Προς διαγνωστικό τεστ… μητρικού γάλακτος!

Αυτό το σούπερ ντούπερ μητρικό γάλα! Μακάρι να θηλάζουν κάποτε ΟΛΕΣ οι μαμάδες! Συνεχώς όλο και καινούργια ομορφότερα νέα για το λευκό αυτό φάρμακο! 🙂

 

Πηγή: http://www.tovima.gr/science/article/?aid=503992

Τα επίπεδα των ανοσοκυττάρων στο γάλα της θηλάζουσας γυναίκας μπορούν να δείξουν την κατάσταση της υγείας τόσο της ίδιας όσο και του βρέφους της, υποστηρίζει μελέτη με ελληνική συμμετοχή

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  23/03/2013 05:45

Το μητρικό γάλα αποτελεί χωρίς αμφιβολία έναν φυσικό «θησαυρό» του οποίου η αξία αποδεικνύεται επιστημονικώς ημέρα με την ημέρα. Και όμως συνεχίζει να είναι ένας «θησαυρός» σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητος που κρύβει μέσα του πολλά ακόμη… πλούτη υγείας για τον πληθυσμό, όπως δείχνουν νέα ερευνητικά στοιχεία τα οποία φέρουν μάλιστα ελληνική υπογραφή.

Η επίκουρη καθηγήτρια στη Σχολή Χημείας και Βιοχημείας του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας στο Περθ κυρία Φωτεινή Χασιώτου είναι μαζί με την υπόλοιπη Ερευνητική Ομάδα Χάρτμαν για τον Ανθρώπινο Θηλασμό (ο καθηγητής Πίτερ Χάρτμαν ήταν ο πρώτος επιστήμονας που εντόπισε βλαστικά κύτταρα στο μητρικό γάλα πριν από περίπου επτά χρόνια) μια ομάδα… εξερεύνησης ενός από τα σημαντικότερα μεταβολικά όργανα του σώματος, του μαστού και του φυσικού «προϊόντος» που παράγει κάνοντας ένα «δώρο ζωής» στη γυναίκα αλλά και στο βρέφος της. Και η εξερεύνηση έφερε τώρα στο φως μια άλλη άγνωστη πτυχή του «πολυπρόσωπου» αυτού οργάνου. Με μελέτη τους που αναμένεται να δημοσιευθεί σύντομα στην επιθεώρηση «Clinical & Translational Immunology» και την οποία παρουσιάζει σήμερα «Το Βήμα», οι επιστήμονες από την Αυστραλία με κύρια συγγραφέα την κυρία Χασιώτου αναφέρουν ότι ανοσοκύτταρα που εντοπίζονται στο μητρικό γάλα μπορούν να αποτελέσουν δείκτη της υγείας της μητέρας αλλά και του βρέφους της. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Οτι κάποια ημέρα το μητρικό γάλα θα μπορεί να προσφέρει ένα εύκολο, φθηνό, μη παρεμβατικό τεστ για τη διάγνωση λοιμώξεων τόσο της θηλάζουσας γυναίκας όσο και του μωρού της!

Ενας νέος δείκτης λοιμώξεων

Οπως εξηγεί η ελληνίδα ερευνήτρια στο «Βήμα», στο παρελθόν είχαν υπάρξει κάποιες μελέτες οι οποίες διερευνούσαν τα ανοσοκύτταρα του μητρικού γάλακτος. Ωστόσο, οι μελέτες εκείνες είχαν επικεντρωθεί στο πρωτόγαλα (το αραιό, κίτρινο και άκρως πλούσιο σε αντισώματα υγρό που παράγουν οι μαστοί κατά τις τρεις πρώτες ημέρες μετά τη γέννα). «Εμείς αναλύσαμε τόσο το ώριμο μητρικό γάλα όσο και το πρωτόγαλα. Μελετήσαμε γυναίκες κατά τη διάρκεια της γαλουχίας – όταν ήταν υγιείς και όταν είτε οι ίδιες  είτε τα μωρά τους έπασχαν από διάφορες λοιμώξεις – και αναλύσαμε τα επίπεδα των λευκών αιμοσφαιρίων στο μητρικό γάλα».

Συγκεκριμένα οι ερευνητές μελέτησαν 21 γυναίκες –  ορισμένες εξ αυτών εμφάνισαν κάποια στιγμή λοιμώξεις όπως γαστρεντερίτιδες, ωτίτιδες, μαστίτιδες. Ανακάλυψαν ότι μέσα στις δύο πρώτες εβδομάδες από τη γέννα τα επίπεδα των λευκών αιμοσφαιρίων στο μητρικό γάλα έπεφταν δραματικά – στο 1%-2% επί του συνόλου των κυττάρων του γάλακτος – και παρέμεναν σε αυτά τα χαμηλά επίπεδα καθ’ όλη τη διάρκεια της γαλουχίας, εκτός και αν εμφανιζόταν λοίμωξη είτε της μητέρας είτε του παιδιού της.

Σε περίπτωση λοίμωξης τα λευκά αιμοσφαίρια εκτοξεύονταν σε επίπεδα που έφθαναν ως και στο 94% επί του συνόλου των κυττάρων του γάλακτος. Φάνηκε μάλιστα ότι τα επίπεδά τους κάθε φορά εξαρτώνταν από το είδος της λοίμωξης: για παράδειγμα, τα υψηλότερα επίπεδα λευκών αιμοσφαιρίων κατεγράφησαν σε περιπτώσεις μαστίτιδας της μητέρας. Οταν η λοίμωξη είχε πια περάσει, τα ανοσοκύτταρα επανέρχονταν στα προηγούμενα χαμηλά τους επίπεδα. Τι μας δείχνουν με απλά λόγια αυτά τα ευρήματα; Σύμφωνα με την κυρία Χασιώτου «μαρτυρούν πως το μητρικό γάλα μπορεί να αποτελέσει ένα εύκολο και απλό διαγνωστικό μέσο καταγραφής και μέτρησης της υγείας της μητέρας αλλά και του παιδιού».

Επόμενος στόχος το διαγνωστικό τεστ

Μάλιστα η ελληνίδα ερευνήτρια μας πληροφόρησε πως τη στιγμή της τηλεφωνικής συζήτησής μας, εκείνη στην άλλη άκρη του κόσμου, βρισκόταν μπροστά στον υπολογιστή της αναλύοντας νέα αποτελέσματα σχετικά με το αν και κατά πόσον οι διαφορετικοί τύποι ανοσοκυττάρων που εντοπίζονται στο μητρικό γάλα μπορούν να δείξουν όχι μόνο αν υφίσταται λοίμωξη αλλά και τι είδους είναι αυτή κάθε φορά καθώς και αν η λοίμωξη έχει «πλήξει» τη μητέρα ή το μωρό της (μητέρα και βρέφος γίνονται «συγκοινωνούντα δοχεία» κατά το θηλασμό).

Η ειδικός υπογράμμισε ότι πρέπει γενικώς να αναλογιστούμε πως ο μαστός κατά τη διάρκεια της γαλουχίας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μεταβολικά όργανα – είναι χαρακτηριστικό ότι το 25% της ενέργειας της θηλάζουσας μητέρας «επενδύεται» στη δημιουργία γάλακτος – στο οποίο δεν έχει δοθεί η δέουσα σημασία. «Η επιστήμη έχει ασχοληθεί πολύ περισσότερο με τον καρκίνο του μαστού και όχι με τη φυσιολογική λειτουργία του οργάνου, με τις ιδιότητές του όταν είναι υγιές. Οι έρευνές μας δείχνουν πως οι μαστοί και το πολύτιμο προϊόν τους, το μητρικό γάλα, κρύβουν πολλά και θαυμαστά για τους επιστήμονες και όχι μόνο». Ισως λοιπόν στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον η θηλάζουσα γυναίκα να μπορεί να επισκέπτεται τον γιατρό της, να δίνει λίγο από το γάλα της και να λαμβάνει αναφορά για την κατάσταση της υγείας της αλλά και εκείνης του μωρού της. Με τρεις λέξεις: υγρή διάγνωση… εν λευκώ!

ΑΝΑΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ
Θησαυρός τα βλαστοκύτταρα του γάλακτος

Η κυρία Φωτεινή Χασιώτου από το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας

Η κυρία Χασιώτου και η υπόλοιπη ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας έχουν επίσης θέσει κάτω από το μικροσκόπιό τους τα βλαστικά κύτταρα του μητρικού γάλακτος, τα οποία φαίνεται να είναι άκρως υποσχόμενα για το μέλλον της αναγεννητικής ιατρικής. Αποτελέσματα αυτής της ερευνητικής δουλειάς είχαν δημοσιευθεί στο «ΒΗΜΑSCIENCE» πριν από περίπου ενάμισι έτος («Πηγή βλαστοκυττάρων το μητρικό γάλα», 27.11.2011). Οπως μας ενημερώνει η κυρία Χασιώτου, τα πειράματα της ομάδας προχώρησαν και τα νέα ευρήματα ενισχύουν ακόμη περισσότερο την πεποίθηση σχετικά με τις πολυδύναμες ιδιότητες των βλαστικών κυττάρων του μητρικού γάλακτος. Ενας λόγος παραπάνω για αισιοδοξία, καθώς τα κύτταρα αυτά δείχνουν να ξεπερνούν τους σημαντικούς «σκοπέλους» της ογκογένεσης με τους οποίους συνδέονται τα κατά τ’ άλλα άκρως «εύπλαστα» εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα. Πώς μπορεί να ξεπερνιέται αυτό το μεγάλο εμπόδιο; ρωτήσαμε την ειδικό. Μας απάντησε ότι «τα βλαστικά κύτταρα του μαστού είναι ενήλικα και φαίνεται ότι έχουν υποστεί αλλαγές κατά την ανάπτυξή τους οι οποίες τα κάνουν πολυδύναμα, χωρίς όμως την ίδια στιγμή να τους «χαρίζουν» την ικανότητα να προκαλούν όγκους, όπως συμβαίνει με τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα. Οπως όλα μέχρι στιγμής δείχνουν, η εισαγωγή εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων σε ενήλικα όργανα προκαλεί όγκους, η εισαγωγή όμως ενηλίκων βλαστοκυττάρων σε ενήλικα όργανα δεν συνδέεται με τέτοιους είδους προβλήματα. Μάλιστα πειράματά μας σε ποντίκια επιβεβαίωσαν ότι τα βλαστικά κύτταρα του μητρικού γάλακτος δεν προκαλούν όγκους».

Η Ελληνίδα επιστήμονας εξηγεί ότι ήδη από την εγκυμοσύνη οι μαστοί της γυναίκας αρχίζουν να υφίστανται αλλαγές, οι οποίες συνεχίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του θηλασμού. «Σε όλη αυτή την περίοδο εμφανίζεται αύξηση των πολυδύναμων κυττάρων του μαστού. Οταν η γυναίκα δεν είναι έγκυος, τα βλαστικά κύτταρα είναι λιγότερα από 1%, όταν θηλάζει όμως στο γάλα εντοπίζονται ποσοστά που μπορεί να φθάνουν ως και το 30%». Κατά την κυρία Χασιώτου τα βλαστικά κύτταρα του μητρικού γάλακτος μπορούν να προσφέρουν πλήθος… υπηρεσιών στους ερευνητές, όπως πλήθος υπηρεσιών φαίνεται να προσφέρουν και στα βρέφη των γυναικών που θηλάζουν. «Τα κύτταρα αυτά πρέπει να παίζουν σημαντικό ρόλο στη φυσιολογική ανάπτυξη του βρέφους. Συγχρόνως μπορούν να βοηθήσουν τους επιστήμονες στο να κατανοήσουν καλύτερα τη βιολογία του μαστού και πιθανώς να χρησιμοποιηθούν για θεραπείες ασθενειών. Τα μέχρι στιγμής πρώιμα πειράματά μας δείχνουν ότι μετατρέπονται σε διαφορετικούς κυτταρικούς τύπους: ινσουλινοπαραγωγά β-κύτταρα του παγκρέατος, ηπατοκύτταρα, νευρώνες και γλοιακά κύτταρα του εγκεφάλου, κύτταρα των οστών και του χόνδρου, λιποκύτταρα, καρδιακά κύτταρα. Βρισκόμαστε σε φάση περαιτέρω ανάλυσης της διαφοροποίησης των βλαστικών κυττάρων του μητρικού γάλακτος και ελπίζουμε να έχουμε καινούργια δεδομένα μέσα στο επόμενο έτος». Μια επιστημονική ελπίδα που… ελπίζεται να έχει άκρως απτή βάση στο μέλλον

.

«Δεν έχω γάλα!» Είναι έτσι;

Πηγή: http://pediatros-thes.gr

 

«Δεν έχω γάλα». Αυτή η φράση θα ειπωθεί σχεδόν από κάθε μητέρα που θηλάζει, κάποια στιγμή στην πορεία της γαλουχίας. Πρόκειται για μια σκέψη που θα ταλαιπωρήσει κάθε λεχώνα μία ή και αρκετές φορές. Έρευνες δείχνουν ότι η πιθανότητα η μητέρα να μην έχει πραγματικά γάλα για να θρέψει το μωρό της είναι πολύ μικρή. Στην μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων, πρόκειται για ψευδή εντύπωση της μητέρας, εντύπωση που δημιουργείται από λανθασμένη ενημέρωση, λανθασμένες αντιλήψεις, ψυχολογική πίεση από τους επαγγελματίες υγείας ή το συγγενικό περιβάλλον, ανασφάλεια, μειωμένη αυτοπεποίθηση ή εμπόδια που της επιβλήθηκαν στο θηλασμό. Σε λίγες περιπτώσεις μόνο υπάρχει πραγματική μείωση στην παραγωγή μητρικού γάλακτος, αλλά και τότε η λύση δεν είναι λιγότερος, αλλά περισσότερος, συχνότερος θηλασμός, η λύση δεν είναι περισσότερο «συμπλήρωμα» ξένου γάλακτος – που αφαιρεί από τη παραγωγή γάλακτος της μαμάς -, αλλά λιγότερο και καθόλου «συμπλήρωμα». Αναλυτικότερα:

 

«Το στήθος μου είναι πολύ μικρό». Το μέγεθος του στήθους δεν επηρεάζει την ικανότητα του αδένα να παράγει γάλα στην συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, αλλά αντανακλά μόνο την ποσότητα λίπους που περιέχει. Δηλαδή, γυναίκες με μικρό μέγεθος στήθους μπορεί να έχουν την ίδια ικανότητα παραγωγής γάλακτος με εκείνες με μεγάλο στήθος. Άλλοτε, η διαφορά είναι στην αποθηκευτική ικανότητα του μαστού: Υπάρχουν γυναίκες που καλύπτουν τις ανάγκες του μωρού τους με σχετικά συχνό θηλασμό και άλλες που καλύπτουν τις ανάγκες με σχετικά αραιότερα μεσοδιαστήματα ταισμάτων. Όλες όμως, εάν θηλάσουν κατά απαίτηση του μωρού τους και όχι σύμφωνα με αυθαίρετα ωράρια, θα του δώσουν την ποσότητα γάλακτος που χρειάζεται. Υπάρχουν ελάχιστες εξαιρέσεις γυναικών που έχουν παθολογικά μικρό μαστό ο οποίος δεν μεγαλώνει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας και δεν μπορεί να καλύψει 100% τις ανάγκες του παιδιού.

 

«Το μωρό θηλάζει πολύ συχνά, βρίσκεται συνέχεια στο στήθος». Πώς αντιλαμβανόμαστε τον πολύ συχνό θηλασμό; Υποκειμενικά, ανάλογα με το τι πιστεύουμε ότι είναι φυσιολογικό για ένα μωρό. Μια μαμά νομίζει πως θηλάζει υπερβολικά συχνά το μωρό της ανά δύο συνήθως ώρες, γιατί είχε πάντα την εντύπωση ότι τα νεογέννητα ξυπνούν για να φάνε κάθε τρεις με τέσσερις ώρες. Μια άλλη μητέρα ενημερώθηκε σωστά και έχει ρεαλιστικές προσδοκίες. Θηλάζει κάποιες φορές και συνεχόμενα, κάθε μισή με μία ώρα, αλλά δεν το θεωρεί κάτι «ανώμαλο», παθολογικό. Ακόμα κι αν πραγματικά δεν υπάρχει ακόμα αρκετό μητρικό γάλα και το μωρό απαιτεί συνέχεια θηλασμό για να το αυξήσει, αν το αφήσουμε θα το πετύχει, εφόσον η τεχνική του θηλασμού είναι καλή και το μωρό αδειάζει το στήθος.

 

«Το γάλα μου φαίνεται να τελειώνει το απόγευμα». Είναι φυσιολογικό να έχουμε περισσότερους θηλασμούς το απόγευμα προς το βράδυ. Επίσης τις ώρες αυτές τα βρέφη έχουν περισσότερα πονάκια από κολικούς και είναι πιο ανήσυχα και ευερέθιστα από την κούραση που αθροίζεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η ανησυχία του μωρού δεν σχετίζεται συνήθως με χαμηλή παροχή γάλακτος.

 

«Το μωρό μου κλαίει συνέχεια». Η πείνα δεν είναι το μόνο αίτιο κλάματος. Μήπως ζεσταίνεται; Μήπως κρυώνει; Μήπως απλά θέλει επαφή και αγκαλιά; Μήπως έχει λερωμένη πάνα; Υπάρχουν ακόμα τα δύσκολα μωρά από ταμπεραμέντο και μωρά που κλαίνε επειδή πάσχουν από κολικούς ή από κάποια πάθηση και πρέπει να τα εξετάσει ο παιδίατρος. Τέλος, τα μωρά συχνά διαισθάνονται την προσπάθειά μας να επιβάλλουμε ωράρια και περιορισμούς στο θηλασμό, με αποτέλεσμα να γκρινιάζουν αντιδραστικά περισσότερο. Εάν ως άμεση απάντηση δώσουμε απρόσκοπτα το στήθος, η γκρίνια θα σταματήσει. Ο θηλασμός είναι θετική, μαγική εμπειρία και, ακόμα και μωρά λίγων εβδομάδων αντιλαμβάνονται τυχόν αρνητικά συναισθήματα και δυσφορία της μητέρας.

 

«Δε βλέπω καθόλου σταγόνες γάλακτος στο στήθος μου όταν θηλάζω». Αυτό ποικίλει από γυναίκα σε γυναίκα και δεν σημαίνει απαραίτητα κάτι για την παραγωγή της. Δηλαδή η παρουσία σταγόνων γάλακτος στην αριστερή θηλή όταν το μωρό θηλάζει το δεξί στήθος είναι καλό σημάδι όταν υπάρχει, όμως η απουσία τους δεν είναι αναγκαστικά κακό σημάδι.

 

«Δε νιώθω ποτέ το γάλα μου να «κατεβαίνει» όταν θηλάζω». Κάποιες μητέρες αισθάνονται το αντανακλαστικό έκθλιψης του γάλακτος, δηλαδή το γάλα τους να «κατεβαίνει» προς το παιδί, είτε ως κάψιμο, είτε ως γέμισμα του στήθους ή και ως πόνους στη μήτρα. Κάποιες όχι. Δεν σημαίνει τίποτα για την παραγωγή τους.

 

«Όταν του δίνουμε ξένο γάλα με το μπουκάλι, το πίνει με λαχτάρα». Το μπιμπερό λειτουργεί πολύ διαφορετικά από τη ρόγα του στήθους. Όταν μπαίνει στο στόμα του παιδιού το γεμίζει με γάλα. Η ροή του είναι ελεύθερη και ο τρόπος λήψης από το παιδί παθητικός. Εκείνο υποχρεώνεται να καταπιεί. Η κατάποση φέρνει κι άλλο γάλα στο στόμα του παιδιού. Ο κύκλος επαναλαμβάνεται, δίνοντας την εντύπωση ότι το μωρό «καταβροχθίζει πεινασμένο το περιεχόμενο του μπουκαλιού» μέσα σε λίγα λεπτά. Έπειτα ίσως το βρέφος κοιμάται για πολλή ώρα «γαλήνια». Οι γονείς συμπεραίνουν λανθασμένα ότι το μωρό πραγματικά δεν έπαιρνε αρκετό γάλα από το στήθος. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι το μικρό κουράστηκε από τη γρήγορη ροή του μπουκαλιού και προσπαθεί να χωνέψει με δυσκολία το περιεχόμενό του. Θα κάνει περισσότερες ερυγές και κινήσεις δυσφορίας. Στην πορεία οι γονείς θα προσφέρουν ολοένα περισσότερα μπουκάλια στο παιδί. Αυτό τελικά θα προκαλέσει πραγματική μείωση στην παροχή γάλακτος από τη μητέρα και τελικά την πρόωρη διακοπή του θηλασμού.

 

«Τελευταία νιώθω το στήθος μου πιο μαλακό». Συμβαίνει σχεδόν πάντα έπειτα από τη διόγκωση στήθους των πρώτων ημερών. Περίπου κατά τις 3-6 εβδομάδες από τη γέννηση του παιδιού επέρχεται ένας συντονισμός ανάμεσα στη ζήτηση του μωρού και την παραγωγή γάλακτος της μητέρας. Το μόνο που δείχνει είναι ότι η παραγωγή γάλακτος άρχισε να συντονίζεται με τις ανάγκες του παιδιού. Το στήθος παίρνει το μήνυμα να φτιάχνει τόσο γάλα όσο ακριβώς χρειάζεται, χωρίς αναίτια πρηξίματα.

 

«Βάζω το θήλαστρο και δε βγαίνει ούτε σταγόνα από το στήθος». Η εκάστοτε ποσότητα γάλακτος που βγαίνει με το θήλαστρο δεν είναι αντιπροσωπευτική της πραγματικής ποσότητας που υπάρχει μέσα στο στήθος. Αν δεν βγαίνει γάλα με το θήλαστρο, το πρόβλημα συνήθως βρίσκεται είτε στο ίδιο το θήλαστρο (ακατάλληλο) είτε στην έλλειψη εξοικείωσης της μητέρας με αυτό. Σωστές οδηγίες για την χρησιμοποίησή του, σε συνδυασμό με τακτική χρήση του για μερικές ημέρες, έχουν σηνήθως ως αποτέλεσμα να αυξάνεται το γάλα που βγαίνει με αυτό.

 

«Το μωρό μου έτρωγε στο στήθος για πάνω από μισή ώρα. Τελευταία ξεκολλάει από αυτό μέσα σε μερικά λεπτά». Αυτό συνήθως σημαίνει ότι, μετά τις πρώτες 4-6 εβδομάδες που η γαλουχία εγκαθίσταται, το μικρό είναι πλέον πολύ αποτελεσματικό και παίρνει όσο γάλα θέλει σε λίγο χρόνο. Σκεφτείτε τα πρώτα μαθήματα χορού: στην αρχή μαθαίναμε τα βήματα και χορεύαμε αργά, με συνεχή λάθη. Μερικές εβδομάδες αργότερα όλα έρχονται φυσικά και αυτοματοποιημένα, χορεύουμε με τον παρτενέρ μας γρήγορα και άνετα. Μετά τους πρώτους μήνες της ζωής μπορεί να σημαίνει ότι το μικρό έχει μεγαλώσει, θέλει να παίξει, να κάνει και άλλα πράγματα στη ζωή του εκτός από το να τρώει. Η προσοχή του αποσπάται εύκολα με τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος, είναι βιαστικό, δε προλαβαίνει, τα θέλει όλα, να γεμίσει την κοιλίτσα του και να παίξει ταυτόχρονα.

 

«Το μωρό μου από εχθές τρώει πιο συχνά και για περισσότερη ώρα». Μήπως έχει έκρηξη αύξησης; Μήπως διψάει γιατί είναι καλοκαίρι; Μήπως θέλει περισσότερη παρηγοριά γιατί είναι άρρωστο; Μήπως βγάζει δοντάκια; Τα μωρά δεν τρώνε τις ίδιες ποσότητες κάθε φορά ή κάθε μέρα. Τα παραπάνω είναι ορισμένοι μόνο λόγοι που το μωρό μας μπορεί να τρώει περισσότερο για ένα χρονικό διάστημα. Αν «ακολουθήσουμε» την όρεξή του, απαντήσουμε με περισσότερο θηλασμό και το αφήσουμε εκείνο να καθορίσει τις ανάγκες του χωρίς να καταφεύγουμε αυθαίρετα σε ρολόγια, τότε δε θα φτάσουμε ποτέ σε πραγματικά μειωμένη παραγωγή μητρικού γάλακτος.

 

«Το μωρό μου συνεχίζει να τρώει συχνά τη νύχτα». Ο νυχτερινός θηλασμός είναι αρχικά αναγκαίο βήμα για την εδραίωσή του. Έπειτα και καθόλο τον πρώτο χρόνο της ζωής, δύο στα τρία μωρά που θηλάζουν θέλουν στήθος και τη νύχτα. Ο νυχτερινός θηλασμός ενισχύει τη διάρκεια της γαλουχίας και είναι μια φυσιολογική κατάσταση, η οποία εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού. Πολλές φορές οι μητέρες διακόπτουν αναίτια το θηλασμό ή δίνουν ξένο γάλα, μόνο για να διαπιστώσουν με απογοήτευση ότι τα νυχτερινά ξυπνήματα συνεχίζονται αμείωτα. Η καλύτερη τακτική στο θέμα αυτό, όπως και σε άλλα, είναι να εστιάσουμε στο δικό μας παιδί και να αποφεύγουμε συγκρίσεις με άλλα παιδιά.

 

Στέλιος Παπαβέντσης MRCPCH DCH IBCLC 2010

Η γλώσσα που ευνοεί τα μπουκάλια

Ένα από τα πιο καλογραμμένα και αληθινά άρθρα που έχω διαβάσει για τον θηλασμό και κάποιους από τους πιο συχνούς λόγους που μια μαμά αποφασίζει να μην θηλάσει το μωρό της (ενώ μπορεί)! Τα λέει όλα ακριβώς με το όνομά τους!!!

Αναδημοσίευση από το blog της αγαπημένης μου φίλης Αριάδνης:

 http://ariadni144.wordpress.com/2009/10/14/i_glossa_pou_evnoei_ta_boukalia/

Η αλήθεια είναι πως ο μητρικός θηλασμός δεν είναι τίποτα παραπάνω από το φυσιολογικό. Η τεχνητή διατροφή ενός βρέφους με μπουκάλι δεν είναι ούτε το ίδιο με το μητρικό θηλασμό ούτε καλύτερη, αλλά ανεπαρκής, ατελής και κατώτερη. Αυτές οι λέξεις είναι δύσκολες, αλλά χρειάζεται να ειπωθούν.

Ένας παιδίατρος λέει: ‘έχεις μια καλή ευκαιρία να προσφέρεις στο παιδί σου το καλύτερο δυνατό ξεκίνημα στη ζωή, μέσα από το ειδικό δέσιμο του θηλασμού. Τα εκπληκτικά του πλεονεκτήματα για σένα και το μωρό σου θα διαρκέσουν μια ζωή’. Και η μητέρα δίνει μπουκάλι. Γιατί;

Γιατί έως ένα βαθμό αυτές οι εκφράσεις θα μπορούσαν να προέρχονται από ένα διαφημιστικό φυλλάδιο βρεφικού γάλακτος. Όταν η γλώσσα που χρησιμοποιούν οι υποστηρικτές του θηλασμού δε διαφέρει από εκείνη των γαλακτοβιομηχανιών, μάλλον οι πρώτοι κάνουν χάρη στις δεύτερες.

Αναλυτικότερα:

Το καλύτερο δυνατό, το ιδεώδες, το τέλειο.

Είστε οι ‘καλύτεροι δυνατοί’ γονείς; Είναι η ζωή σας στο σπίτι ‘ιδεώδης’; Φτιάχνετε συνεχώς ‘τέλεια’ γεύματα; Φυσικά και όχι. Αυτά είναι θαυμαστοί στόχοι, όχι τα ελάχιστα στάνταρ. Ας το εκφράσουμε ανάποδα: Είστε ανεπαρκείς γονείς; Είναι η ζωή σας στο σπίτι μη ομαλή; Φτιάχνετε άθλια φαγητά; Ούπς, τώρα πονάει! Μπορεί να μην έχετε απαίτηση να είστε πολύ πάνω από το φυσιολογικό, αλλά με βεβαιότητα δε θέλετε να είσαστε κατώτεροι του φυσιολογικού.

Όταν ο παιδίατρος λέει ότι ο θηλασμός είναι ο καλύτερος δυνατός τρόπος θρέψης για τα μωρά γιατί παρέχει την ιδανική διατροφή, η λογική, αυτόματη απάντηση είναι ‘Ε, και;’. Η δική μας εμπειρία μάς λέει ότι τα ιδανικά πράγματα δεν μας είναι και απαραίτητα. Ο μέσος όρος είναι εντάξει και μια τέτοια γλώσσα τείνει να υπονοεί ότι το ξένο βρεφικό γάλα είναι φυσιολογικό, στο μέσο όρο, ασφαλές και επαρκές. Η αλήθεια είναι πως ο μητρικός θηλασμός δεν είναι τίποτα παραπάνω από το φυσιολογικό. Η τεχνητή διατροφή ενός βρέφους με μπουκάλι δεν είναι ούτε το ίδιο με το μητρικό θηλασμό ούτε καλύτερη, αλλά ανεπαρκής, ατελής και κατώτερη. Αυτές οι λέξεις είναι δύσκολες, αλλά χρειάζεται να ειπωθούν.

Πλεονεκτήματα του θηλασμού.

Όταν μιλάμε για πλεονεκτήματα – τη ‘χαμηλότερη’ πιθανότητα για καρκίνο, το ‘μειωμένο’ κίνδυνο για αλλεργίες, το ‘ενισχυμένο’ δέσιμο της μητέρας με το παιδί, το ‘ισχυρότερο’ σύστημα άμυνας – ενισχύουμε τη διατροφή με μπουκάλι ως το αποδεχόμενο μέτρο του φυσιολογικού.

Επειδή ο μητρικός θηλασμός είναι η φυσιολογική κατάσταση, τα μωρά που θηλάζουν δεν είναι πιο ‘υγιή’ αλλά τα μωρά που παίρνουν μπουκάλι πιο συχνά και πιο σοβαρά άρρωστα. Τα μωρά που θηλάζουν δε ‘μυρίζουν καλύτερα’ αλλά τα μωρά που παίρνουν μπουκάλι μυρίζουν άσχημα και δυσάρεστα. Τα μωρά που θηλάζουν δεν παθαίνουν λιγότερες αλλεργίες αλλά τα μωρά που παίρνουν μπουκάλι παθαίνουν περισσότερες αλλεργίες. Τα μωρά που θηλάζουν δεν είναι πιο προστατευμένα από λοιμώξεις αλλά τα μωρά που παίρνουν μπουκάλι κινδυνεύουν να νοσηλευτούν στο νοσοκομείο με πιο συχνές και πιο βαριές λοιμώξεις.

Όταν οι παιδίατροι αποτυγχάνουν να αρθρώσουν αντίλογο στον τρόπο που τα μέσα ενημέρωσης και οι εταιρίες βρεφικών γαλάτων χρησιμοποιούν ‘αντίστροφη’ φρασεολογία, όταν δεν περιγράφουν τους κινδύνους της τεχνητής διατροφής για τα μωρά, κρύβουν από τη μητέρα κρίσιμες πληροφορίες που θα της χρειαστούν ώστε να πάρει σωστές αποφάσεις. Μια μητέρα που αντιμετωπίζει δυσκολίες στο θηλασμό δε θα το πολεμήσει και πολύ αν ο στόχος είναι απλά να πετύχει ένα ‘σπέσιαλ μπόνους’. Αντίθετα θα τρέξει να βρει κατάλληλη βοήθεια αν ξέρει πόσα πράγματα διακηδεύονται για αυτήν και το παιδί της αν αυτό καταλήξει στο μπουκάλι. Μια άλλη μαμά δε θα έδινε βρεφικό γάλα έτσι ‘για να συνηθίσει το μικρό το μπουκάλι’, αν ήξερε ότι το περιεχόμενο του μπουκαλιού προκαλεί κακό.

Πουθενά δεν είναι η παραπλάνηση ευκολίας για την ομαλότητα της διατροφής με μπουκάλι πιο προσεκτικά διασπαρμένη στην κοινή πεποίθηση από τις συζητήσεις για τη νοητική ανάπτυξη του βρέφους. Αν ρωτήσετε δέκα παιδιάτρους για την σχέση ανάμεσα στο κάπνισμα της μητέρας και το δείκτη νοημοσύνης του παιδιού, κάποιος θα βρεθεί να σας πει:

‘Τα παιδιά των μητέρων που καπνίζουν τείνουν να έχουν χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης’.

Αν ωστόσο ρωτήσετε τους ίδιους παιδιάτρους για την σχέση ανάμεσα στα βρεφικά γάλατα και το δείκτη νοημοσύνης των παιδιών, όλοι θα απαντήσουν:

‘Τα νεότερα ειδικά γάλατα για βρέφη περιέχουν τα ωφέλιμα λιπαρά του μητρικού γάλακτος και βοηθούν στη νοητική ανάπτυξη των βρεφών’(παπαγαλία από προπαγάνδα των φαρμακευτικών αντιπροσώπων),

κάποιοι θα πουν

‘Τα σύγχρονα γάλατα για βρέφη έχουν τέτοια περιεκτικότητα που είναι σχεδόν εφάμιλλα του μητρικού γάλακτος’,

λίγοι θα αναφέρουν

‘Τα μωρά που θηλάζουν τείνουν να έχουν ελαφρά υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης σε σχέση με αυτά που παίρνουν μπουκάλι’,

κανένας όμως δε θα σας πει ότι

‘Τα μωρά που πίνουν τεχνητό γάλα τείνουν να έχουν χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης κατά 3 με 6 μονάδες, σε σχέση με το φυσιολογικό’,

..το οποίο είναι και η απλή αλήθεια.

Αντιστρέφοντας την πραγματικότητα οδηγούμαστε σε ακόμα μεγαλύτερες παραπλανήσεις όταν αναφερόμαστε σε ποσοστά, τα οποία αλλάζουν ανάλογα με την σκοπιά από την οποία τα βλέπει κανείς. Αν μια έρευνα έδειξε 25% μείωση στον καρκίνο μαστού για τις γυναίκες που θήλασαν τα παιδιά τους, αυτόματα και μόνο αλλάζοντας την οπτική της μελέτης συμπεραίνεται πως οι γυναίκες που έδιναν μπουκάλι στα παιδιά τους έχουν 33% αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού. Είδατε πώς, μόνο και μόνο αντιστρέφοντας τη φρασεολογία, αλλάζουν σημαντικά τα συμπεράσματα, προς όφελος του θηλασμού; Φανταστείτε τις επιπτώσεις που θα είχε στην κοινή γνώμη μια ανακοίνωση αυτής της έρευνας σε δελτίο ειδήσεων, αφού προηγούμενα αντιστραφεί η ορολογία.

Σπέσιαλ. Ιδιαίτερο.

Ο θηλασμός είναι μια ιδιαίτερη σχέση’. ‘Οργανώστε μια ιδιαίτερη γωνία για θηλασμό’. ‘Αφιερώστε ιδιαίτερο χρόνο για θηλασμό’. Σε μια οικογένεια, ‘ιδιαίτερα’ γεύματα παίρνουν έξτρα χρόνο. Ιδιαίτερες περιστάσεις σημαίνουν έξτρα δουλειά. Το ιδιαίτερο είναι καλό, αλλά πολύπλοκο, δεν είναι μέρος της καθημερινότητας, δεν είναι κάτι που θέλεις να κάνεις συχνά. Για τις περισσότερες γυναίκες η διατροφή του βρέφους πρέπει να ταιριάξει με μια ζωή γεμάτη ασχολίες – και φυσικά ταιριάζει. Η αναφορά στο ‘ιδιαίτερο’ του θηλασμού αποθαρρύνει τις γυναίκες, δεν τις προτρέπει να θηλάσουν.

Κάποιοι παιδίατροι θα πουν:

‘Δε θέλουμε να κάνουμε τις μητέρες που δίνουν μπουκάλι να νιώσουν ένοχες’.‘Θέλουμε να αφήσουμε στις γυναίκες το δικαίωμα επιλογής ανάμεσα στο θηλασμό και το μπουκάλι’. Σκέφτονται σωστά;

Δοκιμάστε αυτό: Υπήρξατε θύμα σε ένα σοβαρό δυστύχημα. Οι γιατροί, φυσιοθεραπευτές και υπόλοιποι ‘ειδικοί’ σας εξήγησαν ότι είναι πολύ δύσκολο να περπατήσετε ξανά. Αν το προσπαθήσετε θα περάσετε πολλούς μήνες πόνου και δυσκολίας χωρίς εγγύηση για οποιαδήποτε επιτυχία. Σας προτείνουν να συμβιβαστείτε στην ιδέα της αναπηρικής καρέκλας και σας βοηθούν να ζήσετε με αυτήν. Είκοσι χρόνια μετά, όταν τα πόδια σας έχουν ατροφήσει πέρα από κάθε ελπίδα, συναντάτε κάποιον που πέρασε το ίδιο ατύχημα με εσάς είκοσι χρόνια πριν. ‘Ήταν δύσκολο’, λέει. ‘Για τρεις μήνες πέρασα από την κόλαση. Αλλά από τότε μπορώ και περπατάω’. Πως θα αισθανόσασταν; Ένοχος;

Οι περισσότερες γυναίκες, στο άκουσμα αυτού του σεναρίου δε θα ένιωθαν ένοχες αλλά θυμωμένες, προδομένες, εξαπατημένες. Θα ήθελαν να είχαν μια δεύτερη ευκαιρία για να επανορθώσουν. Θα μετάνιωναν για την ευκαιρία που χάθηκε. Δεν αισθανόμαστε ένοχοι όταν μας στερούν από κάτι ευχάριστο ή σημαντικό. Η μητέρα που δε θηλάζει προσβάλλει τη δικιά της υγεία, αυξάνει τις δυσκολίες και τα έξοδα στο μεγάλωμα του παιδιού της και χάνει την ευκαιρία να βιώσει μια από τις μεγάλες απολαύσεις της ζωής. Χάνει κάτι βασικό για την ίδια της την ύπαρξη.

Αν μια γυναίκα είναι καλά ενημερωμένη για τα θέματα του θηλασμού, προετοιμασμένη όχι απλά με λόγια του αέρα όπως ‘ο θηλασμός είναι το ιδεώδες για το παιδί σου’, απολαμβάνει βοήθεια από επαγγελματίες υγείας ώστε να βελτιώσει τις δεξιότητές της στο θηλασμό κι όμως δεν καταφέρνει να τον εγκαταστήσει, συνήθως καταλήγει στο μπουκάλι με μια αίσθηση αποδοχής γιατί ξέρει πως έκανε το καλύτερο που μπορούσε. Από την άλλη, το κατά πολύ συνηθέστερο σενάριο είναι εκείνο της λεχώνας που δεν έχει καμία πληροφόρηση και βοήθεια για το θηλασμό, αντιμετωπίζει ένα περιβάλλον που συστηματικά αμφισβητεί την ικανότητά της να θηλάσει το μωρό της και της δίνει έτοιμο το μπουκάλι δίπλα σε κάθε ευκαιρία. Αυτή η μητέρα θα θυμώσει πολύ για το σύστημα που της πρόσφερε μόνο εμπόδια κι όχι τη βοήθεια που αργότερα ανακάλυψε ότι τη χρειαζόταν. Αυτή η μητέρα μπορεί να αισθανθεί και ενοχή, αλλά είναι κυρίως οργή.

Ας επιστρέψουμε τώρα στα λόγια του παιδιάτρου, χρησιμοποιώντας αυτήν τη φορά τις πραγματικές λέξεις.

‘Δε θέλω να κάνω τις μητέρες που δίνουν μπουκάλι να αισθανθούν θυμό. Δε θέλω να τις κάνω να αισθανθούν προδομένες. Δε θέλω να τις κάνω να αισθανθούν παραπλανημένες’. Κάτω από τη δήλωση ‘δε θέλω να τις κάνω να αισθανθούν ένοχες’ κρύβεται ένα σύστημα που προσπαθεί να καλύψει τα ίδια του τα λάθη. Δεν προσπαθεί να προστατεύσει τις γυναίκες. Προσπαθεί να προστατεύσει τον εαυτό του. Προσπαθεί να τις εκφοβίσει ώστε να μην στραφούν εναντίον του.

Θετικά και αρνητικά, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.

Ο θηλασμός είναι ένα ζωτικό ζήτημα υγείας, όχι μία επιλογή από δύο ίσες επιλογές. ‘Ένα μειονέκτημα του να μην καπνίζεις είναι ότι μπαίνεις πιο δύσκολα σε παρέες ως έφηβος. Ένα πλεονέκτημα του καπνίσματος είναι ότι χάνεις βάρος ως έφηβος.’ Έτσι σκεφτόμαστε; Δεν είναι το πραγματικό ζήτημα ο καρκίνος και ο θάνατος; Τα υπόλοιπα – είτε μιλούμε για καπνό είτε για τα βρεφικά γάλατα – είναι απλώς καπνός.

Είναι μειονέκτημα του θηλασμού το γεγονός ότι μπορεί να λερώσει τα ρούχα της γυναίκας; Ή ότι δε μπορούμε να δούμε πόσο γάλα παίρνει το παιδί; Ή ότι είναι πιο συχνός από τη διατροφή με μπουκάλι; Ή ότι το μωρό κακομαθαίνει στην αγκαλιά της μαμάς; Είναι πλεονέκτημα του μπουκαλιού ότι δε φέρνει στη μητέρα αισθήματα ντροπής; Ότι χρειάζονται μόνο 5-6 μπουκάλια την ημέρα (γιατί είναι τόσο δυσκολοχώνευτα για το μωρό όσο πέντε σουβλάκια τη φορά για έναν ενήλικα); Ας σοβαρευτούμε. Θα πάρει μια γυναίκα μια σοβαρή απόφαση που αφορά τη μακροπρόθεσμη υγεία τη δική της και του μωρού της στηριζόμενη στο πως μυρίζουν οι πάνες και πόσο δέρμα φαίνεται κατά το φαγητό; Αυτά δεν είναι τα πραγματικά ζητήματα, είναι τεχνητά και αποτέλεσμα μιας λογικής και μιας  γλώσσας που έχει επιβληθεί στον δυτικό κόσμο κατά τα τελευταία 50-60 χρόνια από τη βιομηχανία του μπουκαλιού.

Γιατί προσφέρουν οι βιομηχανίες βρεφικών γαλάτων λίστες με υπέρ και κατά και αναγνωρίζουν κάποιες ανεπάρκειες των προιόντων τους; Διότι οποιαδήποτε ‘ισορροπημένη’ προσέγγιση που παρουσιάζεται σε μια ισχυρά προκατειλημμένη κουλτούρα αυτόματα υποστηρίζει την προκατάληψη. Επιπλέον ακούγεται πολύ ‘επιστημονική’. Αν το Α και το Β αποτελούν σχεδόν ίσες επιλογές και περισσότερες από 90% των γυναικών (και των γιατρών τους) διαλέγουν το Β, είναι λογικό μια γυναίκα να ακολουθήσει την πλειοψηφία. Σε μια κουλτούρα κυριαρχούμενη από τα μπουκάλια, ‘ελευθερία επιλογής’, ‘ελεύθερη απόφαση’ με ζύγισμα των υπέρ και κατά σημαίνει αναγκαστικά μπουκάλι.

Μα είναι κάτι που μόνο οι γονείς μπορούν να αποφασίσουν.

Αλήθεια. Αλλά αν δεν αρθρώνεις λέξη κατά τη διαδικασία σημαίνει ότι πιστεύεις η λίστα των ‘υπέρ και κατά’ είναι ακριβής. Ένας παιδίατρος μπορεί να πεί:

‘Όταν μια γυναίκα έρχεται στο ιατρείο μου με το μωρό της για πρώτη φορά μετά το μαιευτήριο τη ρωτάω αν θηλάζει ή αν δίνει μπουκάλι. Αν απαντά πως δίνει μπουκάλι συγκατανεύω και προχωράω στις υπόλοιπες ερωτήσεις. Σέβομαι την απόφασή της και δεν της λέω πόσο λάθος έκανε.’

Ωστόσο αν η ίδια γυναίκα ερχόταν στον ίδιο παιδίατρο λέγοντας ότι ξεκίνησε το κάπνισμα μερικές μέρες μετά τον τοκετό, ο γιατρός θα επισήμανε όλους τους κινδύνους για εκείνη και το μωρό της, με στόχο να αλλάξει την απόφασή της όσο είναι ακόμα νωρίς και εύκολο. Θα ήταν ανεύθυνο απλώς να ‘άφηνε τη μητέρα να αποφασίσει’. Είναι υποκριτικό να είναι οι γιατροί τόσο ξεκάθαροι σε άλλα θέματα όπως το κάπνισμα και κατά τα άλλα να ‘σέβονται’ την απόφαση μιας μητέρας να μη θηλάσει, χωρίς προηγουμένως να βεβαιωθούν πως αυτή γνωρίζει όλη την αλήθεια και τις συνέπειες αυτής της στάσης. Γνωρίζοντας ταυτόχρονα πολύ καλά την πορεία που ακολούθησε αυτή η γυναίκα έως ότου φτάσει στην πόρτα του ιατρείου: παντελής έλλειψη ενημέρωσης για το θηλασμό προγεννητικά, εχθρικές του θηλασμού ενέργειες στο μαιευτήριο, δωρεάν μπουκάλια έτοιμα στο σπίτι και πλανεμένες απόψεις συγγενών και φίλων.

Αν ρωτήσετε γυναίκες που θηλάζουν τα μικρά τους μετά τους πρώτους μήνες της ζωής, θα διαπιστώσετε ότι θέματα όπως η διάρκεια του κάθε θηλασμού, οι ώρες και τα μεσοδιαστήματα, κατά πόσο το παιδί παίρνει τα κατάλληλα στοιχεία, τις σωστές ποσότητες, το αν το παιδί χρησιμοποιεί το στήθος για να φάει ή για να παρηγορηθεί, όλα αυτά κι άλλα τόσα ανούσια ζητήματα που εντυπώνονται στο μυαλό κάθε νέας μητέρας εξαιτίας της κυρίαρχης κουλτούρας του μπουκαλιού δεν αφορούν, δεν απασχολούν πλέον τις γυναίκες εκείνες που συνεχίζουν να βάζουν το μωρό τους για πολύ καιρό στο στήθος. Οι μάσκες τότε πέφτουν, οι ψεύτικες ανησυχίες και οι εσφαλμένες αντιλήψεις εξανεμίζονται.

Απομένει αυτό που πραγματικά είναι ο θηλασμός, δηλαδή

μητρότητα στο στήθος, χαρά, σχέση, αγάπη, ζωή.

Στέλιος Παπαβέντσης Παιδίατρος MRCPCH DCH IBCLC

Τι πρέπει να περιμένουμε από ένα φυσιολογικό τελειόμηνο νεογέννητο;

 

Διάβασα το παρακάτω άρθρο και συγκινήθηκα με την απλότητα της ίδιας της ζωής και ταυτόχρονα με τους θαυματουργούς της τρόπους.  Πως τελικά έχουν πλαστεί όλα σωστά, και αν αφήσουμε την φύση και το  ένστικτό μας, θα γίνουν όλα όπως ακριβώς έχουν σχεδιαστεί να γίνουν, απλά, φυσιολογικά και όμορφα!

 

Πηγή:  http://www.perithilasmou.gr/articles/breastfeeding-experts/396-fisiologiko-teleiomino-neogenito.html

 

Καταρχήν, ένα φυσιολογικό μωρό θα πρέπει να γεννιέται φυσιολογικά, δηλαδή κολπικά. Ναι, ξέρω ότι αυτό δεν συμβαίνει πάντα, αλλά εδώ μιλάμε για το φυσιολογικό. Θα πρέπει να γεννιόμαστε κολπικά γιατί χρειαζόμαστε τα καλά βακτηρίδια. Τα μωρά μας γεννιούνται αποστειρωμένα, χωρίς βακτηρίδια. Δεν είναι τυχαίο που ερχόμαστε στον κόσμο από την περιοχή κοντά στον πρωκτό, μια περιοχή που φιλοξενεί πολλά βακτηρίδια, τα περισσότερα από τα οποία είναι καλά και απαραίτητα για την υγεία του εντέρου και την ανάπτυξη του ανοσοποιητικού συστήματος. Και τα βακτηρίδια που βρίσκονται εκεί είναι τα βακτηρίδια της μητέρας, για τα οποία η ίδια έχει αναπτύξει αντισώματα αν αυτά τα βακτηρίδια δεν είναι τελικά και τόσο καλά.

Μετά, το μωρό γεννιέται και θα πρέπει να ακουμπήσει πάνω στο στήθος της μητέρας του. Το στήθος και συγκεκριμένα το σημείο ανάμεσα στα στήθη, είναι το φυσικό μέρος για το νεογέννητο μωρό (το αίμα που κυκλοφορεί στον οργανισμό μας κάθε λεπτό, διανέμεται στα πιο σημαντικά σημεία του σώματός μας. Αρκετό πηγαίνει στο συκώτι μας κάθε λεπτό, περίπου 10%, και 20% πηγαίνει στον εγκέφαλό μας. Στην νέα μαμά, 23% πηγαίνει στο στήθος της, περισσότερο απ’ ότι στον εγκέφαλό της. Το σώμα μας ξέρει ότι αυτό το σημείο είναι σημαντικό!)

Η περιοχή του στήθους είναι ζεστή. Επί αιώνες τα μωρά χρησιμοποιούσαν το σώμα της μητέρας για να ρυθμίσουν τη θερμοκρασία τους. Γιατί να σταματήσουν να το κάνουν τώρα; Με όλη αυτή την κυκλοφορία του αίματος στην περιοχή, θα είναι πιο ζεστά. Το μωρό μπορεί να χρησιμοποιήσει τη μητέρα του για ζεσταθεί. Τώρα λοιπόν έχουμε ένα νεογέννητο μωρό στα ζεστά. Το μωρό δεν πεινάει. Δεν έρχεται στο κόσμο πεινασμένο.

Κάθε είδος του ζωικού βασιλείου έχει ενστικτώδεις συμπεριφορές οι οποίες επιτρέπουν στα μικρά του να μεγαλώσουν και να διαιωνίσουν το είδος. Τα μωρά μας έρχονται στον κόσμο έχοντας ανάγκη από προστασία. Προστασία από ασθένειες κι από εχθρούς. Ναι, εχθρούς. Τα μωρά μας δεν ξέρουν αν έρχονται στον κόσμο μέσα σε μια αγαπημένη οικογένεια του 21^ου αιώνα. Αυτό που ξέρουν είναι το ίδιο με το αν γεννιόταν στον 2^ο αιώνα μέσα σε μια σπηλιά, περιτριγυρισμένα από τίγρεις. Η ενστικτώδης συμπεριφορά μας θα πρέπει να μας οδηγήσει στο να προστατευτούμε. Τα μωρά βρίσκουν προστασία και από τις ασθένειες και από τις «τίγρεις», στο στήθος της μητέρας τους.

Τελικά, δίνουμε στο μωρό μερικά καλά βακτηρίδια όταν γεννιούνται κολπικά. Αυτό είναι το πρώτο βήμα για την προστασία από τις ασθένειες. Το επόμενο βήμα είναι το πρωτόγαλα.

Ένα νεογέννητο μωρό που βρίσκεται πάνω στο στήθος της μητέρας του θα σηκώσει λίγο το κεφάλι του, θα γλείψει τα χέρια του και θ’ αρχίσει να γλιστράει προς τη θηλή. Τα μωρά δείχνουν προτίμηση στις χρωματικές αντιθέσεις (άσπρο-μαύρο) και στους κύκλους περισσότερο από τα άλλα σχήματα. Σκεφτείτε το…υπάρχει ένας σκούρος κύκλος πολύ κοντά του.

Ο ιδρώτας της μαμάς μυρίζει όπως το αμνιακό υγρό, κι αυτή η μυρωδιά βρίσκεται ακόμη πάνω στο μωρό (αφού δεν του έχουν κάνει μπάνιο ακόμα!) και το μωρό ακολουθεί αυτή τη μυρωδιά. Οι εκκρίσεις από τους αδένες της θηλαίας άλω μυρίζουν παρόμοια και βοηθούν το μωρό να πάει προς το στήθος και να πάρει το πρωτόγαλα, το οποίο θα θρέψει τα καλά βακτηρίδια και θα το προστατέψει από τις αρρώστιες. Και το πρωτόγαλα δεν είναι πολύ γιατί το μωρό δεν έρχεται στον κόσμο πεινασμένο και γιατί το μητρικό γάλα δεν είναι φαγητό!

Μιλάμε για τα φυσιολογικά μωρά. Ο θηλασμός είναι το φυσιολογικό. Είναι αυτό που θα πρέπει να κάνουν τα μωρά. Είτε βρισκόμαστε στο 209 είτε στο 2009, τα μωρά κάνουν το ίδιο πράγμα: προσπαθούν να βρουν το στήθος. Ο θηλασμός δεν είναι το μαγικό φίλτρο. Δεν είναι το «καλύτερο». Είναι το φυσιολογικό. Απλώς φυσιολογικό. Σχεδιασμένο για τις ανάγκες του αδύναμου μωρού του ανθρώπου. Και τίποτα άλλο που σχεδιάζεται για να το αντικαταστήσει, δεν είναι φυσιολογικό.

Το πρωτόγαλα επίσης ενεργοποιεί κάποια στοιχεία στο έντερο του μωρού, τα οποία κάνουν το θύμο αδένα να μεγαλώσει. Ο αδένας αυτός είναι μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Η ανάπτυξή του είναι πολύ σημαντική. Μητρικό γάλα = μεγάλος θύμος αδένας, ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα. Το πρωτόγαλα επίσης έχει μεγάλες ποσότητες από κάτι που λέγεται Εκκριτική Ανοσοσφαιρίνη Α (SIgA). Αυτή παράγεται τις πρώτες μέρες της ζωής του μωρού και προσφέρει προστασία ειδικά για την μαμά. Κάποια κύτταρα στο έντερο της μητέρας «παρακολουθούν» τι μπαίνει μέσα στον οργανισμό της και αν υπάρχει κάποιο μολυσμένο κύτταρο, ένα ειδικό στοιχείο του εντέρου της μητέρας κατευθύνεται προς το στήθος της και το βοηθάει να παράγει SIgA για να προστατευτεί το μωρό. Εάν η μαμά και το μωρό είναι μαζί, τότε και το μωρό προστατεύεται απ’ αυτό που  θα μπορούσε να βλάψει και τους δυο.

Και οι «τίγρεις»; Τι γίνεται μ’ αυτές; Ορίστε την «τίγρη» όπως θέλετε εσείς. Αλλά εάν ήσασταν μωρά χωρίς καμία ικανότητα να προστατευτείτε, το να μείνετε κοντά στη μητέρα σας είναι το λογικό. Τα μωρά αναγνωρίζουν τη διαφορά ανάμεσα σε ένα νεροχύτη και στο στήθος της μητέρας τους. Όταν τα μωρά αποχωρίζονται τις μητέρες τους, αναπτύσσουν τη συμπεριφορά της απελπισίας – απόσυρσης. Η απελπισία έρχεται όταν είναι μόνα τους, αποχωρισμένα. Τα μωρά μόνο φωνητικά μπορούν να εκφράσουν την απελπισία τους και το φόβο τους να μην γίνουν φαγητό για τις τίγρεις. Όταν τα παίρνουμε αγκαλιά, σταματάνε να κλαίνε. Είναι προστατευμένα, ζεστά και ασφαλή. Αν αυτό το απελπισμένο κλάμα δεν βρει ανταπόκριση, αποσύρονται. Κρυώνουν, απελευθερώνονται τεράστιες ποσότητες από ορμόνες του στρες, πέφτουν οι ρυθμοί της καρδιάς τους και ησυχάζουν. Αυτό δεν είναι ένα καλό μωρό. Αυτό είναι ένα μωρό που έχει φτάσει πέρα από την απελπισία. Τα φυσιολογικά μωρά θέλουν να βρίσκονται στην αγκαλιά συνέχεια.

Και πότε κυνηγάνε οι τίγρεις; Τη νύχτα. Δεν έχει κανένα απολύτως νόημα για τα μωρά μας το να κοιμούνται τη νύχτα. Μπορεί να φαγωθούν. Θα πρέπει να ξυπνούν και να βεβαιώνονται ότι ο φύλακά τους είναι εκεί. Κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν υπάρχει τόσο μεγάλος κίνδυνος. Κοιμούνται καλύτερα τη μέρα. (Σκεφτείτε τη δική μας αντίδραση στις δικές μας «τίγρεις» – τα προβλήματα ύπνου είναι ένα μεγάλο μέρος του στρες, της κατάθλιψης, του άγχους).

Όλοι κοιμούνται κάποτε με τα μωρά τους, από επιλογή ή όχι, είτε το παραδέχονται είτε όχι. Όλοι το κάνουμε. Μερικές φορές λόγω των συγκυριών, άλλες φορές επειδή το θέλουμε. Μερικές φορές τα μωρά γκρινιάζουν, εμείς είμαστε πολύ κουρασμένοι και αυτό μοιάζει να είναι φυσιολογικό. Άρα, τα φυσιολογικά μωρά θηλάζουν, μένουν στο στήθος, θέλουν αγκαλιά και κοιμούνται καλύτερα όταν είναι με τους γονείς τους. Εμένα μου φαίνεται πολύ φυσιολογικό αυτό. Αλλά υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε ένα μωρό που είναι φυσιολογικό και σε ένα που δεν είναι. Ασφαλής ύπνος σημαίνει ότι οι γονείς είναι νηφάλιοι, κοιμούνται στο κρεβάτι κι όχι σε καναπέ ή σε πολυθρόνα, δεν καπνίζουν, θηλάζουν, είναι φυσιολογικοί. Αν οι συνθήκες δεν είναι φυσιολογικές, τότε ο ύπνος με το μωρό δεν είναι ασφαλής.

Αυτή η επαφή στο στήθος βοηθάει επίσης την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Τα μωρά μας έχουν τόσα εγκεφαλικά κύτταρα όσα θα έχουν για όλη την υπόλοιπη ζωή τους, στην 28^η εβδομάδα της κύησης. Είναι μια ζούγκλα κυττάρων που περιμένουν να ενωθούν. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι παράγουμε πολλά και μετά ξεφορτωνόμαστε αυτά που δεν χρησιμοποιούμε. Έχουμε περίπου 8 θηλές, μια ουρά και τρίχες στα χέρια όταν βρισκόμαστε ακόμα στη μήτρα. Αν όλα πάνε καλά, δεν τα έχουμε όλα αυτά όταν γεννιόμαστε. Έτσι, καθώς κουρνιάζετε δίπλα στο μωρό σας, αυτό δημιουργεί εγκεφαλικές συνδέσεις ευτυχισμένο και ξεφορτώνεται όλα εκείνα τα κύτταρα που δεν του χρειάζονται. Ο θηλασμός είναι συνάψεις εγκεφαλικών κυττάρων. Όχι φαγητό.

Γιατί επιμένω μ’ αυτό; Γιατί οι περισσότερες γυναίκες δεν πιστεύουν ότι το σώμα τους, που δημιούργησε αυτό το υπέροχο μωρό, είναι ικανό να θρέψει αυτό το ίδιο μωρό και δίνουν συμπλήρωμα όλο και περισσότερο με ξένο γάλα που σχεδιάστηκε για να είναι «τροφή». Γιατί δεν εμπιστευόμαστε το σώμα μας μετά τον τοκετό; Δεν ξέρω. Αλλά ακούω όλο και πιο συχνά ότι οι γυναίκες δίνουν ξένο γάλα «επειδή δεν του φτάνει το δικό μου». Φυσικά και του φτάνει. Τα μωρά δεν χρειάζονται φαγητό συνέχεια, χρειάζονται να είναι μαζί σου συνέχεια, αυτή είναι η απόλυτη ικανοποίηση για ένα μωρό.

Το μωρό στο στήθος αναπτύσσει το ανοσοποιητικό του σύστημα, ενεργοποιεί τον θύμο αδένα, είναι ζεστό, αισθάνεται ασφαλές, κοιμάται καλύτερα, δημιουργεί εγκεφαλικές συνάψεις και επί τη ευκαιρία, τρώει κιόλας. Τα μωρά δεν «πεινάνε» όλη την ώρα – απλώς ακολουθούν τα ένστικτά τους. Τα ένστικτα που μας επιτρέπουν να επιβιώσουμε και να διαιωνίσουμε το είδος μας.

 

Πηγή:  Jenny Peelen Thomas, MD, IBCLC, FAAP, FABM –http://www.drjen4kids.com/soap%20box/normal_%20newborn.htm

Μετάφραση: Βίκυ Φαρδογιάννη

Πώς λειτουργεί ο μητρικός θηλασμός;

Πηγή: Περιοδικό Family Life

Του Στέλιου Παπαβέντση, παιδιάτρου

 

 

Ακούμε συχνά μητέρες που σταματούν τον θηλασμό, να λένε ότι δεν είχαν άλλο γάλα ή ότι το γάλα τους δεν ήταν καλό για το παιδί τους. Πόσο αληθεύουν αυτά επιστημονικά; Πώς λειτουργεί ο μητρικός θηλασμός;

Σε γενικές γραμμές, για τη γαλουχία απαραίτητα είναι τρία πράγματα: οι ορμόνες, το στήθος και η απομάκρυνση του γάλακτος απ’ αυτό.

1. Η πρώτη προϋπόθεση, οι ορμόνες –προλακτίνη, ωκυτοκίνη– παράγονται από το ορμονικό κέντρο του εγκεφάλου που λέγεται υπόφυση. Σοβαρές διαταραχές στις ορμόνες της γαλουχίας είναι σπανιότατες και αφορούν λιγότερο από το 1% των γυναικών. Άρα, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, το γάλα της μαμάς δεν σταματάει ξαφνικά και ανεξήγητα γιατί κάτι συνέβη με τις ορμόνες της.

2. Η δεύτερη προϋπόθεση είναι το στήθος της μαμάς. Αυτό περιέχει λίπος και τον αδένα που εκκρίνει το γάλα. Οι περισσότερες γυναίκες έχουν φυσιολογικό όγκο αδένα και έχουν την ικανότητα να θηλάσουν το μικρό τους. Το μέγεθος του στήθους έχει κυρίως να κάνει με την ποσότητα λίπους που περιέχεται σε αυτό. Άλλωστε, ο αδένας αναπτύσσεται συνεχώς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενώ με τη γαλουχία ωριμάζει και γίνεται ολοένα και πιο παραγωγικός. Άρα, το μικρό μέγεθος του στήθους πολλών γυναικών πριν από την εγκυμοσύνη ή και πριν τον τοκετό δεν σημαίνει συνήθως και ανικανότητα να παράγουν γάλα. Ακόμα και γυναίκες με ιδιαίτερα μικρό στήθος, μπορούν να θρέψουν, μερικώς ή πλήρως, το μωρό τους, εφόσον αφήσουν από τη γέννηση ελεύθερη την πρόσβαση του παιδιού σε αυτό και το θηλάσουν συχνά και με σωστή τεχνική.

3. Η γαλουχία αποτυγχάνει στις περισσότερες γυναίκες, γιατί δεν απομακρύνεται το μητρικό γάλα από το στήθος. Η τρίτη προϋπόθεση για την παραγωγή του μητρικού γάλακτος είναι και η πιο σημαντική. Όσο πιο πολύ γάλα βγάλει το παιδί –ή το θήλαστρο–, τόσο πιο πολύ γάλα θα παραχθεί.

Το στήθος δεν είναι απλή αποθήκη γάλακτος, αλλά ζωντανός αδένας που υπακούει στον νόμο της ζήτησης και της προσφοράς. Όταν το μωρό αδειάζει τακτικά τον αδένα, τα κύτταρα που παράγουν το γάλα παίρνουν εντολή να δουλέψουν περισσότερο. Αντίθετα, όταν το στήθος δεν αδειάζει και το γάλα λιμνάζει μέσα στον αδένα, τα κύτταρα αυτά παίρνουν εντολή να σταματήσουν τη λειτουργία τους.

Όσο περισσότερο γάλα απομακρύνεται από το στήθος, τόσο περισσότερο γάλα παράγεται. Ο μαστός της γυναίκας δεν είναι ουροδόχος κύστη για να γεμίζει απλώς και να αδειάζει, αλλά αδένας, εργοστάσιο που φτιάχνει κάθε στιγμή γάλα ανάλογα με τη ζήτηση από το μωρό. Όποτε το στήθος είναι γεμάτο γάλα, ο ρυθμός παραγωγής του μειώνεται. Όποτε αδειάζει πλήρως, ο ρυθμός παραγωγής αυξάνεται!

Ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης

Τα κυριότερα βήματα του θηλασμού

Στην αρχή, υπό την επίδραση των ορμονών, η μητέρα προσφέρει στο παιδί μικρές ποσότητες από το πολύτιμο πρωτόγαλα, καμία σταγόνα του οποίου δεν πρέπει να πηγαίνει χαμένη. Έπειτα, τρεις με τέσσερις ημέρες από τη γέννηση του παιδιού, οι ίδιες ορμόνες οδηγούν το στήθος της μαμάς σε διόγκωση, πρήξιμο. Από εκεί και έπειτα, ο κύριος ρυθμιστής είναι το παιδί. Αν αυτό θηλάσει συχνά και αποτελεσματικά, η γαλουχία θα συνεχιστεί. Οι ορμόνες παίζουν πλέον δευτερεύοντα ρόλο.

Κατά τις πρώτες έξι εβδομάδες της ζωής του μωρού, εδραιώνεται η γαλουχία και συντονίζεται η παράγωγη γάλακτος της μητέρας με τις ανάγκες του μωρού. Από τη μια βρίσκεται η παραγωγή της μαμάς σε γάλα, από την άλλη οι ανάγκες του μωρού. Αν το μωρό είναι λαίμαργο, θα απαιτήσει περισσότερο: θα κλαίει από πείνα, θα θέλει να βρίσκεται πολλές ώρες στο στήθος. Αν δεν επιβληθούν εμπόδια σε αυτήν τη ζήτηση –με αυθαίρετα ωράρια φαγητού, συγκεκριμένη ώρα σε κάθε στήθος κ.λπ. –,  το μωρό, τελικά, θα πάρει περισσότερο γάλα γιατί το στήθος της μαμάς θα προσαρμοστεί στις ανάγκες του. Σε άλλες περιπτώσεις, η παραγωγή της μαμάς είναι μεγάλη, περισσότερη από αυτήν που χρειάζεται το παιδί. Με τον καιρό, το στήθος της μαμάς «υπακούει» στις λιγότερες ανάγκες του μωρού, μειώνει την παραγωγή γάλακτος και επέρχεται ισορροπία. Ο θηλασμός κατά την κρίσιμη πρώτη περίοδο πρέπει να είναι ανεμπόδιστος, χωρίς πρόγραμμα, με το μωρό, αν χρειάζεται, «κολλημένο στο στήθος», σύμφωνα με τις απαιτήσεις του, με μόνη προϋπόθεση ότι τοποθετείται και πιάνει σωστά τη θηλή, καταπίνει γάλα και το απομακρύνει.

Μετά τις πρώτες έξι εβδομάδες, εφόσον όλα έχουν γίνει σωστά, φυσικά, χωρίς παρεμβολές και εμπόδια, μαμά και βρέφος καταλήγουν σε έναν θαυμαστό συντονισμό: η μαμά προσφέρει ακριβώς τόσο γάλα, όσο το παιδί χρειάζεται. Σε αυτήν τη φάση, πολλές μητέρες ανησυχούν ότι το γάλα τους μειώθηκε. «Μα το στήθος μου μοιάζει άδειο…» Στην πραγματικότητα, το στήθος πρέπει να είναι άδειο από εδώ και στο εξής, να μην εμφανίζει αναίτια πρηξίματα που δεν συμβαδίζουν με την όρεξη του παιδιού. Όσο πιο άδειο είναι μετά το φαγητό του παιδιού, τόσο το καλύτερο: τα κύτταρα θα λάβουν το σήμα να το ξαναγεμίσουν γρηγορότερα.

Γιατί πρέπει να ξέρετε πώς λειτουργεί ο θηλασμός

Πόσο βοηθάει να γνωρίζουμε πώς λειτουργεί ο θηλασμός; Πάρα πολύ.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της γαλουχίας, είναι πιθανό να πέσουμε ξαφνικά σε παγίδες και κακοτοπιές. Μόνο με βαθιά επίγνωση του νόμου της ζήτησης και προσφοράς μπορούμε να αντιδράσουμε σωστά σε αυτές. Για παράδειγμα, το τριών μηνών μωρό σας τις τελευταίες μέρες δείχνει ότι πεινάει περισσότερο, θέλει να θηλάζει κάθε δύο ώρες από κάθε τρεις ώρες που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα, και πιο συχνά τη νύχτα. Τι κάνετε; Αν δεν γνωρίζετε τα παραπάνω, συμπεραίνετε ότι το γάλα σας δεν φτάνει και του δίνετε συμπλήρωμα. Το μωρό σας έχει φυσιολογική έκρηξη ανάπτυξης, θέλει απλώς να μεγαλώσει απότομα, χορταίνει την έξτρα πείνα του με το συμπλήρωμα που του δίνετε. Το στήθος όμως δεν ερεθίζεται επιπλέον, μένει στην προηγούμενη κατάσταση, δεν συντονίζεται με τις αυξημένες ανάγκες του μωρού. Μια βδομάδα αργότερα, το συμπλήρωμα ξένου γάλακτος έχει πλέον κυρίαρχο ρόλο και η δική σας παραγωγή σε γάλα έχει μείνει σημαντικά πίσω. Χωρίς λόγο και αιτία θα αποθηλάσετε σύντομα, μόνο και μόνο γιατί δεν ακολουθήσατε τη ζήτηση του μωρού σας.

Ας δούμε ένα αντίθετο παράδειγμα. Το μωρό σας έπαθε βρογχιολίτιδα και δεν τρώει καλά. Η ανάσα του είναι βαριά και χρειάζεται νοσηλεία με ορό στο νοσοκομείο για δύο ημέρες. Τι κάνετε; Το μωρό πρέπει για όσο μπορεί να πηγαίνει στο στήθος. Η παραγωγή σας σε γάλα πρέπει να διατηρηθεί με χρήση θηλάστρου. Αν δεν το κάνετε, το στήθος σας θα μείνει ανερέθιστο για μέρες, θα μαζευτεί γάλα και θα δοθεί σήμα να μη φτιάχνεται άλλο. Τρεις μέρες αργότερα, το μωρό σας είναι και πάλι ζωηρό, ζητάει το γάλα σας που είναι όμως λίγο πια. Κάθεται όλη μέρα στο στήθος χωρίς να χορταίνει, εσείς δεν αντέχετε, του δίνετε συμπλήρωμα και σύντομα αποθηλάζετε.

Τις περισσότερες φορές, η απάντηση στη λανθασμένη διαπίστωση «δεν είχα γάλα» είναι «δεν είχες γιατί δεν έβαλες, όσο και όταν έπρεπε, το παιδί σου στο στήθος, ή γιατί δεν ζήτησες κατάλληλη βοήθεια όταν το μωρό σου δεν ήξερε ή δεν μπορούσε να το απομακρύνει αποτελεσματικά από τον μαστό».

Ζήτημα κουλτούρας και ενημέρωσης

Κυριακή 16 Μαΐου 2010

Πηγή: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=331950&ct=1&dt=16/05/2010

 

 

Μέσα στην αίθουσα του Κοινοβουλίου μια αντιπρόσωπος του λαού της Αυστραλίας θηλάζει το βρέφος της. Η σημερινή Ελληνίδα εγκλωβισμένη σε ταμπού – οι περισσότερες θηλάζουν ακόμη μακριά από τα μάτια του κόσμου- και μύθους αποφεύγει να θηλάσει…

 

«Ο ΡΟΛΟΣ του παιδιάτρου είναι καθοριστικός» μας λέει η Στέλλα Εγγλέζου, παιδίατρος – νεογνολόγος, αναπληρώτρια διευθύντρια του Νεογνολογικού Τμήματος του Γ. Ν. Μαιευτηρίου «Ελενα Βενιζέλου», υπεύθυνη του Τμήματος Μητρικού Θηλασμού και Τράπεζας Γάλακτος. Το συγκεκριμένο μαιευτήριο είναι φορέας ενημέρωσης καθώς δύο φορές τον χρόνο οργανώνει εκπαιδευτικά σεμινάρια για επαγγελματίες υγείας, στα οποία όμως γιατροί, μαίες και νοσηλευτές προσέρχονται εθελοντικά. «Προτού ο παιδίατρος παίξει τον αρνητικό ή τον θετικό του ρόλο, υπάρχουν ο γυναικολόγος, η μαία, το νοσηλευτικό προσωπικό- όλοι είναι υπεύθυνοι για την ενημέρωση της μητέρας. Και ακόμη πιο πριν από την εγκυμοσύνη στα σχολεία. Ο θηλασμός είναι θέμα κουλτούρας… Η μητέρα προσφέρει τη ζωή στο παιδί με τη γέννααλλά με τον μητρικό θηλασμό προσφέρει ποιότητα ζωής».

«Ο μεγαλύτερος και “πολυχρησιμοποιημένος” μύθος είναι ότι το παιδί δεν χορταίνει με το γάλα της μητέρας του. Αυτό συμβαίνει σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις» μας λέει η Ευθυμία Πατσουράκου, μαία, προϊσταμένη του Τμήματος Μητρικού Θηλασμού του Μαιευτηρίου «Ελενα Βενιζέλου», και δίνει οδηγίες προς απελπισμένες μαμάδες: «Αν το μωρό πεινάει, έστω και αν πέρασε πολύ λίγος χρόνος από τον θηλασμό, ξαναθηλάστε το. Ο θηλασμός είναι ελεύθερος και απεριόριστος. Και να θυμάστε:Οι δυσκολίες ξεπερνιούνται και τότε θα γίνετε ένα αρμονικό “θηλαστικό ζευγάρι”».

Και της μαμάς το γάλα…

Υγιεινός, θρεπτικός και… οικονομικός ο θηλασμός, αλλά οι ελληνίδες μητέρες φαίνεται πως τον αποφεύγουν

Κυριακή 16 Μαΐου 2010

Πηγή: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artId=331949&dt=16/05/2010

 

«Είναι δωρεάν, κάνει τις αισθήσεις να λειτουργούν και είναι πάντα διαθέσιμο. Είναι καθαρό, φρέσκο, στη σωστή θερμοκρασία και όμορφα συσκευασμένο. Το μητρικό γάλα είναι για τα μωρά». Αυτά λένε οι Νορβηγοί στο ενημερωτικό φιλμ για τον θηλασμό «Βreast is best» («Το στήθος είναι το καλύτερο»). Οι ελληνίδες μητέρες φαίνεται όμως να έχουμε ξεχάσει ή να μην έχουμε διδαχθεί σωστά τα οφέλη του θηλασμού. Σήμερα αναρωτιόμαστε γιατί.

Την ώρα που μια Σκανδιναβή θηλάζει το μωρό της στη σκιά ενός αρμυρικιού κάπου στο Αιγαίο, μια Ελληνίδα κλείνεται στο παραπλήσιο ενοικιαζόμενο δωμάτιο και αποστειρώνει μπιμπερό προκειμένου να ταΐσει το μόλις λίγων μηνών μωρό της με υποκατάστατο μητρικού γάλακτος. Εγκλωβισμένη σε ταμπούοι περισσότερες θηλάζουν ακόμη μακριά από τα μάτια του κόσμου- και μύθους που θέλουν το γάλα της να μη φτάνει και το παιδί της να πεινάει, η Ελληνίδα σε μεγάλο ποσοστό δεν καταφέρνει να θηλάσει.

Σε ιδιωτικά μαιευτήρια που διατείνονται τη φιλικότητά τους προς τον μητρικό θηλασμό συνταγογραφείται κατά κόρον ξένο γάλα, παρ΄ ότι το υπουργείο Υγείας απαιτεί η συνταγογράφηση υποκαταστάτων μητρικού γάλακτος να συνοδεύεται από ιατρική γνωμάτευση που να εξηγεί τους λόγους για τους οποίους το μωρό δεν μπορεί να θηλάσει αποκλειστικά. Ο δε Διεθνής Κώδικας Εμπορίας Υποκαταστάτων Μητρικού Γάλακτος καταστρατηγείται στα περισσότερα μαιευτήρια. Αυτό είχε συμβεί στην Ευρώπη και στην Αμερική κατά τη δεκαετία του ΄60. Ηταν η εποχή που η σεξουαλική απελευθέρωση και ο φεμινισμός απαίτησαν την «αποδέσμευση» του παιδιού από το στήθος.

Στην Ελλάδα δεν ήταν τόσο οι «μοντέρνες» αντιλήψεις όσο η ανάγκη αποτίναξης της ανάμνησης της φτώχειας που έκοψαν τα δεσμά του μητρικού θηλασμού με τη νέα εποχή. Η μάνα που θήλαζε το παιδί της παρέπεμπε σε μια φτωχή επαρχιακή Ελλάδα που όλοι ήθελαν να ξεχάσουν. Και ξαφνικά, στον ανεπτυγμένο κόσμο η αλυσίδα μεταφοράς γνώσης γύρω από τον θηλασμό από τη μία γενιά στην άλλη έσπασε. Σήμερα καμία μας δεν έχει μια έμπειρη μαμά να της «διδάξει» τον θηλασμό. Ενδεικτικά τα ποσοστά ξεκινούν από το 89,7% των βρεφών κατά την έναρξη αλλά μόλις το 41,1% τρέφεται αποκλειστικά με μητρικό θηλασμό, ποσοστό που στον έκτο μήνα ζωής έχει πέσει στο 0,9% (22% με συμπλήρωμα)! Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού και της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (Τομέας Υγείας Παιδιού, Ι. ΑντωνιάδουΚουμάτου και συνεργάτες, 2009), οι καταγόμενες από την Αλβανία μητέρες θηλάζουν κατά τον έκτο μήνα σε ποσοστό 51% έναντι 19% για τις Ελληνίδες… Από όσες συνεχίζουν να θηλάζουν κατά τον τρίτο μήνα οι απόφοιτες ΑΕΙ φτάνουν το 51% έναντι του 33% που εκπροσωπούν οι απόφοιτες δημοτικού…

Τα αποτελέσματα της χρηματοδοτούμενης από το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης  μελέτης είναι απογοητευτικά, σε «σημείο κοινωνικής παθολογίας» σχολιάζει η Μαρία-Αδαμαντία Μαλλιαρού, αναπληρώτρια διευθύντρια Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Μητρικού Θηλασμού. Τη συναντήσαμε στο Κολέγιο Αθηνών στην 42η Θεραπευτική Ενημέρωση της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. «Οι μισές γυναίκες της μελέτης δήλωσαν ότι σταμάτησαν να θηλάζουν λόγω ανεπαρκούς γάλακτος, κλασική δικαιολογία μη θηλασμού που δείχνει πόσο ανεπαρκής είναι η εκπαίδευση και πληροφόρηση τόσο των μητέρων όσο και των υγειονομικών που ασχολούνται με αυτές. Ο μητρικός θηλασμός είναι μια τέχνηπου χάσαμε στην Ελλάδα» σημειώνει. Και καταλήγει: «Το δικαίωμα της μητέρας να αρνηθεί τον θηλασμό γίνεται αποδεκτό.Το δικαίωμα του παιδιού όμως να θηλάσει ποιος το προασπίζεται;». Οργανισμοί όπως η UΝΙCΕF και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συστήνουν μητρικό θηλασμό ως τα δύο χρόνια και πλέον, εφόσον μητέρα και παιδί το επιθυμούν. Στη χώρα μας το βάρος έχει πέσει στην Εθνική Επιτροπή Μητρικού Θηλασμού, η οποία (επαν)ορίστηκε το 2005 με πρόεδρο τον καθηγητή Παιδιατρικής Γεώργιο Χρούσο, διευθυντή της Α΄ Πανεπιστημιακής Παιδιατρικής Κλινικής στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία». Ηδη έχει ξεκινήσει η διαδικασία για την ανάπτυξη Φιλικών για τα Βρέφη Νοσοκομείων (Βaby Friendly Ηospitals), αξιολόγηση που γίνεται από τον ΠΟΥ. Με πρωτοβουλία της Επιτροπής αποτυπώθηκαν για πρώτη φορά τα ποσοστά μητρικού θηλασμού σε εθνικό επίπεδο.

 

ΔΙΑΣΗΜΕΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΣ

Γοητευτικές και σύγχρονες μαμάδες όπως (κάτω και από αριστερά) η Ελ Μακ Φέρσον, η Μόνικα Μπελούτσι, η Τζέρι Χολ, και η Τζόντι Φόστερ δηλώνουν υπερήφανα ότι θήλασαν τα παιδιά τους. Και στα εικαστικά ο θηλασμός έχει μια ιδιαίτερη θέση.Η εικόνα της «Παναγίας θηλάζουσας» του Ολλανδού Ρομπέρτο Καμπέν(αριστερά), η οποία ανήκει σήμερα στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου,ήταν τολμηρή για το 1430 που δημιουργήθηκε.

Μητρικός Θηλασμός: Η τροφή της αγάπης

«Χόρτασε αγάπη», λέμε για τους καλοταϊσμένους, τους χαϊδεμένους, τους ευτυχισμένους ανθρώπους. Κι αν υπάρχει κάποιο στάδιο της ζωής μας που αυτό συμβαίνει κυριολεκτικά, είναι την εποχή του θηλασμού, τότε που μωρό και μητέρα ενώνονται σε μια μοναδική αγκαλιά 

Από τη Μάρω Βασιλειάδου
Φωτογραφίες: Κάτερινα Καμπιτη
Πηγή: http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_womdeco_1_17/02/2009_267797

 
 

Γνωρίζω πολλές γυναίκες που θήλασαν τα παιδιά τους· για εβδομάδες, μήνες, κάποιες για χρόνο, λιγότερες για δύο χρόνια -όσο ακριβώς διάστημα συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO)-, και κάποιες, παλιές, τρία και τέσσερα χρόνια. Ορισμένες προσπάθησαν αλλά δεν τα κατάφεραν και λίγες επέλεξαν να μη θηλάσουν. Ωστόσο δεν γνωρίζω καμιά που να μην επιθυμούσε ολόψυχα να πάρει το μωρό της στην αγκαλιά της από την πρώτη ώρα της γέννησής του, να το ακουμπήσει στο στήθος της και να του δώσει να πιει το γάλα της.
 
Ο δρ. Ντ. Γουίνικοτ, παιδίατρος, παιδοψυχίατρος και ψυχαναλυτής, γράφει στο βιβλίο του «Μωρά και Μητέρες» (εκδ. Ελληνικά Γράμματα) «η λέξη «στήθος» και η ιδέα του θηλασμού είναι μια έκφραση που περιλαμβάνει όλη την τεχνική του να είσαι μητέρα ενός μωρού». Κι αυτό συμβαίνει σήμερα με τον ίδιο τρόπο που συνέβαινε παλιά, πολύ παλιά, κι ακόμα παλιότερα. Οταν οι προ-προγιαγιάδες μας της Προϊστορικής Εποχής βύζαιναν τα μωρά τους και μετά τα κοίμιζαν στην αγκαλιά τους εξασφαλίζοντας έτσι την επιβίωση του ανθρώπινου είδους. Κι αν το περιεχόμενο των λέξεων «μητρότητα», «γονεϊκή φροντίδα», «σωστή ανατροφή» έχει αλλάξει με τους αιώνες, το μόνο που εξακολουθεί να μας συνδέει με το παρελθόν μας, και τη σοφία της Φύσης, είναι ένα νήμα που περνάει από μάνα σε μωρό, από σώμα σε σώμα, από γενιά σε γενιά κι έχει τη γεύση και την οσμή του μητρικού γάλακτος.
 
«Εμείς λέγαμε «βυζαίνω», όχι «θηλάζω». Βύζαξα και τα δυο παιδιά μου -τον πρώτο μάλιστα τον είχα και φασκιωμένο. Τυλίγαμε το μωρό με τα σπάργανα και στο τέλος δέναμε τη φασκιά». Η Ευανθία κατάγεται από τη Γοραντζή, ένα χωριό δίπλα στο Αργυρόκαστρο. Πάνω στο τραπέζι είναι απλωμένα τα πανιά του πρώτου της παιδιού, που είναι πλέον έφηβος. Λευκά βαμβακερά, κεντημένα με κουνελάκια και χελιδόνια, εξακολουθούν να πλένονται και να σιδερώνονται μια φορά τον χρόνο κι ας μη χρησιμοποιούνται. «Δεν πειράζει, τα θέλω για να θυμάμαι, τα κέντησε η μάνα μου», λέει. Στο χωριό της όλα τα μωρά «αναστήθηκαν» με το γάλα της μάνας τους, κι αυτό δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Σε πολλά από τα σύγχρονα μαιευτήρια, οι γυναίκες πρέπει να ενημερώσουν το νοσηλευτικό προσωπικό ότι θέλουν να θηλάσουν αποκλειστικά τα νεογέννητά τους. Κι ας γράφει ο δρ. Γουίνικοτ: «Είναι πιθανό ότι η αληθινή δύναμη του ατόμου προέρχεται από τη βίωση της αναπτυξιακής διαδικασίας μέσα από «φυσικούς» τρόπους κι αυτό ελπίζουμε να συμβαίνει με όλους».
 
Βοηθήστε τα μωρά να θηλάσουν!

 
Υπάρχει ένας όρος που ειδικά στη χώρα μας δεν είναι καθόλου γνωστός: το «φιλικό για το βρέφος νοσοκομείο» (The baby friendly Hospital Initiative, WHO – UNICEF 1992). Δυστυχώς, κανένα ελληνικό νοσοκομείο ή μαιευτήριο, κρατικό ή ιδιωτικό, δεν έχει πάρει αυτήν την πιστοποίηση. Aυτό σημαίνει ότι δεν πληροί τις δέκα προϋποθέσεις που διασφαλίζουν το δικαίωμα του βρέφους στον θηλασμό. Πιο απλά, στα περισσότερα μαιευτήρια της χώρας μας δεν υπάρχει rooming in (ακόμη αποχωρίζουμε το μωρό από τη μητέρα του μετά τον τοκετό) και εξακολουθούμε να δίνουμε τυποποιημένο γάλα χωρίς ιατρική γνωμάτευση, διατροφικά συμπληρώματα και πιπίλα. Επίσης δεν υπάρχει η παραϊατρική ειδικότητα του Συμβούλου Μητρικού Θηλασμού, όπως συμβαίνει στο εξωτερικό.

 
 
Αλλά κι εκεί όπου βρίσκουμε ενδιαφέρον και ευαισθησία από τους γιατρούς -γυναικολόγους και παιδιάτρους-, συχνά δεν επαρκεί το προσωπικό -οι ειδικευμένες μαίες- για να μπορέσει το νεογέννητο να θηλάσει στο πρώτο μισάωρο της ζωής του και στη συνέχεια να βρίσκεται κοντά στη μάνα του όποτε θέλει και όσο χρόνο χρειάζεται για να τραφεί σωστά. «Ο θηλασμός δεν έχει πρόγραμμα», λέει η Στέλλα Εγγλέζου, παιδίατρος-νεογνολόγος, υπεύθυνη Τμήματος Μητρικού Θηλασμού – Τράπεζα Μητρικού Γάλακτος στο Μαιευτήριο «Ελενα Βενιζέλου». «Ο βασικός κανόνας του είναι: όποτε και όσο θέλει το μωρό. Αν επιχειρήσουμε να επιβάλουμε στο νεογέννητο ωράριο ταΐσματος, αποτύχαμε. Αλλωστε το κάθε παιδί έχει τις δικές του ανάγκες. Ενα πιο μικρό, πρόωρο ίσως, δεν έχει τις ίδιες δυνάμεις με κάποιο μεγαλύτερο ή βαρύτερο μωρό κι έτσι θα φάει λιγότερο, θα αποκοιμηθεί και πάλι θα ξυπνήσει για να θηλάσει. Γι’ αυτό η μαμά ακολουθεί τους ρυθμούς του και προσπαθεί να ξεκουράζεται όταν εκείνο κοιμάται. Αλλωστε τις πρώτες 40 ημέρες πρέπει το παιδί να προσαρμοστεί στο καινούργιο περιβάλλον, να μάθει να θηλάζει, να συνειδητοποιήσει τη διαφορά της μέρας από τη νύχτα. Και η μητέρα χρειάζεται τον ίδιο χρόνο για να επανέλθει οργανικά, συνεπώς είναι καλό να μην κουράζεται και να ασχολείται μόνον με το μωρό και τον εαυτό της. Οταν περάσει αυτό το διάστημα, το μωρό φυσιολογικά φτιάχνει πρόγραμμα, αντιλαμβάνεται ότι τη νύχτα ξυπνάμε μία φορά μόνον και βρίσκει τον ρυθμό του».

 
 
Η πιο γενναιόδωρη αγκαλιά

 
Η Ιωάννα έχει τρία παιδιά, μια κόρη 3 ετών και τα δίδυμα που είναι πια 11 μηνών. Θήλασε και τα τρία της παιδιά, αλλά το μεγάλο της «στοίχημα» ήταν τα μικρά, που βεβαίως θήλαζαν ταυτόχρονα. «Συνήθως ξύπναγε πρώτος ο γιος μου και ακολουθούσε η μικρή. Εμεναν στο στήθος όση ώρα ήθελαν και σταματούσαμε όταν πια είχαν χορτάσει, κουραστεί ή νυστάξει», λέει. «Θέλει πολλή υπομονή, κουράγιο και αγάπη. Να νιώθεις ότι δίνεις ό,τι περισσότερο και καλύτερο έχεις και να επιμένεις. Το λέω αυτό επειδή οι γύρω συχνά δεν καταλαβαίνουν τι κάνεις και πόσο δύσκολο είναι. Πόση ανάγκη έχεις να είσαι ξεκούραστη και ήρεμη, αλλιώς μειώνεται ακόμη και η ροή του γάλακτος. Γι’ αυτό κουβεντιάζοντας με τις φίλες μου λέω, «θηλάστε όσο περισσότερο μπορείτε αλλά να έχετε εξασφαλίσει «χέρια» για βοήθεια -τη μητέρα, την πεθερά σας, ακόμη και μια ξένη γυναίκα που θα φροντίζει το σπίτι για να ξεκουράζεστε όταν το μωρό κοιμάται. Εμένα με στήριξε η μητέρα μου, κι όταν κοιμούνταν τα δίδυμα, μπορούσα να πεταχτώ μέχρι την αγορά ή αν ξυπνούσαν ξαφνικά κι έπρεπε πάλι να θηλάσουν, εκείνη έριχνε μια ματιά στο φαγητό να μην καεί. Ετσι πέρασαν 8 μήνες από τη ζωή μου, χωρίς να βγω από το σπίτι περισσότερο από μία ώρα. Αυτό το συνειδητοποίησα αργότερα, όταν επέστρεψα στη δουλειά -πήρα την άδεια του τοκετού και άλλους τρεις μήνες άνευ αποδοχών. Μερικές φορές σκεφτόμουν «Ας τα αναλάβει κάποιος άλλος, έλεος, θέλω να πάω στην τουαλέτα!». Αλλά μετά καταλάβαινα πόσο μου άρεσε να τα έχω αγκαλιά, να τα μυρίζω, να βλέπω να μου χαμογελούν. Τότε ένιωθα μια απέραντη γαλήνη και αγάπη, βρισκόμουν σε βαθιά ευτυχία. Στον κόσμο ολόκληρο ήμασταν μόνον εγώ κι αυτά…».

 
 
Η Ιωάννα και η Ευανθία δεν έχουν πολλά κοινά: διαφορετική καταγωγή, ανατροφή, κοινωνικό περιβάλλον, εκπαίδευση, σπουδές, επάγγελμα. Για την πρώτη, ο θηλασμός ήταν μια μάχη και μια νίκη, το αποτέλεσμα της επιμονής της να προσφέρει στα παιδιά της αυτό που πίστευε καλύτερο. Και η δεύτερη το ίδιο έκανε, μόνον που δεν ένιωθε τόσο μόνη, καθώς ανήκε σε μια μακριά «αλυσίδα» γυναικών που τηρούσαν την παράδοση και χωρίς δεύτερη κουβέντα έτρεχαν η μία στο σπίτι της άλλης για να συμπαρασταθεί. «Τα πιο καλά για τη λεχώνα! Εχω να τις θυμάμαι εκείνες τις μέρες, ήταν οι πιο ευτυχισμένες στη ζωή μου. Ηρθαν όλες να βοηθήσουν: η μάνα μου μαγείρευε, η πεθερά μου έπλενε τις φασκιές κι εγώ είχα μόνον το μωρό. Με τάιζαν τα πιο θρεπτικά φαγητά τρεις με τέσσερις φορές τη μέρα, μου έφερναν ό,τι επιθυμούσα, δεν με άφηναν να κάνω καμιά δουλειά. Το ίδιο έκανα κι εγώ όταν γέννησε η αδερφή μου, τη βοήθησα όσους μήνες χρειάστηκε», θυμάται.

 
Μου περιγράφει πώς ξυπνούσε το μωρό της όταν αποκοιμιόταν πάνω στο στήθος -«Του χάιδευα τη μυτούλα!»- και γλυκαίνει το πρόσωπό της. «Μπορούμε να πούμε πάρα πολλά για τη σημασία του μητρικού γάλακτος στην ανάπτυξη και στην υγεία του παιδιού: ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και μάλιστα προσφέρει ειδική άμυνα για συγκεκριμένες λοιμώξεις της μητέρας δίνοντας έτοιμα αντισώματα στο παιδί, προστατεύει από αλλεργίες και δρα ανασταλτικά για ωτίτιδες, γαστρεντερίτιδες, ασθματικές βρογχίτιδες ενώ μελλοντικά περιορίζει το ενδεχόμενο εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη, καρδιακών ασθενειών, παχυσαρκίας. Επίσης είναι αναντικατάστατη η προσφορά του μητρικού γάλακτος στα πρόωρα μωρά. Το ζήτημα, όμως, δεν είναι απλώς αν ο θηλασμός είναι ο καλύτερος τρόπος για να τραφεί ένα μωρό. Το σημαντικότερο όφελός του για τη μητέρα και το μωρό είναι το άγγιγμα και το συναισθηματικό δέσιμο», λέει η παιδίατρος Στέλλα Εγγλέζου. «Το νεογέννητο που έρχεται στον κόσμο μετά τον τοκετό νιώθει ότι βρίσκεται σε εχθρικό περιβάλλον. Αν όμως το βάλουμε αμέσως επάνω στο στήθος της μάνας του, το σκεπάσουμε με μια κουβέρτα και το αφήσουμε να οδηγηθεί μόνο του στον μαστό, νιώθει και πάλι ασφαλές και γαληνεύει αμέσως».

 
 
Ο Ντ. Γουίνικοτ μιλάει για την ικανοποίηση και την αίσθηση πραγμάτωσης που νιώθει η μητέρα, όταν αντιλαμβάνεται ότι το σώμα της -η φυσιολογία και η ανατομία της, που μέχρι τότε ήταν βάρος και μπελάς- αποκτά νόημα. Είναι σε θέση να θρέψει το μωρό της μόνη της, με τον ίδιο τρόπο που συνέβαινε στο πολύ μακρινό παρελθόν μας, τότε που τα ανθρώπινα όντα δεν είχαν απομακρυνθεί τόσο πολύ από τον τρόπο ζωής των θηλαστικών. «Οταν συνειδητοποίησα ότι μπορώ μόνον από το στήθος μου να μεγαλώσω ένα παιδί, ένιωσα τρελή χαρά και αυτοπεποίθηση», λέει η Ιωάννα. «Ενιωσα ότι πια μπορώ να κάνω τα πάντα. Κι αυτό το χρωστάω στον θηλασμό». 

 
Οι φωτογραφίες είναι από την έκθεση φωτογραφίας της Κατερίνας Καμπίτη, που έγινε στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων που διοργάνωσε ο σύλλογος «Οι φίλοι του μητρικού θηλασμού» στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού. 

 

 
Αλήθειες και μύθοι για τον θηλασμό 

 
Η γυναίκα που θηλάζει δεν χάνει βάρος: Είναι πιθανό, χωρίς όμως να ισχύει σε κάθε περίπτωση. Το βέβαιο είναι ότι, όπως η Φύση έχει προβλέψει να προστίθενται ορισμένα κιλά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, με τον ίδιο τρόπο έχει φροντίσει να μη χάνονται αμέσως μετά τον τοκετό επειδή η μητέρα θα θηλάσει το μωρό της. Ο οργανισμός είναι προγραμματισμένος να χάνει 1.000 – 1.500 γραμμ. τον μήνα χωρίς δίαιτα, και χρησιμοποιεί αυτές τις θερμίδες για να φτιάξει το γάλα. Αν η μητέρα τρώει όσο πεινάει και πίνει όσο διψάει ενώ θηλάζει, τότε θα χάσει τα κιλά της σταδιακά.

Το στήθος «πέφτει» με τον θηλασμό: Το στήθος με τον θηλασμό επανέρχεται σταδιακά, χωρίς το απότομο αδυνάτισμα που μπορεί να δημιουργήσει χαλάρωση στο δέρμα. Αλλωστε οι περισσότερες μετατροπές στο στήθος γίνονται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οπότε από 200 γραμμ. που ζυγίζει συνήθως, μπορεί να φτάσει τα 300 – 600 γραμμ. Τις πρώτες 7 – 10 ημέρες μετά τον τοκετό παραμένει πολύ μεγάλο. Στη συνέχεια όμως μαλακώνει, μικραίνει και ακολουθεί τις ανάγκες του νεογέννητου. 

«Το γάλα μου δεν φτάνει!» Οταν ξεκινήσει η μεικτή διατροφή, το γάλα σταματάει επειδή το μωρό διαλέγει το εύκολο, δηλαδή το μπιμπερό. Στον θηλασμό η γλώσσα κάνει κυματοειδείς κινήσεις και βγάζει το γάλα, ενώ από το μπιμπερό το γάλα κυλάει εύκολα. Το στήθος όμως ακολουθεί τον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης: παράγει τόσο γάλα όσο του ζητάμε. Οσο πιο συχνά βάζουμε στο στήθος το παιδί τόσο περισσότερο γάλα παράγει. 

Ο θηλασμός είναι αντισύλληψη: Οταν έχουμε πλήρη και αποκλειστικό θηλασμό -μέχρι τους πρώτους 6 μήνες δηλαδή- μπορούμε να έχουμε προστασία μέχρι 98%, αλλά όχι πάντα. Μετά το 6μηνο, που μπαίνουν κι άλλες τροφές στο διαιτολόγιο του παιδιού, «επιστρέφει» η έμμηνος ρύση, οπότε χρειάζεστε άλλον τρόπο αντισύλληψης. 

«Αν έχω κάνει καισαρική, δεν μπορώ να θηλάσω»: Ηταν λάθος όταν παλιότερα οι γυναίκες που έκαναν καισαρική σταματούσαν τον θηλασμό. Σήμερα αυτό το αναγνωρίζει η ιατρική και έτσι στα μαιευτήρια όπου υπάρχει ευαισθητοποίηση γύρω από το θέμα, μόλις η μητέρα συνέλθει, βάζουν το μωρό δίπλα στο κρεβάτι και θηλάζει. 

 

 

Μήπως χρειάζεστε βοήθεια? 

Στην Ελλάδα, παρ’ όλο που το 95% των μητέρων θηλάζουν κατά την παραμονή τους στο μαιευτήριο τις πρώτες ημέρες μετά τον τοκετό, μόλις το 13-16% κατορθώνει να θηλάσει αποκλειστικά τους πρώτους 6 μήνες ή και περισσότερο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Καλλιόπης Μάλφα-Νικολοπούλου, προέδρου του Συλλόγου Επιστημόνων Μαιών-Μαιευτών Αθηνών. Ενας από τους βασικούς λόγους γι’ αυτό είναι η άγνοια, που κάνει τις γυναίκες να πελαγώνουν. Αν χρειάζεστε λοιπόν βοήθεια επειδή μόλις γεννήσατε, ή είστε έγκυος και θέλετε να προετοιμαστείτε, μπορείτε να απευθυνθείτε στο μαιευτήριο «Ελενα Βενιζέλου», όπου λειτουργεί το μοναδικό στην Ελλάδα Τμήμα Μητρικού Θηλασμού. Εδώ σίγουρα θα σας βοηθήσουν ειδικευμένες μαίες του νοσοκομείου εντελώς δωρεάν και θα σας εξετάσουν στο Ιατρείο Θηλάζουσας Μητέρας. Να πάτε με το μωρό σας!

Επίσης λειτουργεί ανοιχτή τηλεφωνική συμβουλευτική υπηρεσία για τις μητέρες σε όλη την Ελλάδα: 210 6462.782 και 210 6402.360.

Το μητρικό γάλα

Επιμέλεια: Αναστασία Τόλια, Σύμβουλος Θηλασμού

Πηγή: http://www.mastologia.gr/cms/index.php?option=com_content&task=view&id=49&Itemid=1

 

Ο μητρικός θηλασμός είναι αποκλειστικό προνόμιο της γυναίκας και δεν συμβαίνει τυχαία στη ζωή της. Είναι η κατάληξη μιας σειράς μεταβολών του μαστού που αρχίζουν πριν εμφανιστεί η έμμηνος ρύση. Οι ορμόνες που παράγονται στις ωοθήκες είναι υπεύθυνες για τις μεταβολές που λαμβάνουν χώρα από τη διάπλαση του μαστού μέχρι και τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης και πλακουντιακές ορμόνες βοηθούν στην προετοιμασία του μαστού για τη σπουδαία λειτουργία της παραγωγής του γάλακτος και του θηλασμού. Από τη φύση, η θρέψη του παιδιού συνεχίζεται από την ίδια τη μητέρα και μετά τη γέννησή του με τον θηλασμό.

 

Σχεδόν όλες οι μητέρες (πάνω από 97.5%) γαλακτοφορούν με επάρκεια και είναι ικανές από τη φύση να θηλάσουν τα παιδιά τους με επιτυχία και να διατηρήσουν τη γαλουχία. Η φύση έχει προβλέψει ώστε η παραγωγή του μητρικού γάλακτος να είναι ανάλογη με τις ανάγκες τόσο του νεογέννητου, όσο και του βρέφους. Το μέγεθος του μαστού δεν έχει καμία σχέση με την ικανότητα παραγωγής γάλακτος. Το καλύτερο γάλα για κάθε νεογέννητο είναι το γάλα του είδους του, δηλ. το γάλα της μάνας του. Για τον άνθρωπο το καλύτερο γάλα είναι το γάλα της γυναίκας, δηλ. το μητρικό γάλα. Το μητρικό γάλα είναι η μοναδική τροφή που προσφέρει στο νεογέννητο και στο βρέφος τις απαραίτητες ουσίες, στις κατάλληλες αναλογίες και στη σωστή σύνθεση.

 

Τα λευκώματα του μητρικού γάλακτος είναι ανώτερης βιολογικής αξίας. Τα λίπη του απορροφώνται καλύτερα, είναι ευκολοχώνευτα και κυριαρχούν τα ακόρεστα λιπαρά οξέα. Οι υδατάνθρακες του γυναικείου γάλακτος είναι μοναδικοί. Προσφέρουν ενέργεια, παίζουν σπουδαίο ρόλο στην προφύλαξη του παιδιού από λοιμώξεις του γαστρεντερικού συστήματος και στη φυσιολογική ανάπτυξη του νευρικού του συστήματος. Τα άλατα ασβεστίου και φωσφόρου, ο σίδηρος βρίσκονται σε μικρότερη περιεκτικότητα από ό,τι στο αγελαδινό γάλα -στην τεχνητή διατροφή χρησιμοποιείται το γάλα της αγελάδας- αλλά απορροφώνται πιο εύκολα και χρησιμοποιούνται καλύτερα από τον βρεφικό οργανισμό. Γι’ αυτό η αναιμία, η ραχίτιδα, η τετανία εμφανίζονται σπανιότερα στα παιδιά που θηλάζουν.

 

Οι βιταμίνες εξαρτώνται από το διαιτολόγιο της μητέρας. Οι Α και C είναι σε μεγαλύτερη περιεκτικότητα από ό,τι στο αγελαδινό γάλα και προστατεύουν τα μωρά από διάφορες ασθένειες.

 

Ειδικές ουσίες, οι επιδερμικοί και νευρικοί παράγοντες αύξησης που βρίσκονται στο μητρικό γάλα συμβάλλουν στην ωρίμανση του πεπτικού και του νευρικού συστήματος.

 

Τα αμυντικά στοιχεία του μητρικού γάλακτος, δηλ. οι ανοσοσφαιρίνες, οι αντισταφυλοκοκκικοί παράγοντες, η λυσοζύμη, η λακτοσφαιρίνη, ο γαλακτοβάκιλλος, προφυλάσσουν το νεογέννητο και το βρέφος από πολλές ασθένειες.

 

Αλλεργικές καταστάσεις, όπως το συνάχι, άσθμα, έκζεμα, διάρροιες είναι σπανιότερες σε παιδιά που θηλάζουν.

 

Για το πρόωρο νεογέννητο το γάλα της μητέρας του είναι η μοναδική, η ιδανική τροφή. Έρευνες έδειξαν ότι το γάλα των μητέρων που γεννούν πρόωρα νεογνά έχει περισσότερα λευκώματα, αντισώματα, λίπη και άλατα από το γάλα των μητέρων που γεννούν τελειόμηνα νεογνά. Για τον λόγο αυτό δεν θα πρέπει να γίνεται διακοπή γαλουχίας στις μητέρες που γεννούν πρόωρα μωρά.

Μύθος: Μετά τους 6 μήνες το μητρικό γάλα δεν έχει πια πολλές θρεπτικές ουσίες

Αυτό το είχα ακούσει χρόνια πριν παντρευτώ, και το είχα πιστέψει. Το έλεγαν άλλωστε και τόσες άλλες γυναίκες. Ακόμα και γιατρός μου το είχε πει. Κι όμως, είναι ένας μεγάλος μύθος!

Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Για την ακρίβεια, ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Όσο θηλάζει μια μητέρα, και όσο μεγαλώνει το μωρό της, τόσο και το γάλα της αλλάζει σύσταση έτσι ώστε να καλύπτει τις ανάγκες του μωρού που όλο και αλλάζουν! Θηλάστε άφοβα λοιπόν, όσο θέλετε, όσο θέλει το μωρό σας, και όσο σας προσφέρει ευχαρίστηση.