Ρόδος: Η Χριστίνα αποφάσισε να γεννήσει στο σπίτι της και το έκανε!

Από τις ομορφότερες εμπειρίες τη ζωή μου ως βοηθός μητρότητας. Μια μέρα θα σας γράψω γι αυτήν! Για την ώρα, διαβάστε την συνέντευξη της μαμάς. Κάτι λίγα, λέω κι εγώ 😉

Πηγή: http://www.rodiaki.gr/article/312650/rodos-h-xristina-apofasise-na-gennhsei-sto-spiti-ths-kai-to-ekane#ixzz3cmaLSpPH

Μακριά από απρόσωπες αίθουσες τοκετού, νοσοκομειακά κρεβάτια, μαιευτικές παρεμβάσεις και, έως και άγνωστους επιστήμονες υγείας, η Χριστίνα αποφάσισε να γεννήσει στο σπίτι της. Και το απόλαυσε!

Ήταν περίπου οχτώ το βράδυ, όταν άρχισε να νιώθει τις πρώτες της συσπάσεις. Αμέσως ενημέρωσε την μαία της στην Αθήνα, η οποία, όπως είχε προαποφασιστεί, μετά το τηλεφώνημα τους πήρε την πρώτη πτήση για Ρόδο.

Το μελλοντικό δωμάτιο του μωρού, είχε ήδη διαμορφωθεί  για την άφιξη του. Προσωρινά όμως το μωρουδιακό κρεβάτι, η καλαθούνα και τα λοιπά αντικείμενα του επερχόμενου μωρού, έχουν δώσει τη θέση τους στην ειδική πισίνα τοκετού (birthing pool), σε ένα διαμορφωμένο χώρο ανάπαυσης για τη μαμά και το μωρό, σε αιθέρια έλαια και κεριά, ώστε να νιώσει η επίτοκος «σαν στο σπίτι της».

Και ενώ το πρώτο παιδί, κοιμόταν ήδη στο δίπλα δωμάτιο, στο πρώτο καμπανάκι του νέου μέλους, αντί για το δρόμο για το νοσοκομείου, η Χριστίνα πήγε να κάνει ένα ντους και ο σύζυγος της να γεμίσει την πισίνα. Λίγες ώρες αργότερα, μετά από περπάτημα μες στο σπίτι, χαλαρωτικό μασάζ από τον σύζυγο και τη Βοηθό Μητρότητας, εξετάσεις και καθοδηγήσεις από τη μαία, η Χριστίνα μπήκε στην πισίνα, αφέθηκε στην χαλαρότητα που προσφέρει το νερό και βήμα βήμα γέννησε το παιδί της.

Μερικούς μήνες μετά,  χαρούμενη και χαλαρή, κάθεται σε ένα καφέ της πόλης και απαντάει με προθυμία σε όλες τις ερωτήσεις, που εγείρει αυτό το εγχείρημα που εκ πρώτης φαίνεται «παράτολμο».

Πόσο διαφορετική ήταν η πρώτη σου γέννα από τη δεύτερη;
Εξαιρώντας ότι η έκβαση και των δύο εμπειριών έφερε στον κόσμο τα δύο μου παιδιά, δεν υπάρχουν πολλά κοινά μεταξύ της πρώτης και δεύτερης μου γέννας. Στην πρώτη περίπτωση είχα έναν απόλυτα στρεσογόνο και παρεμβατικό «τοκετό», μια εμπειρία που δεν θα ήθελα να ξαναζήσω και που δεν θα έπρεπε να ζει καμία γυναίκα με υγιή εγκυμοσύνη.

Στη δεύτερη, απόλαυσα μια «γέννα», τόσο εγώ, όσο και ο σύζυγος μου, αλλά και οι δύο κυρίες που μας βοήθησαν, χωρίς να χρειαστεί να παρέμβουν, αφήνοντας τα πράγματα να πάρουν το δρόμο που ορίζει η φύση. Ένα δρόμο που εφόσον αφήνεται να ολοκληρωθεί ανεμπόδιστα, προσφέρει μια μοναδική εμπειρία, γεμάτη  υπέροχα συναισθήματα.

Νοσοκομείο σημαίνει πρωτίστως ένα περιβάλλον μη οικείο, πρόσωπα από λίγο έως καθόλου γνωστά, κινούμενα γύρω σου αγχωτικά και παρεμβαίνοντας σε μια τόσο προσωπική στιγμή, την κατευθύνουν, περιορίζοντας το ρόλο της μάνας και της φύσης, αφήνοντας για τη μητέρα μια γεύση από μικρή έως απογοητευτική.

Ενώ στο σπίτι, η εμπειρία είναι όλη δική σου, είσαι στο χώρο σου, με τους ανθρώπους σου, και με τους επιστήμονες υγείας που ήδη γνωρίζεις. Κάνεις αυτό που νιώθεις άνετα να κάνεις – δεν είσαι καθηλωμένη σε ένα κρεβάτι –  κινείσαι, κάνεις ντους, ξαπλώνεις, κάθεσαι, κάνεις πραγματικά ότι εσύ θες. Και τελικά εσύ επιλέγεις αν θα γεννήσεις σε πισίνα, σε κρεβάτι, στο έδαφος, εκεί που η κάθε γυναίκα νιώθει καλά για να γεννήσει, έτσι όπως το κάθε σώμα βολεύεται..

Η δική μου εμπειρία επιβεβαίωσε τη ρήση: «το νερό σχίζει τον πόνο στα δύο», αλλά αυτό είναι καθαρά προσωπικό θέμα.
Οι άνθρωποι γύρω μου έκαναν το παν για να με χαλαρώσουν, έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό! Ακόμα και ο σύζυγος μου, που αρχικά ήταν πολύ επιφυλακτικός στην ιδέα μου, αφού διάβασε και ενημερώθηκε, πίστηκε, το έζησε εξ ολοκλήρου και συμμετείχε ουσιαστικά σε αυτό!

Τελικά όλα έγιναν σωστά, στο χρόνο τους, ομαλά, χωρίς επιπλοκές. Κανείς δεν έσπρωχνε με δύναμη το παιδί για να βγει, κανείς δεν χρειάστηκε να κόψει το σώμα μου, αφού αυτό ακολούθησε τον δικό του τρόπο. Έτσι, ακόμα και ο πόνος, όχι μόνο ήταν διαχειρίσιμος, αλλά σχεδόν ευχάριστος! Συγκρίνοντας τις δύο εμπειρίες, κατάλαβα αυτό που είχα ακούσει απά άλλες μητέρες να λένε: στο νοσοκομείο σε «ξεγεννούν», ενώ στο σπίτι «γεννάς».

Γιατί αναφέρεσαι σε «παραμβάσεις» κατά τον τοκετό;
Μια γέννα μπορεί να απαιτεί κάποιες παρεμβάσεις προκειμένου να εξελιχθεί αίσια. Έχουμε όμως εξοικειωθεί με κάποιες παρεμβάσεις που αν το καλοσκεφτούμε, όχι μόνο δεν βοηθούν τη γέννα, αλλά απεναντίας την δυσχεραίνουν, και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό! Ότι δηλαδή συνέβη στη δική μου πρώτη γέννα, το λεγόμενο «ντόμινο παρεμβάσεων».

Δηλαδή;
Ήδη απο την πρώτη μου εγκυμοσύνη ήθελα να γεννήσω στο σπίτι. Η γυναικολόγος μου είχε αρχικά συμφωνήσει σε αυτό. Όταν ξεκίνησαν οι  συσπάσεις και άρχισαν να γίνονται πιο συχνές και έντονες, αντί για το σπίτι, μου είπε να πάω στο ιατρείο της. Με εξέτασε και είδε ότι η διαστολή έχει μεγαλώσει. Της ζήτησα να πάμε στο σπίτι, αλλά μου είπε οτι δεν προλαβαίνουμε..

Γιατί είχε ήδη παρέμβει και είχε η ίδια μεγαλώσει τη διαστολή μου. Τότε ξεκίνησε το «ντόμινο των παρεμβάσεων». Αν διαβάσει κανείς μαιευτικά βιβλία θα δει ότι όταν μια γέννα εξελίσσεται ομαλά, το σώμα εκκρίνει φυσικούς αναστολείς πόνου, τις ενδορφίνες, που προκαλούν μια ιδιαίτερη ευφορία κατά τον τοκετό, και την ωκυτοκίνη, το φυσικό παυσίπονο του οργανισμού μας.

Όταν όμως παρεμβαίνεις στην φυσική διαδικασία, το σώμα δεν κάνει σωστή «παραγωγή» αυτών των ορμονών. Με αποτέλεσμα οι πόνοι να γίνονται υπερβολικοί και δύσκολα ανεκτοί. Η πρώτη παρέμβαση, έφερε τη δεύτερη καθώς η επισκληριδίος ήταν μονόδρομος.

Η επισκληρίδιος έδιωξε τον πόνο αλλά μου προκάλεσε τέτοιο μούδιασμα, που δεν ένιωθα το σώμα μου, απ’ τη μέση και κάτω.  Στο πρόσταγμα του «σπρώξε», προσπαθούσα να σπρώξω αλλά δεν ένιωθα απολύτως τίποτα. Και έτσι οδηγήθηκα στις επόμενες παρεμβάσεις, στο κόψιμο, και στα άγνωστα χέρια που πίεζαν δυνατά την κοιλιά μου προκειμένου να βγει το μωρό. Σημείωσε ότι σε όλη τη διάρκεια του τοκετού, πέραν του σωματικού πόνου, ήμουν σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση – είχα πανικοβληθεί, ένιωθα εξαπατημένη και φοβισμένη!

Θεωρείς ότι χωρίς αυτές τις παρεμβάσεις, όλα θα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά;
Ναι! Όταν έχεις μια φυσιολογική εγκυμοσύνη δεν υπάρχει λόγος να μην έχεις και μια φυσιολογική γέννα..

Θεωρητικά η γέννα μεταφέρθηκε απο τα σπίτια και τα χωράφια, όπου συνέβαινε παλιά, στα νοσοκομεία, ώστε η μητέρα και το παιδί να είναι πιο ασφαλείς και οι γιατροί να μπορούν να παρέμβουν εφόσον κάτι δεν εξελιχθεί ομαλά.
Αυτό είναι και η πιο συνηθισμένη ερώτηση: «αν πάει κάτι στραβά;». Αυτό που έχει αλλάξει εξελικτικά από τότε που οι γυναίκες γεννούσαν μόνες, μέχρι σήμερα είναι η ίδια η εξέλιξη της ιατρικής. Και αυτή η εξέλιξη προσφέρει στις σύγχρονες μάνες τη δυνατότητα να παρακολουθούν συνεχώς την υγεία του παιδιού τους.

Αυτό το ευτύχημα δεν το είχαν οι προηγούμενες γενιές! Σε μεγάλο βαθμό πολλές επιπλοκές οφείλονταν σε αυτό. Εννοείται ότι αν ο προγεννητικός σου έλεγχος δείξει ότι ο τοκετός σου χρειάζεται ιδιαίτερο χειρισμό, δεν θα ρισκάρεις να γεννήσεις μακριά από τα χέρια της επιστήμης! Όταν όμως ξέρεις ότι όλα είναι εντάξει, γιατί να μην το απολαύσεις;

Δεν υπάρχουν ωστόσο επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν παρά τον καθησυχαστικό προγεννετικό έλεγχο;
Ας μην ξεχνάμε ότι το να γεννήσεις στο σπίτι, δεν σημαίνει ότι γεννάς μόνη σου. Εγώ επέλεξα να έχω τη μαία και τη Βοηθό Μητρότητας, άλλες γυναίκες έχουν και το γυναικολόγο τους μαζί. Επίσης, φροντίζεις να είσαι σε κοντινή απόσταση από κάποιο νοσοκομείο, ώστε αν χρειαστεί να καταφύγεις εκεί. Αυτό λειτουργεί περισσότερο ψυχολογικά καθώς στην Ελλάδα δεν έχουμε καταγράψει κανένα τέτοιο περιστατικό επιπλοκής στο σπίτι!

Η μαία και ο γιατρός είναι παρόντες για να δράσουν, εφόσον χρειαστεί! Αν για παράδειγμα το μωρό τυλιχθεί γύρω απο τον λώρο, η μαία με μια απλή κίνηση το ξετυλίγει. Ο λώρος είναι ούτως ή άλλως ελαστικός και μαλακός..

Οι επιστήμονες υγείας ξέρουν πολύ καλά τι να κάνουν σε κάθε περίπτωση, είτε αυτή λέγεται τύλιγμα του λώρου, δυστοκία, πρόωρη αποκόλληση πλακούντα. Στις απειροελάχιστες πιθανότητες επιπλοκής, ξέρεις πάντα ότι οι πόρτες του νοσοκομείου είναι ανοικτές.

Η Λυδία, Βοηθός Μητρότητας και παρούσα στον τοκετό της Χριστίνας, σημειώνει με την σειρά της ότι μια γυναίκα με προβληματική εγκυμοσύνη δεν επιλέγει μια γέννα στο σπίτι. Ωστόσο, «μια περιτύλιξη λώρου πχ, συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις μιας εγκυμοσύνης και δεν είναι λόγος ανησυχίας (ούτε φυσικά καισαρικής τομής).

Ακόμη και ισχιακά μωρά γεννιούνται δίχως πρόβλημα στο σπίτι». Άλλωστε, όπως μας εξηγεί, η μαία δεν πάει στο σπίτι με «άδεια χέρια», αλλά με τον φορητό της παλμοτομογράφο, παρακολουθώντας συνεχώς τους παλμούς του μωρού.

«Και τελικά, αποδεικνύεται πως όταν χρησιμοποιείς την ιατρική γνώση, την τεχνολογία και επιτρέπεις στην φύση να κάνει την δουλειά της, η χορογραφία σπάνια κάνει λάθος. Αν δεν υπάρχουν παρεμβάσεις, ο τοκετός προχωράει αργά, σταθερά και ολοκληρώνεται με επιτυχία μέσα σε απίστευτα συναισθήματα..»

Η έννοια της Βοηθού Μητρότητας, μας είναι τόσο ξένη, όσο μάλλον και η γέννα στο σπίτι. Στη σύγχρονη κοινωνία έρχεται να «μιμηθεί» την παλιότερη μάνα/θεία/φίλη, που είχε πολλά παιδιά και ήξερε να συμβουλέψει την ετοιμόγεννη για το πως εξελίσσεται μια εγκυμοσύνη, να την ενθαρρύνει όταν χρειαστεί, να της κρατήσει το χέρι.

Το κενό της εξάλειψης σχεδόν αυτής της γυναίκας προσπαθεί να αναπληρώσει η Βοηθός Μητρότητας, που παροτρύνει την μέλλουσα μητέρα να διαβάσει για την εγκυμοσύνη της, να ενημερωθεί, να ενδυναμωθεί και κατά τη διάρκεια της γέννας της να την στηρίξει, να την εμψυχώσει, να την καθοδηγήσει στις αναπνοές της, να κάνει τα «θελλήματα» της και σε δεύτερη φάση να την βοηθήσει με το θηλασμό της.

Και η Λυδία, μοιράζεται τον ίδιο ενθουσιασμό με τη Χριστίνα για τη γέννα στο σπίτι. Αν και φυσικά από άλλη σκοπιά, περιγράφει μια εμπειρία μοναδική! «Ήταν από τις ομορφότερες εμπειρίες που έχω ζήσει! Οι γονείς ήταν μέσα στην ωκυτοκίνη και τον έρωτα, ο ένας για τον άλλον. Κυριαρχούσε ηρεμία και γαλήνη μέσα στον χώρο.

Τίποτα δεν ενοχλούσε την έκβαση του τοκετού, καμία παρέμβαση, κανένα δυνατό φως, θόρυβος, συναίσθημα φόβου. Το μωρό ήρθε όμορφα μέσα σε μια πισινούλα και μπήκε στην αγκαλιά της μαμάς του από την πρώτη στιγμή και δεν έφυγε από κει για πολλές ώρες!». Αυτή η γέννα ήταν και για τη Λυδία η πρώτη γέννα στο σπίτι στην οποία παρεβρέθηκε και συνέβαλλε, και την περιγράφει ως μια εμπειρία ζωής, που έχει ριζώσει έκτοτε στο μυαλό της, «ως τον τρόπο που κάθε μητέρα θα έπρεπε να βιώνει αυτό το θαύμα της φύσης».

Στη Ρόδο, η Χριστίνα είναι η πρώτη μάνα που τόλμησε να γεννήσει στο χώρο της. Κάποιοι την θεωρούν πρωτοπόρα, κάποιοι ριψοκίνδυνη. Η ίδια διάβασε πολύ πριν καταλήξει σε αυτή την απόφαση και έχοντας την εμπειρία και των δύο μορφών γέννας, υπερασπίζεται εκ του αποτελέσματος τη γέννα στο σπίτι. Και ενώ αυτή η γέννα δεν είναι καθόλου διαδεδομένη σε εμάς, δεν ισχύει το ίδιο σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, και ακόμα περισσότερο σε άλλες δυτικές χώρες.

Σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Κρήτη (πιο πρόσφατα) η ιδέα της γέννας στο σπίτι είναι αρκετά διαδεδομένη και οι μαίες που ασχολούνται αποκλειστικά με αυτό, αρκετές, και όχι δυσεύρετες.
Ωστόσο, το ποσοστό αυτών των γεννών στην Ελλάδα, δεν ξεπερνά το 0,5%. Ενώ οι συνηθισμένες μας, πλέον, καισαρικές φτάνουν το 60%, ακόμα και αν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ορίζει ότι δεν πρέπει να ξεπερνούν το 15%….

Τα ποσοστά των γεννών στο σπίτι διαφέρουν δραματικά σε χώρες όπως Ισπανία και Ολλανδία, φτάνονοντας το 30% στην πρώτη και 33% στη δεύτερη. Και προς μεγάλη μας έκπληξη, οι στατιστικές του ΠΟΥ, δείχνουν ότι τα ποσοστά θνησιμότητας στις χώρες αυτές, δεν είναι μεγαλύτερα απ΄ εκείνα των χωρών που πραγματοποιούν γέννες σε νοσοκομεία ή κλινικές.

Το αν η γέννα στο σπίτι θα βρει και άλλους υποστηρικτές στη Ρόδο, θα εξαρτηθεί από την επιθυμία των επίτοκων μαμάδων και των επιστημόνων υγείας που πλαισιώνουν αυτή την εμπειρία. Και αν σαν πρώτη σκέψη ο δρόμος φαίνεται μακρύς, η Λυδία προσθέτει αισιοδοξία για την σταδιακή καθιέρωση του καθώς «εδώ, οι αποστάσεις είναι κοντινές και δεν υπάρχει κανένας φόβος.

Χρειάζεται μόνο να βρεθεί ένας γυναικολόγος ή μια μαία ή και οι δύο, που να υποστηρίζουν και να καταλαβαίνουν τους λόγους που μια μαμά θέλει να γεννήσει στο σπίτι της. Να πιστέψουν σε όλα αυτά που προσφέρει η γέννα στο σπίτι, να μην φοβηθούν, γιατί και την γνώση έχουν, και την εμπειρία.

Όταν βρεθούν λοιπόν αυτοί και δημιουργηθούν τέτοιες ομάδες, οι γέννες στο σπίτι θα μπορούν να ξεκινήσουν και στην Ρόδο». Για την ώρα έγινε μια πετυχημένη αρχή, μια δεύτερη είναι «στα σκαριά» και μένει να δούμε τη συνέχεια..

Γράφει η Φαίδρα-Ευαγγελία Παπακαλοδούκα

Πηγή : Ρόδος: Η Χριστίνα αποφάσισε να γεννήσει στο σπίτι της και το έκανε | Η ΡΟΔΙΑΚΗ http://www.rodiaki.gr/article/312650/rodos-h-xristina-apofasise-na-gennhsei-sto-spiti-ths-kai-to-ekane#ixzz3cmbx6Gxz
Follow us: @irodiaki on Twitter | efimeridarodiaki on Facebook

Ποιός έχει τον έλεγχο? – Οι δυσάρεστες συνέπειες του παιδοκεντρισμού!

Mamalydia: Έχει πολύ καιρό που παρακολουθώ και μαθαίνω από το γκρουπ Ενσυναίσθηση στο Facebook. Στην αρχή μάλιστα, ήθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί για τα τόσα που δε γνώριζα και που όμως έχω ένα blog και γράφω πολλά και διάφορα. Στην αρχή θεώρησα πως ίσως πολλά είναι υπερβολικά, πως αν είναι σωστά, τότε την έβαψα κι εγώ και τα παιδιά μου γιατί έχω κάνει πολλά λάθη. Μετά άρχισα να καταλαβαίνω την «σωστότητα» των λεγόμενών τους και πως ουσιαστικά, προσπαθούμε γι αυτά, αλλά το σίγουρο είναι πως πολλά μπορεί και να μην τα καταφέρνουμε (πάντα). Πως τα παιδιά δεν «χαλάνε» επειδή θα συνεχίσω να κάνω λάθη, αλλά θα μάθουν από αυτά και από την αγάπη μου και την προσπάθειά μου να πάω προς την σωστή κατεύθυνση. Δεν θα γίνω ποτέ τέλεια μαμά, ούτε θα δημιουργήσω τέλεια παιδιά. Μόνο εύχομαι να είναι ευτυχισμένα και ελεύθερα παιδιά και ενήλικες και να πάνε το ένα βήμα παραπέρα που εγώ δεν κατάφερα, όταν έρθει η δική τους σειρά να γίνουν γονείς. Μέχρι τότε συνεχίζω να προσπαθώ!

Για αρκετό ίσως καιρό, είχα χαθεί στην μετάφραση… Είχα τείνει προς τον παιδοκεντρισμό (αν και όχι πάντα) και αυτό έχει αρνητικές συνέπειες. Τώρα προσπαθώ να διορθώσω και να λειτουργώ με ενσυναίσθηση μεν, οχι παιδοκεντρικά δε. Σας μπέρδεψα? Διαβάστε το άρθρο παρακάτω και θα καταλάβετε! 😉

Στο γκρουπ της ενσυναίσθησης θα βρείτε πολλά σχόλια κάτω από το συγκεκριμένο αρχείο, τα οποία είναι εξίσου υπέροχα και ανοίγουν πραγματικά τα μάτια και νέα μονοπάτια! Κάντε αίτηση και η διαχείριση θα σας βάλει στο γκρούπ μετά από κάποιες μέρες, μιας και οι αιτήσεις είναι πολλές (κάτι που με χαροποιεί ιδιαίτερα)!
Το λινκ του αρχείου, εδώ

Ποιός έχει τον έλεγχο? Οι δυσάρεστες συνέπειες του παιδοκεντρισμού (Who’s in Control?The Unhappy Consequences of Being Child-Centered)

by Jean Liedloff 

Πρωτο–δημοσιευμένο στο Mothering Magazine, 1994 

Μετάφραση: Ειρήνη Συμεωνίδου

Πηγή: Facebook group Ενσυναίσθηση

Πήρε κάμποσο χρόνο προτού το «πολιτισμένο» μου μυαλό χωνέψει τη σημασία αυτού που έβλεπα. Είχα περάσει πάνω από δύο χρόνια στις ζούγκλες της Νότιας Αμερικής με τους Ινδιάνους της Λίθινης Εποχής. Μικρά αγόρια ταξίδευαν μαζί μας, όταν εμείς στρατολογούσαμε τους πατεράδες τους ως οδηγούς και πλήρωμα, και συχνά μέναμε για μέρες ή βδομάδες στα χωριά των Ινδιάνων Yequana, όπου τα παιδιά έπαιζαν όλη την ημέρα χωρίς επίβλεψη από ενήλικες ή εφήβους. Μόνο μετά την τέταρτη απ τις πέντε αποστολές μου ήταν που μου έκανε εντύπωση το γεγονός ότι ποτέ δεν είχα δει μια σύγκρουση, είτε ανάμεσα σε δύο παιδιά ή μεταξύ ενός παιδιού και ενός ενήλικα. Όχι μόνο τα παιδιά δεν χτύπαγαν το ένα το άλλο, αλλά ούτε καν μάλωναν. Υπάκουαν αμέσως και με χαρά τους μεγαλύτερούς τους , και συχνά κουβαλούσαν μωρά τριγύρω μαζί τους, εν όσο έπαιζαν ή βοηθούσαν στις δουλειές.

Πού ήταν τα «τρομερό δίχρονα» (terrible twos); Πού ήταν τα ξεσπάσματα (tandrums), ο αγώνας να «περάσει το δικό τους» (γινάτι) ο εγωισμός, η καταστρεπτικότητα και απροσεξία τη δική τους ασφάλεια που θεωρούμε κανονική; Πού ήταν η γκρίνια, η πειθαρχία, τα «όρια» που απαιτούνται για τον περιορισμό της αντιπαλότητας; Που ήταν αλήθεια η αντιπαράθεση που εμείς θεωρούμε δεδομένη στη σχέση μεταξύ γονέα και παιδιού; Πού ήταν οι κατηγορίες, οι τιμωρίες, ή οποιοδήποτε σημάδι ανεκτικότητας σχετικά μ αυτά;

Ο τρόπος των Yequana

Υπάρχει μια έκφραση των Yequana που σημαίνει «Τα αγόρια θα είναι αγόρια» Έχει μια θετική χροιά, όμως, και αναφέρεται στο ανήσυχο πνεύμα των αγοριών καθώς τρέχουν τριγύρω και κραυγάζουν και κολυμπούν στο ποτάμι ή παίζουν Yequana μπάντμιντον (ένα μη ανταγωνιστικό παιχνίδι όπου όλοι οι παίκτες κρατούν ένα φτερό cornhusk στον αέρα όσο το δυνατόν περισσότερο χτυπώντας το με τα χέρια ανοικτά). Άκουσα πολλές φωνές και πολύ γέλιο όταν τα αγόρια έπαιζαν σε εξωτερικούς χώρους, αλλά τη στιγμή που ήταν μέσα στις καλύβες, χαμήλωναν τις φωνές τους για να διατηρήσουν την υπάρχουσα ησυχία. Ποτέ δεν διέκοπταν μιαν ενήλικη συνομιλία. Στην πραγματικότητα, μιλούσαν σπάνια στις παρέες ενηλίκων,  αρκούνταν να ακούν και να προσφέρουν μικρές υπηρεσίες όπως το να φέρνουν γύρω τα κεράσματα ή τα ποτά.

Μακριά από το να ναι πειθαρχημένα ή κατασταλμένα σε συμβατή συμπεριφορά, αυτά τα αγγελούδια είναι χαλαρά και χαρούμενα. Και μεγαλώνοντας γίνονται ευτυχισμένοι, ασφαλείς και συνεργατικοί ενήλικες!

Πώς το κάνουν; Τι γνωρίζουν οι Yequana για την ανθρώπινη φύση που σε μας διαφεύγει; Τι μπορούμε να κάνουμε για να πετύχουμε μη αντιθετικές σχέσεις με τα παιδιά μας στην νηπιακή ηλικία, ή και αργότερα, αν έχει γίνει μια κακή αρχή;

 

Η «πολιτισμένη» Εμπειρία

Στο ιδιωτικό ιατρείο μου, οι άνθρωποι με συμβουλεύονται για να ξεπεράσουν τις δηλητηριώδεις επιπτώσεις από αρνητικές πεποιθήσεις για τον εαυτό τους που διαμορφώθηκαν κατά την παιδική ηλικία. 1)  Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους είναι γονείς, που επιθυμούν να μην υποβάλλουν τα παιδιά τους στο είδος της αλλοτρίωσης που υπέστησαν οι ίδιοι στα χέρια των δικών τους -συνήθως καλών προθέσεων- γονιών.  Θέλουν να μάθουν πώς μπορούν να αναθρέψουν τα παιδιά τους ευτυχισμένα και ανώδυνα. Οι περισσότεροι από αυτούς τους γονείς έχουν λάβει τις συμβουλές μου και, ακολουθώντας το παράδειγμα των Yequana, διατηρούν με τα μωρά τους φυσική επαφή όλη την ημέρα και τη νύχτα έως ότου αρχίσουν να μπουσουλούν.

2 ) Ορισμένοι, ωστόσο, μένουν έκπληκτοι και απογοητευμένοι βρίσκοντας τα μικρά τους να γίνονται «απαιτητικά» ή θυμωμένα – συχνά προς τον πλέον αφοσιωμένο γονιό τους. Καμιά ποσότητα αφοσίωσης και αυτοθυσίας δεν βελτιώνει την διάθεση των μικρών. Οι αυξημένες προσπάθειες για να τα εξευμενίσουν δεν κάνουν τίποτα, αλλά αυξάνουν την απογοήτευση τόσο γονέα όσο και του παιδιού. Γιατί, λοιπόν, οι Yequana δεν έχουν την ίδια εμπειρία;

Η κρίσιμη διαφορά είναι ότι οι Yequana δεν τοποθετούν στο επίκεντρο το παιδί. Μπορεί να κάνουν τρυφερά «μύτη-μύτη» κατά διαστήματα με τα μωρά τους, να παίζουν «κουκου-τσα», ή να τους τραγουδούν, αλλά η μεγάλη πλειοψηφία του χρόνου του φροντιστή δαπανάται δίνοντας προσοχή σε κάτι άλλο … όχι στο μωρό! Τα μεγαλύτερα παιδιά, τη φροντίδα των μωρών τη θεωρούν, επίσης, ως μη-δραστηριότητα έτσι, αν και τα μεταφέρουν παντού, σπάνια τους δίνουν άμεση προσοχή. Έτσι, τα μωρά των Yequana βρίσκονται στο κέντρο των δραστηριοτήτων που θα ενταχθούν αργότερα καθώς προχωρούν μέσα από τα στάδια της ανάπτυξης (σούρσιμο, μπουσούλημα, περπάτημα, ομιλία). Η πανοραμική θέα της εμπειρίας, των συμπεριφορών, του ρυθμού και της γλώσσας της μελλοντικής ζωής τους, τους παρέχει μια πλούσια βάση για την ανάπτυξη της συμμετοχής τους σ αυτήν.

Το να το παίζουν, να του μιλούν, ή να το θαυμάζουν όλη τη μέρα στερεί απ’ ‘το μωρό- που βρίσκεται στη φάση της αγκαλιάς -το ρόλο του θεατή, που θα ήταν σωστός για το μωρό. Καθώς δεν μπορεί να πει τι χρειάζεται, θα δείξει τη δυσαρέσκεια του. Προσπαθώντας να τραβήξει την προσοχή του φροντιστή του, όμως – και εδώ είναι η αιτία της προφανούς σύγχυσης – ο σκοπός του είναι να κάνει τον φροντιστή του να αλλάξει την μη-ικανοποιητική εμπειρία του, να ασχοληθεί με τις δικές του δουλειές, με αυτοπεποίθηση και χωρίς να φανεί πως ζητά την άδειά του. Μόλις η κατάσταση διορθωθεί, η συμπεριφορά αναζήτησης προσοχής, που ερμηνεύουμε λανθασμένα για μόνιμη, τείνει να υποχωρεί. Η ίδια αρχή ισχύει και στα στάδια που έπονται αυτού της αγκαλιάς.

Μια αφοσιωμένη μητέρα στην Ανατολική Ακτή, όταν άρχισε τηλεφωνικές συνεδρίες μαζί μου, βρισκόταν στα όρια των αντοχών της. Βρισκόταν σε πόλεμο με τον αγαπημένο τρίχρονο γιο της, ο οποίος συχνά τη διέκοπτε άγρια, μερικές φορές τη χτυπούσε, της φώναζε «Σκάσε!» μεταξύ άλλων θλιβερών εκφράσεων οργής και ασέβειας. Είχε δοκιμάσει να τον συνετίσει με διάλογο, ρωτώντας τον τι θα ήθελε από εκείνην, να τον δωροδοκήσει, και μιλώντας του όσο πιο γλυκά μπορούσε πριν χάσει την υπομονή της και πριν του βάλει τις φωνές. Στη συνέχεια, καταναλωνόταν στην ενοχή και στην προσπάθεια να «του το επανορθώσει», με συγνώμες, εξηγήσεις, αγκαλιές, ή ιδιαίτερα κεράσματα για να αποδείξει την αγάπη της – οπότε το πολύτιμο μικρό αγόρι της θα απαντούσε εκφράζοντας νέες κακότροπες απαιτήσεις.

Κάποιες φορές σταματούσε να προσπαθεί να τον ευχαριστήσει και πήγαινε με σφιγμένα χείλη στις δουλειές της, παρά τις κραυγές και τις διαμαρτυρίες του. Αν τελικά κατάφερνε να κρατηθεί εκτός αρκετά γι ‘αυτόν ώστε να εγκαταλείψει την προσπάθεια να την ελέγχει και να ηρεμήσει, θα μπορούσε να την κοιτάξει ο μικρός με τα όμορφα, δακρύβρεχτα μάτια του και να της πει, «Σ’ αγαπώ, μαμά!» και τότε εκείνη, σχεδόν ανέλπιστα, μέσα στην ευγνωμοσύνη της για αυτή τη στιγμιαία ανάπαυλα από την βαριά ενοχή στο στήθος της, σύντομα θα τρώει από το αφράτο, λερωμένο με μαρμελάδα χεράκι του και πάλι. Ο μικρός τότε θα γίνει αυταρχικός, θυμωμένος και αγενής, και ολόκληρο αυτό το σπαρακτικό σενάριο θα επαναληφθεί, κάνοντας την απελπισία της πελάτισσας μου βαθύτερη.

Ακούω πολλές παρόμοιες ιστορίες από πελάτες στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, τη Γερμανία, την Αγγλία και, γι ‘αυτό πιστεύω ότι είναι δίκαιο να πούμε πως το πρόβλημα αυτό είναι κυρίως διαδεδομένο ανάμεσα στους πιο μορφωμένους, του πιο καλοπροαίρετους γονείς στις Δυτικές κοινωνίες. Αγωνίζονται με παιδιά που φαίνεται να θέλουν να κρατούν τους ενήλικες υπό τον έλεγχό τους, υπάκουων σε κάθε ιδιοτροπία τους. Για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα, πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το φαινόμενο αυτό μαρτυρεί την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη ότι το είδος μας, μοναδικό ανάμεσα σε όλα τα πλάσματα, είναι από τη φύση του αντικοινωνικό και απαιτούνται χρόνια «αντίστασης» («πειθαρχίας», «κοινωνικοποίησης») ώστε να καταστεί βιώσιμο, ή «καλό». Όμως, όπως οι Yequana, οι Μπαλινέζοι, αλλά και πολλοί άλλοι λαοί έξω από την πολιτιστική τροχιά μας αποκαλύπτουν, μια τέτοια αντίληψη είναι απολύτως λανθασμένη. Τα μέλη μιας κοινωνίας εγκλιματίζονται στην κουλτούρα της, όπως τα μέλη της κάθε άλλης.

Ο δρόμος προς την Αρμονία

 Τι προκαλεί λοιπόν αυτή τη δυστυχία; Τι έχουμε παρεξηγήσει σχετικά με την ανθρώπινη φύση μας; Και τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να προσεγγίσουμε την αρμονία που απολαμβάνουν οι Yequana με τα παιδιά τους;

Φαίνεται ότι πολλοί γονείς νηπίων, στην αγωνία τους να μην είναι ούτε αμελείς, ούτε ασεβείς, έχουν ξεφύγει προς αυτό που φαίνεται να είναι η αντίπερα όχθη. Σαν μάρτυρες του άχαρου σταδίου της φάσης της αγκαλιάς, έχουν επικεντρωθεί στα παιδιά τους, αντί να ασχολούνται με τις δραστηριότητες των ενηλίκων που τα παιδιά μπορούν να παρακολουθήσουν, να ακολουθήσουν, να μιμηθούν και να βοηθήσουν, όπως είναι η φυσική τους τάση. Με άλλα λόγια, επειδή ένα νήπιο θέλει να μάθει τι κάνουν οι δικοί του άνθρωποι, περιμένει να είναι σε θέση να επικεντρώσει την προσοχή του σε έναν ενήλικο (τη μαμά πχ), η οποία επικεντρώνεται στις δικές της ασχολίες. Μια ενήλικη που σταματά ό, τι κάνει και προσπαθεί να εξακριβώσει τι θέλει το παιδί της να κάνει, βραχυκυκλώνει αυτήν την προσδοκία. Ομοίως σημαντικά, εμφανίζεται στο νήπιο σα να μην ξέρει πώς να συμπεριφερθεί, να χάνει την εμπιστοσύνη του και, ακόμη πιο ανησυχητικά, να αναζητά καθοδήγηση από αυτό, το δίχρονο ή τρίχρονο, το οποίο στηρίζεται σε αυτήν, περιμένοντας να είναι ήρεμη, αρμόδια, και σίγουρη για τον εαυτό της. 

Αρκετά προβλέψιμη αντίδραση ενός μικρού παιδιού στη γονική αβεβαιότητα είναι να ωθήσει τους γονείς του ακόμα περισσότερο εκτός ισορροπίας, μέχρι να βρει ένα μέρος όπου θα παραμείνουν σταθεροί και έτσι να καθησυχάσει το άγχος του για το ποιος είναι υπεύθυνος. Μπορεί να συνεχίσει να μουτζουρώνει στους τοίχους, αφού η μητέρα του το έχει παρακαλέσει να σταματήσει, με μια απολογητική φωνή που δηλώνει πως ούτε η ίδια πιστεύει ότι θα υπακούσει. Όταν θα του πάρει μετά μακριά τους μαρκαδόρους του, δείχνοντας ταυτόχρονα πως τρέμει την οργή του, το νήπιο ακριβώς σαν κοινωνικό πλάσμα που είναι- ανταποκρίνεται στις προσδοκίες της, ξεσπώντας σε κραυγές οργής. 

Αν διαβάσει εσφαλμένα το θυμό του, προσπαθεί ακόμα πιο έντονα να εξακριβώσει τι θέλει, ισχυρίζεται, εξηγεί, και εμφανίζεται όλο και πιο απεγνωσμένα να προσπαθεί να το εξευμενίσει, το παιδί θα αναγκάζεται να προβαίνει σε πιο εξωφρενικές, πιο απαράδεκτες απαιτήσεις. Αυτό θα πρέπει να συνεχίσει να το κάνει μέχρι επιτέλους εκείνη να αναλάβει ηγετικό ρόλο και το παιδί να αισθανθεί ότι η τάξη αποκαταστάθηκε. Το νήπιο μπορεί να μην έχει ακόμα μιαν ήρεμη, αξιόπιστη και σίγουρη φιγούρα εξουσίας, ώστε να διδαχθεί από αυτήν, καθώς η μητέρα του, τώρα κινείται από το σημείο ‘όπου χάνει την ψυχραιμία της μέχρι το σημείο στο οποίο η ενοχή και οι αμφιβολίες για την γονική της ικανότητα αναδεύονται ξανά. Παρ ‘όλα αυτά, το παιδί θα πάρει την πενιχρή διαβεβαίωση, ότι στα δύσκολα, τον «απάλλαξαν απ τα καθήκοντα του» και από το αίσθημα πανικού πως αυτό θα πρέπει με κάποιο τρόπο να ξέρει τι πρέπει εκείνη να πράξει!

Θέτοντας το απλά, όταν ένα παιδί αναγκάζεται να προσπαθήσει να ελέγξει τη συμπεριφορά ενός ενήλικα, δεν είναι επειδή το παιδί θέλει να πετύχει, αλλά επειδή το παιδί πρέπει να είναι βέβαιο ότι ο/η ενήλικας γνωρίζει τι κάνει. Από κει και μετά, το παιδί δεν μπορεί να αντισταθεί σ αυτό το τεστ, μέχρι η ενήλικη να σταθεί σταθερή και το παιδί να μπορεί να έχει αυτήν τη βεβαιότητα. Κανένα παιδί δεν θα φανταζόταν να προσπαθεί να αναλάβει την πρωτοβουλία από έναν ενήλικα, εκτός εάν το παιδί λαμβάνει το σαφές μήνυμα ότι η εν λόγω δράση αναμένεται – δεν είναι η επιθυμητή, αλλά αναμένεται! Επιπλέον, όταν το παιδί αισθάνεται ότι έχει επιτύχει τον έλεγχο, μπερδεύεται και τρομοκρατείται και πρέπει να φτάσει στα οποιαδήποτε άκρα για να αναγκάσει τον ενήλικα να πάρει πίσω την αρχηγία, εκεί όπου αυτή ανήκει.

Όταν αυτό είναι κατανοητό, ο φόβος των γονέων να επιβληθούν στο παιδί τους έχει αρθεί, και βλέπουν πως δεν υπάρχει καμία ανάγκη αντιπαλότητας. Διατηρώντας τον έλεγχο, ικανοποιούν τις ανάγκες του αγαπημένου τους παιδιού, αντί να ενεργούν κόντρα σε αυτές.

Στην πελάτισσα μου της Ανατολικής Ακτής πήρε μια εβδομάδα ή δύο για να φανούν τα πρώτα αποτελέσματα αυτής της νέας κατανόησης.  Στη συνέχεια, γενιές παρανοήσεων και η δύναμη των παλιών συνηθειών έκαναν κάπως περιπετεώδη τη μετάβαση της οικογένειας από τις προηγούμενες ανταγωνιστικές προς τις καινούριες μη-ανταγωνιστικές συμπεριφορές. Σήμερα, η ίδια και ο σύζυγός της, καθώς και πολλοί από τους άλλους πελάτες μου που έχουν ομοίως πληγεί, είναι ευτυχώς πεπεισμένοι από την εμπειρία τους ότι τα παιδιά, όχι απλά δεν είναι αντιδραστικά, αλλά είναι από τη φύση τους βαθύτατα κοινωνικά.

Αναμένοντας τα παιδιά να είναι κοινωνικά, είναι αυτό που τους επιτρέπει να γίνονται τέτοια. Το παιδί ανταποκρίνεται στην προσδοκία των γονιών του να είναι κοινωνικό, καθώς αντιλαμβάνεται αυτήν τους την προσδοκία. Με τον ίδιο τρόπο, η εμπειρία των γονέων της κοινωνικότητας στο παιδί ενισχύει την προσδοκία τους από αυτό. Έτσι λειτουργεί. Σε μια ευχαριστήρια επιστολή του προς εμένα, ο σύζυγος της πελάτισσας της Ανατολικής Ακτής μου έγραψε, για τη σύζυγό του, τον γιο τους, και τον ίδιο:. «[Εμείς] μεγαλώσαμε και μάθαμε και αγαπηθήκαμε μαζί, με έναν θαυματουργό τρόπο. Οι σχέσεις μας συνεχίζουν να εξελίσσονται προς μια εντελώς θετική κατεύθυνση αγάπης. »

Notes1. Jean Liedloff, Normal Neurotics Like Us, Mothering, no. 61 (Fall 1991): 32-27.2. Jean Liedloff, The Importance of the In-Arms Phase, Mothering, no. 50 (Winter 1989): 16-19.

Copyright ©1991 by Jean Liedloffπηγή/πρωτότυπο κείμενο: http://www.continuum-concept.org/reading/whosInControl.html