχα σκεφτεί! Και πάλι όταν με ρώτησες, είπα όχι. Δεν ρισκάρω γιατρέ μου να κάνει αναρρόφηση το μωρό μου και να πρέπει να φύγει Αθήνα για να το κάνουν καλά! Και βουρ για καισαρική! Γιατρέ να περιμένουμε να έρθει ο άντρας μου! Και να τρέχει να με βρει ο καημένος λίγο πριν περάσω την πόρτα του χειρουργείου, γιατί 10 λεπτά δεν μπορούσες να περιμένεις. Ήθελες να πας σπίτι να κοιμηθείς! 

Να μιλήσεις με τον αναισθησιολόγο για επισκληρίδιο! Μου είχες πει! Εγώ με λιγμούς! Ούτε καν να με καθησυχάσεις! Τρεις κοπέλες στο χειρουργείο μου έδεναν τα χέρια σαν να με ετοιμάζανε για σταύρωση, κι εσύ μου έβαζες το μπενταντιν στην κοιλιά και κρατούσες το νυστέρι. Και ήρθε η μάσκα για να αναπνεύσω και να κοιμηθώ! Ποιος ήταν ο αναισθησιολόγος? Αυτή η γυναίκα από πάνω μου? Και γιατί δεν μου το έλεγες γιατρέ? Πάλι ολική νάρκωση? Πάλι δεν θα είμαι εκεί στην γέννηση της μικρής μου? Γιατρέεεεε, γιατί μου την έφερες έτσι πισώπλατα??? Παραδώθηκα για άλλη μια φορά! Είσαι ευάλωτη σε τέτοια παράδοση, μετά από τέτοια μεταχείριση! Μάζεψα τους λιγμούς μου και σου είπα τουλάχιστον να μου ευχηθείτε την ώρα που θα ξυπνάω! Και πήρα βαθιές ανάσες να μην σκέφτομαι και πριν βάλω πάλι τα κλάματα, κοιμήθηκα! Και δεν έχω πάει ακόμη σε γυναικολόγο άλλο γιατρέ από τότε! Δεν ξέρω αν μπορώ να εμπιστευθώ κάποιον! Γιατρέ #2, μπορεί η καισαρική αυτή να μην ήταν αναίτια. Άντε να το πιστέψω! Ήταν όμως αναίτια η αναισθησία σου! Είχαμε μιλήσει. Σου είχα εξομολογηθεί την ελπίδα μου και απλά αποφάσισες να μην ενδιαφερθείς! Συγχαρητήρια! Με έκανες για δεύτερη φορά σμπαράλια! 

Γιατρέ #1 και #2 δυστυχώς, δεν γνωρίζετε το μεγαλείο της γέννας! Είναι κρίμα! Θα μπορούσατε να είστε μέρος αυτού, αλλά είστε απέναντι! Εγώ μπορεί να μην το έζησα, αλλά το γνωρίζω! Και θα το γνωρίσω σε άλλες μαμάδες. Θα τις ακούσω, θα τις αφουγκραστώ και θα τις βοηθήσω να νιώσουν όμορφα όποια κι αν είναι η γέννα τους τελικά! Όμως οι γυναίκες σιγά σιγά ξυπνάνε! Ζητάνε, θέλουν και κάποια στιγμή θα απαιτήσουν σεβασμό κι εγώ θα βοηθήσω σ’ αυτό! Σε σας μόνο αυτό θέλω να πω! Είσασταν πλήρης απογοήτευση!!!

Κι επειδή είμαι σίγουρη πως ούτε καν με θυμάστε, να σας πω και το όνομά μου!
Λυδία Θεοχάρη

Κι άλλο ένα υπέροχο βιβλίο!!!

Standard

Με ρωτάτε κατά καιρούς να σας γράψω για βιβλία που διαβάζω και που αφορούν τα παιδιά μας και την ανατροφή τους. Ένα βιβλίο το οποίο μου άλλαξε κατά πολύ τον τρόπο σκέψης μου όσον αφορά τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε στα παιδιά μας, σας το έχω αναφέρει εδώ και το συστήνω σε κάθε μαμά ή μελλοντική μαμά! Είναι πραγματικός θησαυρός 😉

Ένα άλλο που μου άλλαξε τον τρόπο που προσπαθώ να βάλω τα παιδιά μου σε τάξη είναι αυτό για το οποίο θα σας μιλήσω τώρα. Δυστυχώς, δεν το είχα διαβάσει από την αρχή της μητρότητας μου με τον Γιώργο. Έτσι δοκίμαζα διάφορα. Time-out, βάζοντας τον στον καναπέ για δύο λεπτά (όσο είναι και το παιδί σε ηλικία και ευτυχώς μείναμε στα 2 μόνο λεπτά), παίρνοντας του κάποιο παιχνίδι ή και πολλά για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά τα συχνότερα προβλήματά μας (το να μας αγνοεί παντελώς όταν του ζητούσαμε να κάνει ή να μην κάνει κάτι, και το να ετοιμάζεται σαν σαλιγκάρι ακόμη και για να πάμε σε παιδότοπο), δεν έλεγαν ποτέ να αλλάξουν. Ότι και να δοκίμασα, ένα από τα ίδια. Και τότε διάβασα αυτό το βιβλίο που πλέον υπάρχει και στα Ελληνικά (εγώ το είχα διαβάσει στα Αγγλικά και δεν γνώριζα πως υπάρχει στα Ελληνικά οπότε και δεν σας το πρότεινα)!

Αναθρέφοντας τα παιδιά μας, αναθρέφουμε τον εαυτό μας

 Της Naomi Aldort σύμβουλος παιδοψυχολόγος (* από ότι είδα, ο τίτλος του PhD και της ψυχολόγου που υπήρχε στο βιβλίο της, ανακαλέστηκε από την ίδια, μιας και δεν είναι ψυχολόγος αλλά σύμβουλος και αρθρογράφος. Το τι έχει συμβεί θα το ψάξω.) για πολλά χρόνια και μαμά επίσης.

Εκδώσεις Αλκυών, 2010
320 σελ.
ISBN 978-960-326-168-1, [Κυκλοφορεί]
Τιμή € 22,00

Η προσέγγιση της Naomi λοιπόν είναι η εξής: Τα παιδιά, εφόσον θέλουμε να τα μεγαλώσουμε ελεύθερα,  δίχως φόβο και με την αυθεντική τους ιδιοσυγκρασία (με λίγα λόγια με τον δικό τους αυτούσιο χαρακτήρα),  δεν θέλουν τιμωρίες. Όχι μόνο δεν θέλουν τιμωρίες, αλλά ούτε απειλές, ούτε φωνές. Θα μου πείτε, είσαι σοβαρή (κι εγώ καμιά φορά αναρωτιέμαι)? Κι όμως! Εννοείται πως θα τα πάρουμε στο κρανίο ώρες ώρες και θα φωνάξουμε, αλλά το να βάλουμε τιμωρία σε ένα παιδί, δεν θα αλλάξει την συμπεριφορά του, απλά θα το τιμωρήσουμε επειδή έχουμε νευριάσει και επειδή θέλουμε και πιστεύουμε πως πρέπει να κάνουμε κάτι για την συμπεριφορά του για να μην το κάνουμε ένα «κακό» παιδί και αργότερα ενήλικα. Έλα όμως που μπορεί να αλλάξει συμπεριφορά εκείνη την ώρα ή και αργότερα, αλλά όπου βρίσκει ευκαιρία (όταν δεν βλέπουμε ας πούμε) θα την επαναλάβει… Αυτό που έχουμε δημιουργήσει, είναι στην ουσία φόβος. Φόβος προς εμάς! Όχι σεβασμός…

Τιμωρούμε τα παιδιά μας επειδή τρέχουν, επειδή πηδάνε στο κρεβάτι, επειδή χτυπάνε ή επειδή δεν μας ακούνε. Η λίστα βέβαια είναι μεγάλη, αλλά ένα παιδί θέλουμε δε θέλουμε, τα κάνει αυτά. Είναι στο ένστικτό του και θα τα κάνει μέχρι να αρχίσει να σκέφτεται τους άλλους και το πως μπορεί να νιώθουν και αυτό έρχεται με τον καιρό. Από κάποια ηλικία και μετά και με πολλή συζήτηση. Και εκεί είναι το μυστικό.

Δεν θα τα αφήσουμε να κάνουν ότι θέλουν αν πρόκειται για κάτι μου δεν είναι σωστό, δεν μας αρέσει (ναι είναι κι αυτό, γιατί μπορεί να θέλουμε να ηρεμήσουμε κι αυτά να θέλουν να φωνάζουν για παράδειγμα) ή είναι επικίνδυνο, αλλά δεν θα τα τιμωρήσουμε επειδή το κάνουν. Θα τους εξηγήσουμε (χιλιάδες φορές αν χρειαστεί) τους λόγους που δεν πρέπει ή δεν θέλουμε να το κάνουν. Ευγενικά όσο μπορούμε αναλόγως την κατάσταση και θα τους διδάξουμε κανόνες που θα πρέπει να σεβαστούν, όταν καταφέρουν να τους καταλάβουν και να τους σεβαστούν. Αυτό σημαίνει βέβαια ότι μπορεί να τους πεις να μην φωνάζουν, αλλά να συνεχίσουν! Δύσκολο? ΠΟΛΥ! Ειδικά όταν είσαι εκτός σπιτιού, οπότε αν θέλουν να συνεχίσουν να κάνουν κάτι που δεν γίνεται ή ενοχλεί τους άλλους, θα πρέπει να φύγεις ή να διαλέγεις μέρη στα οποία μια ελεύθερη συμπεριφορά του παιδιού σου είναι δεκτή.

Και ναι, δεν τα καταφέρνω πάντα με την ευγένεια αλλά το προσπαθώ. Όταν ο Γιώργος δεν ακούει, θα του μιλήσω και αυστηρά και μετά θα του πω ήρεμα κάποια στιγμή πως του μίλησα αυστηρά γιατί θύμωσα μιας και δεν με άκουγε και πως θέλω να προσπαθήσει περισσότερο άλλη φορά. Αν η Ναταλία χτυπήσει τον Γιώργο ή κάποιο άλλο παιδάκι, θα την πάρω από κει και θα της πω πως δεν πρέπει να το κάνει γιατί το άλλο παιδάκι πονάει… Με τον καιρό και οι δύο θα μάθουν το σωστό. Θα μάθουν πως αισθάνεται και ο άλλος και επειδή τους συμπεριφέρθηκα με σεβασμό, θα μάθουν να σέβονται και αυτοί με την σειρά τους τους άλλους.

Όχι δεν θα μάθουν πως δεν υπάρχουν επιπτώσεις. Υπάρχουν επιπτώσεις. Είτε αυτό είναι το γεγονός ότι το άλλο παιδάκι δεν θέλει να κάνει παρέα μαζί τους, ή το γεγονός ότι στεναχωριέται κάποιος με την συμπεριφορά τους ή πολλά και διάφορα. Και πως θα ακούει στο σχολείο? Ο Γιώργος δεν είχε κάποιο πρόβλημα στο σχολείο. Πήγε και άκουγε μια χαρά την δασκάλα του στο νηπιαγωγείο!

Τα παιδιά θέλουν να ευχαριστούν τους γονείς τους. Θέλουν να είναι όλοι χαρούμενοι. Όταν αποφάσισα πως δεν θα υπάρχουν τιμωρίες πια στο σπίτι, μίλησα με τον Γιώργο. Του εξήγησα πως διάβασα ένα βιβλίο που δεν συμφωνεί με τις τιμωρίες και πως θα πάψω να του βάζω και επειδή δεν το ήξερα μέχρι εκείνη την στιγμή, θέλω να με συγχωρήσει. Πως θα προσπαθήσω να  κάνω αυτά που διάβασα. Σας πληροφορώ ότι η συμπεριφορά του δεν άλλαξε προς το χειρότερο όπως περίμενα πως θα γίνει μιας και θα ένιωθε την ελευθερία να κάνει ότι θέλει. Μπορεί τα «θεματάκια» μας να μην άλλαξαν επίσης κατά πολύ, αλλά τον βλέπω πόσο μπορεί να καταλάβει και την δική μας πλευρά, πόσο μπορεί πολύ συχνά να καταλάβει και της Ναταλίας.

Αν μου έρχεται να τους τιμωρήσω? Πολλές φορές! Αλλά και τι θα καταφέρω? Μήπως με το να ετοιμάζεται πιο γρήγορα θα γίνει ένας καλύτερος ενήλικας αργότερα? Κάποιες συμπεριφορές, είναι απλά και μόνο επειδή τα παιδιά μας, είναι… παιδιά! Θα αλλάξουν μεγαλώνοντας. Και αν δεν αλλάξουν, ίσως να πρέπει να συμβιβαστούμε με τον χαρακτήρα τους… Κι εγώ είμαι πεισματάρα. Και η Ναταλία! Γιατί να την τιμωρώ για αυτό? Και στο κάτω κάτω, μπορεί με το πείσμα της να καταφέρει πολλά στη ζωή της, άσχετα αν εμένα δεν με βολεύει αυτό τώρα. Και ο Μάκης κάνει ώρες να ετοιμαστεί. Ο Γιώργος λοιπόν γιατί να ετοιμάζεται μόλις του το πούμε?

Όταν ένα παιδί νιώθει ελεύθερο να κάνει, να πει και να αισθάνεται, είναι ελεύθερο να μεγαλώσει δίχως φόβο να εκφραστεί. Μαθαίνει να σέβεται την διαφορά στους άλλους και νιώθει μια υγιή αυτοεκτίμηση γνωρίζοντας ότι το αγαπούν, το σέβονται και το δέχονται για αυτό που ακριβώς είναι! Ακόμα και όταν θυμώνει, όταν κλαίει, όταν κάνει κάτι διαφορετικό από αυτό που θα προτιμούσαν οι γονείς του.

Το λατρεύω αυτό το βιβλίο και μου δίδαξε πολλά. Και όχι, δεν μπορώ να τα τηρήσω όλα όσο κι αν θέλω, όσο κι αν προσπαθώ. Αλλά όπως μου είπε μια φίλη… Είναι η πρόθεση του να τα κάνεις, και το παιδί το γνωρίζει. Και στο κάτω κάτω, αναγνωρίζει και το παιδί τις δικές σου αδυναμίες και μαθαίνει πως κανείς δεν είναι τέλειος όπως κι εσύ δεν περιμένεις από το παιδί σου να είναι (τέλειο).

Το βιβλίο αυτό είναι γεμάτα παραδείγματα και είναι πολύ απλά γραμμένο. Σας συνιστώ να το διαβάσετε!!!

Και τι έχουν πει για αυτό το βιβλίο:

«Το βιβλίο «Αναθρέφοντας τα Παιδιά μας, Αναθρέφουμε τον Εαυτό μας», λειτουργεί πάνω στη ριζοσπαστική πρόταση, ότι στη σχέση αυτή δεν πρέπει να κυριαρχεί ούτε το παιδί, ούτε ο γονιός. Η Aldort προτείνει συγκεκριμένες προτάσεις ως προς την παραχώρηση του ελέγχου προς χάριν της αυθεντικότητας. Είναι εξαιρετικά χρήσιμες για εκείνους που θα προτιμούσαν να πάψουν να μαλώνουν, να απειλούν ή να τιμωρούν τα παιδιά τους. Η μαγική «συνταγή» της και μόνο αξίζει την τιμή αυτού του βιβλίου.»

(Peggy O’ Mara, Αρχισυντάκτρια και Εκδότρια του έγκριτου περιοδικού Mothering)

«Η Naomi Aldort μας υπενθυμίζει, ότι μπορούμε να εμπιστευόμαστε τα παιδιά μας και το έμφυτο ένστικτό μας που μας παροτρύνει να τα αγαπάμε ανεπιφύλακτα. Και όχι μόνο αυτό, αλλά μας δείχνει και το πώς, με πλήρη σαφήνεια και συνέπεια. Η συνταγή της για την ανατροφή των παιδιών μας είναι πραγματικά ανακουφιστική για την ψυχή στους ταραγμένους καιρούς που ζούμε.»
(Δρ. John Breeding, Ψυχίατρος και συγγραφέας του βιβλίου «Τα Πιο Ατίθασα πουλάρια γίνονται τα Καλύτερα ‘Αλογα»)

«Το «Αναθρέφοντας τα Παιδιά μας, Αναθρέφουμε τον Εαυτό μας» είναι ένα βιβλίο μακρά αναμενόμενο και θα πρέπει να βρίσκεται στις λίστες των επιβεβλημένων για ανάγνωση βιβλίων κάθε νέας μητέρας και πατέρα. Το βιβλίο αυτό θα μπορούσε να έχει ως υπότιτλο: «Πώς θα σώσουμε τη συναισθηματική ζωή των παιδιών μας και το μέλλον της Ανθρωπότητας…». Όπως καταθέτει η Naomi: «Η αγάπη θα πρέπει να είναι ανεπιφύλακτη έτσι ώστε το παιδί να διατηρήσει ακέραιη την αυθεντικότητά του». »
(Δρ. James W. Prescott, Ινστιτούτο Ανθρωπιστικής Επιστήμης)

Βιβλίο: Σχέση Μεταξύ Αδελφών

Standard

 

Μόλις τελείωσα ένα υπέροχο βιβλίο για τις αδελφικές σχέσεις (μιας και τώρα θα έχουμε και δεύτερο μωρό και ήθελα να προετοιμαστώ για το πώς θα πρέπει να ενεργώ σε διάφορες συγκρούσεις). Ξετρελάθηκα! Το βρήκα πολύ καλό και πολύ κοντά στα πιστεύω μου… Εξηγεί πόσο σημαντικός είναι ο σεβασμός προς τα μικρά μέλη της οικογένειας (κάτι που ξεχνάμε πολλές φορές οι μεγάλοι) και κάνει λόγο για την απουσία της «βίας» (η οποία, αν υπάρξει, θα βγει από το πρωτότοκο προς στο δεύτερο). Δίνει λύσεις για προβλήματα που δημιουργούνται σε περιπτώσεις που οι γονείς κοιμούνται ακόμα με το πρώτο παιδί τους ή αν η μητέρα θηλάζει ακόμα ή αν το αποθηλασμένο της πρώτο παιδί ζητήσει να θηλάσει.

Αυτό που μου έκανε όμορφη εντύπωση είναι ο τρόπος που «αγκαλιάζει» το μεγαλύτερο παιδί και τις «επιθέσεις» του προς το νέο μέλος της οικογένειας. Για να ζηλεύει το μεγαλύτερο παιδί ή να εκφράζει τη ζήλεια του με άσχημο τρόπο προς εμάς ή το μωρό σημαίνει ότι νιώθει παραμελημένο, ότι υποφέρει συναισθηματικά και αν το τιμωρήσουμε ή το μαλλώσουμε αυτό που θα πετύχουμε είναι να αυξήσουμε αυτό το αρνητικό συναίσθημα. Χρειάζεται, λέει, περισσότερη φροντίδα, περισσότερο χρόνο από μας και όμορφα λόγια. Την ώρα που συμβαίνει κάποιο περιστατικό, απλά δεν αφήνουμε το μεγάλο να χτυπήσει το μικρό και μετά συζητάμε γλυκά με το μεγάλο και κανονίζουμε την πορεία μας από κει και πέρα, αφιερώνοντας χρόνο και σ’ αυτο το παιδί (όπου ακόμα και ένα τέταρτο καθημερινά μπορεί να είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται)!

Το βιβλίο αξίζει πραγματικά!

 

Τίτλος:

Σχέση Μεταξύ Αδελφών

Από τη σύγκρουση στη συμφιλίωση

Συγγραφέας:  Κατρίν Ντιμοντέιγ-Κρέμερ

Εκδόσεις:  Lector

Σελίδες: 112

Ημερομηνία έκδοσης 12/1/2007

Τιμή 11.95 ευρώ

ISBN: 978-960-6621-44-4

Βιβλία και πάλι βιβλία!

Standard

      Πηγή: http://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=91779

      Μετάφραση: Χρύσανθος Θεοχάρης

 

Το διάβασμα είναι μια ιδιαίτερα ευχάριστη δραστηριότητα τόσο για σένα όσο και για το παιδάκι σου. Το βοηθάει να αναπτύξει σημαντικές γλωσσικές δεξιότητες.

Να και μερικές συμβουλές που θα κάνουν το διάβασμα πιο αποδοτικό (ευγενική παραχώρηση του Nemours Foundation): 

 

Διάβαζέ του σε μια καθορισμένη ώρα κάθε μέρα, όπως π.χ. πριν πάει για ύπνο.

Αν το παιδάκι σου σου ζητάει να του διαβάσεις κάποιο συγκεκριμένο βιβλίο, κάντο – ακόμη     και αν πρόκειται για το ίδιο βιβλίο που διαβάσατε χτες και προχτές…

 

Διάβαζέ του αργά για του είναι εύκολο να ακούει και να καταλαβαίνει.

 

Η φωνή σου να έχει έντονο χρωματισμό και εκφραστικότητα.

 

Ενθάρρυνε το να συμμετέχει καθώς του διαβάζεις – με παλαμάκια, τραγουδώντας, χρησιμοποιώντας κούκλες, με αναπαράσταση αυτών που διαβάζετε.

 

Να χρησιμοποιείς το όνομα του παιδιού σου για το όνομα ενός απ’ τα κεντρικά πρόσωπα του βιβλίου.

 

Κοιτάτε τις φωτογραφίες και τις εικόνες, ζήτα απ’ το παιδάκι σου να κατονομάζει κάποια απ’ τα αντικείμενα και κάνε του πολλές ερωτήσεις.

 

Diana Kohnle

Βιβλίο για τον παιδικό ύπνο

Standard

Ε, ναι λοιπόν! Με έπιασε πάλι να διαβάζω. Με αφήνει και ο Γιώργος να διαβάζω λίγο παραπάνω την ώρα που παίζει και έτσι είπα να διαβάσω ένα βιβλίο για τον παιδικό ύπνο.

 

Τίτλος: The No-cry Sleep Solution

Συγγραφέας: Elizabeth Pantley

Εκδόσεις McGraw-Hill, Νέα Υόρκη, 2002. 

 

Οπαδός κι αυτή του θηλασμού, του attachment parenting και του co-bedding, σκέφτηκα ότι θα καταλαβαίνει τους λόγους που συνεχίζω να επιλέγω συνειδητά τον θηλασμό και τον ύπνο μαζί με το παιδί μου και ότι θα μπορούσει  ίσως να με βοηθήσει με τόν ύπνο του Γιώργου (να κοιμάται, δηλαδή, επιτέλους περισσότερες ώρες χωρίς διακοπή). Κάτι τέτοιο θα μου πρόσφερε ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση και παράλληλα θα με βοηθούσε να παραμείνω σταθερή στις απόψεις και τις επιλογές μου. Ο στόχος μου δηλαδή να τα καταφέρω να ξανακοιμηθεί χωρίς να κλάψει και χωρίς να προβληματιστούμε ιδιαίτερα. Τελευταία βέβαια έχει αρχίσει να να τα καταφέρνει να ψιλοκοιμάται και μόνος του, αν καμιά φορά ξυπνήσει, οπότε τον «έκοψα» πως είναι αρκετά έτοιμος για αυτή την προσπάθεια. Έτσι δοκίμασα τον τρόπο της.

 

Πήγα στο κεφάλαιο περί co-bedding και θηλασμού ενός μεγαλύτερου παιδιού και διάβασα την γενική φιλοσοφία της συγγραφέα.

 

Λοιπόν, τί λέει η γυναίκα; Λέει οτι όταν ένα μωρό κοιμάται με έναν τρόπο, όταν ξυπνήσει θέλει τον ίδιο τρόπο για να ξανακοιμηθεί. Αν δηλαδή το κουνάς να κοιμηθεί, όταν ξυπνήσει θα θέλει πάλι κούνημα να ξανακοιμηθεί. Αν θηλάζει για να κοιμηθεί, όταν ξυπνήσει θα θέλει πάλι να θηλάσει για να ξανακοιμηθεί. Και τα μωρά ξυπνάνε την νύχτα αρκετές φορές περισσότερο από εμάς, γιατί έτσι είναι προγραμματισμένα για την επιβίωση τους (έτσι ώστε αν πεινάνε, να το καταλάβουν και να ζητήσουν φαγητό).

 

Τί συμβουλεύει; Να το θηλάσω κανονικά όπως κάθε βράδυ, αλλά εκεί που το βλέπω ότι είναι έτοιμο να το πάρει ο ύπνος, να βγάζω από το στόμα του το στήθος. Την πρώτη φορά θα αντιδράσει και θα ξαναζητήσει το στήθος. Θα του το ξαναδώσω και θα συνεχίσω να το θηλάζω πάλι μέχρι να δω ότι πάει να κοιμηθεί. Τότε, τσουπ έξω από το στόμα το στήθος. Αυτό μέχρι να συνηθίσει στην ιδέα (μπορεί να χρειαστεί και 5-6 φορές, μπορεί περισσότερες, μπορεί και λιγότερες) και τελικά να αποφασίσει να κλείσει τα ματάκια του και να αφήσει να το πάρει ο ύπνος δίχως το στήθος στο στόμα. Δεν το αφήνουμε να κλάψει για να του δώσουμε το στήθος. Αν το ζητήσει, του το δίνουμε. Πολύ απλά!

 

Έπιασε; Ε, ναι λοιπόν, έπιασε! Δεν ξέρω αν είναι επειδή ήταν ήδη έτοιμος σχεδόν να τα καταφέρει με τον ύπνο, αλλά μόνο μια φορά του ξαναδίνω το στήθος (μετά φαίνεται πως το περιμένει και το έχει πάρει απόφαση), και τη δεύτερη αφήνεται στον ύπνο… Και τρία (3) βράδια τώρα έχει κοιμηθεί 8ώρα και 7ωρα σερί μέχρι το πρωί δίχως να ζητήσει γάλα. Τον νιώθω οτι κουνιέται, μισοξυπνάει, αλλά τελικά γυρνάει από την άλλη ή έρχεται πιο κοντά μου να με ακουμπάει και συνεχίζει τον ύπνο του! Ελπίζω να συνεχιστεί αυτό γιατί βγάζουμε κυνόδοντες και τραπεζίτες και όσο να ‘ναι με τα δόντια το πρόγραμμα του ύπνου χαλάει…

 

Το βιβλίο πάντως είναι πολύ καλό. Αν έχετε πρόβλημα ύπνου, σκεφτείτε το 😉  (Εννοείται πως τα προβλήματα ύπνου είναι πολλά και διάφορα και επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες, ανάμεσα στους οποίους είναι και το ίδιο το παιδί και οι ιδιαιτερότητές του).  Δεν ξέρω αν υπάρχει στα Ελληνικά. Εγώ το πήρα όταν γέννησα, μαζί με κάποια άλλα, από το Amazon.

 

Εύχομαι καλούς ύπνους!

Βιβλίο για τα συναισθήματα του παιδιού

Standard

Πριν λίγες μέρες τελείωσα ένα υπέροχο βιβλίο με τίτλο «Στην Καρδιά Των Συναισθημάτων Του Παιδιού» της Isabelle Filliozat.

Το βρήκα καταπληκτικό και σας το συστήνω ανεπιφύλακτα! Πραγματεύεται τα παιδικά συναισθήματα και έχει σαν κεντρικό του μήνυμα πως η καλύτερη υπηρεσία που μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας είναι να αποδεχόμαστε και να αγκαλιάζουμε τα συναισθήματά τους (ακόμη και όταν πρόκειται για αρνητικά ή «άσχημα», όπως τα νεύρα και η ζήλεια) και όχι να προσπαθούμε να τα καταπιέσουμε ή να τα σβήσουμε με κάποιο τρόπο. Μπορεί μια ενέργεια που προκαλείται από ένα συναίσθημα να είναι λανθασμένη, όμως το συναίσθημα είναι συναίσθημα και αν εμείς καταφέρουμε να δημιουργήσουμε στο παιδί μας τύψεις ή ντροπή ή φόβο για τα συναισθήματά του, τότε απλά θα πάψει να τα αναγνωρίζει και να τα εκφράζει, με αποτέλεσμα να του δημιουργήσουμε προβλήματα για αργότερα. Μας συστήνει λοιπόν να αγκαλιάζουμε τα συναισθήματα των παιδιών μας και να τα διαβεβαιώνουμε ότι ακόμα και όταν έχουν άσχημα συναισθήματα, εμείς συνεχίζουμε να τα αγαπάμε. Ότι κι εμείς έχουμε άσχημα συναισθήματα αλλά ότι αυτό δεν είναι κακό. Μας δίνει, τέλος, πρακτικές συμβουλές να τα βοηθήσουμε να τα εκφράσουν καλύτερα, μιας και τα συναισθήματα είναι ένα υγιές μέσο έκφρασης και εκτόνωσης.

 

Η συγγραφέας είναι διάσημη ψυχοθεραπεύτρια και μητέρα δύο παιδιών. Επί είκοσι χρόνια συνεργάζεται με γονείς και παιδιά στο δρόμο τους προς την ελευθερία των συναισθημάτων της ψυχής και την ευτυχία τους.  

 

Μου άρεσε που χρησιμοποιεί πραγματικά παραδείγματα και εξηγεί τους τρόπους με τους οποίους θα πρέπει κανείς να αντιμετωπίσει τα συναισθήματα. Είναι οπαδός του θηλασμού, του attachment parenting και του co-bedding, οπότε με βρήκε σύμφωνη σε πολλά πράγματα. Είδα και κάποια πράγματα τα οποία δεν τα είχα πολυσκεφτεί και πιθανό να λειτουργούσα λάθος. Άλλαξα γνώμη για πολλά πραγματάκια ενώ για κάποια άλλα σχημάτισα πιο ξεκάθαρη άποψη. Γενικά πιστεύω οτι έμαθα πολλά πράγματα διαβάζοντάς το 😉

 

Το οπισθόφυλλο, εκτός κάποιων άλλων πραγμάτων, γράφει και αυτό:

Ένα μωρό κλαίει επειδή έχει κάποια ανάγκη ή επειδή προσπαθεί να σας πει κάτι. Ίσως σας λέει πόσο φοβήθηκε κατά τον τοκετό, πόσο θυμωμένο είναι επειδή δεν το θηλάζετε… Ίσως σας μιλάει για τον πόνο του, επειδή νιώθει οτι ο πατέρας του δεν το αποδέχεται… Ίσως υποφέρει επειδή διαισθάνεται οτι η μαμά του πονάει για κάποιο λόγο… Αισθάνεται πάρα πολλά πράγματα και, για να μην τα κρατήσει μέσα του, νιώθει την ανάγκη να τα αποβάλει με τα δάκρυα…

Βιβλίο: Θηλασμός Μια Υπέροχη Σχέση

Standard

Της Άννας Πατσούρου, Παιδιάτρου IBCLC

Η οποία θήλασε τις δίδυμες κόρες της για πολύ καιρό. Γράφει πολύ απλά Ελληνικά και ανεπιτήδευτα απαντάει τα διάφορα ερωτήματα που θα μπορούσαν να μας κάνουν να ψαχνόμαστε τις πρώτες μέρες ή και λίγο μετά.

απο τις εκδόσεις Νέοι Ορίζοντες

πρόκειται για δύο τόμους:

Α. ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΘΗΛΑΣΟΥΝ

Όπου έχει πολλές συμβουλές και πληροφορίες για την διατροφή μας, τις στάσεις θηλασμού και ότι χρειάζεται για να καταφέρουμε να θηλάσουμε δίχως προβλήματα. Έχει επίσης ένα σύντομο DVD με τις διάφορες στάσεις θηλασμού.
Στο τέλος του βιβλίου έχει λίστα με τα επιτρεπόμενα ή μη φάρμακα κατά την διάρκεια του θηλασμού.

Β. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΘΗΛΑΣΜΟΥ

Στον δεύτερο τόμο αναφέρονται τα διάφορα προβλήματα που μπορεί να αποτρέψουν μια γυναίκα από το να θηλάσει, και δίνει τις λύσεις γι αυτά.

Στο τέλος και αυτού του τόμου έχει τη λίστα με τα επιτρεπόμενα ή μη φάρμακα κατά την διάρκεια του θηλασμού.

Και οι δύο τόμοι, αξίζουν πραγματικα!